Tadeusz Rogalski (anatom)

---

Życiorys

Tadeusz Rogalski był synem Sebastiana oraz Stanisławy z Żebrawskich. Swoją edukację rozpoczął w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie zdobywał podstawy wiedzy. W 1908 roku zakończył studia medyczne, które odbywały się również w Krakowie. Po ukończeniu nauki w latach 1908–1910 zajmował stanowisko asystenta w pracowni histologicznej w Kantonalnym Ośrodku Psychiatrycznym w Rheinau koło Zurychu. Następnie przeniósł się z powrotem do Krakowa, gdzie pracował w Klinice Neuro-Psychiatrycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Zakładzie Anatomii Opisowej na Wydziale Lekarskim jako starszy asystent.

W 1925 roku, po uzyskaniu habilitacji, stanął na czele Studium Wychowania Fizycznego uniwersytetu, pełnił jednocześnie funkcję wykładowcy anatomii dla studentów Akademii Sztuk Pięknych. Jego osiągnięcia zostały docenione w 1936 roku, kiedy to został mianowany profesorem nadzwyczajnym anatomii.

W trakcie II wojny światowej był zmuszony do ewakuacji ze szpitalem polowym, co doprowadziło go najpierw do Rumunii, następnie do Francji, a na końcu do Wielkiej Brytanii. Tam aktywnie uczestniczył w tworzeniu Polskiego Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie w Edynburgu. Po wojnie, w 1947 roku, powrócił do Polski, gdzie objął kierownictwo Katedry Anatomii na Uniwersytecie Jagiellońskim, a później na Akademii Medycznej. Od 1 stycznia do 27 października 1950 roku pełnił funkcję pierwszego rektora Akademii Medycznej.

Tadeusz Rogalski spoczywa w alei zasłużonych na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze LXVII-płn 2-1. Jego życie i kariera pozostają znaczącą częścią polskiej historii medycyny i anatomii.

Publikacje

Wiążąc się z obszernym wkładem w dziedzinę anatomii, Tadeusz Rogalski podjął się publikacji, które znacząco wzbogaciły wiedzę na temat ludzkiego ciała i jego zagadnień funkcjonalnych. Jego prace, obfitujące w głębokie analizy i nowatorskie spojrzenie, obejmują różnorodne tematy. Oto kluczowe publikacje, które ukazały się w jego dorobku:

• wrodzony brak spoidła wielkiego (Kraków 1924),
• sen i somnambulizm (szkic anatomofizjologiczny) (Przyroda i Technika 1924),
• anatomia a plastyka (Głos Plastyków 1930, z. 6–8),
• rola witaminy E w organizmie (współautorstwo z Z. Menschikiem, M. Munkówną, O. Rymaszewskim i T. Szczęśniakiem, Folia Morphologica 1952, z. 2),
• anatomia człowieka, t. I–V (1947–1954).

Jego publikacje ukazują zarówno aspekt teoretyczny, jak i praktyczny dotyczący zagadnień anatomicznych, przyczyniając się do rozwoju tej dziedziny naukowej.

Ordery i odznaczenia

Tadeusz Rogalski, jako wybitny anatom, został uhonorowany wieloma odznaczeniami za swoje zasługi dla nauki oraz krajowego systemu zdrowia. Wśród jego osiągnięć wyróżniają się istotne nagrody, które ukazują jego zaangażowanie oraz wkład w rozwój medycyny.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 22 lipca 1953 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 13 stycznia 1955 roku.

Upamiętnienie

W 1977 roku uhonorowano Tadeusza Rogalskiego, nadając jego imię ulicy w Krakowie-Krowodrza. To niezwykłe wydarzenie miało miejsce w dawnej dzielnicy Krakowa, gdzie jego wkład w naukę i medycynę jest stale przypominany.

---

Oceń: Tadeusz Rogalski (anatom)

---