Kazimierz Sembrat

Nauka i edukacja

Kazimierz Jan Antoni Sembrat, urodzony 4 listopada 1902 roku w Krakowie, to wybitna postać w dziedzinie nauk przyrodniczych. Jego bogata kariera akademicka oraz naukowa działalność trwała przez wiele lat, a swoją mądrość przekazywał aż do śmierci, która miała miejsce 22 lipca 1988 roku we Wrocławiu.

Sembrat był renomowanym profesorem, specjalizującym się w zoologii, cytologii oraz embriologii. Dzięki jego badaniom i publikacjom znacznie poszerzono wiedzę na temat tych dziedzin.

Życiorys

Kazimierz Sembrat, urodzony jako syn Franciszka i Romualdy z domu Suchcitz, rozpoczął swoją edukację w Gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Krakowie, gdzie uczył się do roku 1920. Następnie kontynuował studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, które trwały do 1924 roku. W 1921 roku został demonstratorem, a później młodszym asystentem w Instytucie Zoologii pod okiem profesora Jana Hirschlera, u którego obronił pracę doktorską w 1925 roku. Jego dalsza kariera naukowa nabrała tempa, gdy w 1931 roku uzyskał habilitację.

W roku akademickim 1935/36, a także do 1938/39, Sembrat pełnił funkcję adiunkta na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Lwowskiego, który był kierowany przez prof. Hirschlera. W 1938 roku został przyjęty jako członek Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Z dniem 1 czerwca 1939 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym i pozostał związany z uczelnią nawet podczas sowieckiej okupacji Lwowa w latach 1939-1941, gdzie kierował Katedrą Zoologii i Anatomii Porównawczej.

Podczas niemieckiej okupacji Lwowa w latach 1941–1944, gdy Uniwersytet Lwowski był zamknięty, Kazimierz Sembrat znalazł miejsce pracy w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami pod kierunkiem prof. Rudolfa Weigla, gdzie zajmował się szczepionkami przeciwko tyfusowi plamiastemu. W tym okresie brał również czynny udział w tajnym nauczaniu uniwersyteckim w Lwowie. Po zakończeniu trwających wojen, w 1944 roku Sembrat opuścił Lwów i udał się do Warszawy, w której podczas powstania został ranny.

W roku 1945 Kazimierz Sembrat rozpoczął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale jeszcze tego samego roku przeniósł się do Wrocławia. Tam, od 1 października, zdobył tytuł profesora zwyczajnego oraz objął stanowisko dziekana Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego. Pełnił także funkcję dyrektora Instytutu Zoologii oraz kierownika Katedry Zoologii Ogólnej, która przekształciła się w Zakład Zoologii Ogólnej. W czasie swojej kariery wrocławskiej wykładał różnorodne przedmioty, takie jak zoologia ogólna, embriologia, genetyka, ewolucjonizm, cytologia i histologia, a także uczestniczył w życiu akademickim uczelni jako dziekan i dyrektor instytutu.

Kazimierz Sembrat był autorem licznych publikacji naukowych, w tym dwutomowego podręcznika „Histologia porównawcza zwierząt”, wydanego w 1981 roku oraz wielu innych książek popularyzatorskich. Należał do Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, w latach 1953-1965 pełnił funkcję prezesa tego towarzystwa, a także był redaktorem naczelnym czasopism zoologicznych, takich jak Przegląd Zoologiczny oraz Zoologica Poloniae. Sembrat był również współzałożycielem Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego oraz otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego w 1975 roku.

Warto również zaznaczyć, że na zaproszenie Kazimierza Sembrata do Wrocławia przybył w 1947 roku jego kolega szkolny, Karol Łukaszewicz, który był pierwszym powojennym dyrektorem wrocławskiego Ogrodu Zoologicznego i podjął się zadania jego odbudowy po wojennych zniszczeniach. Kazimierz Sembrat prowadził także badania herpetologiczne i ornitologiczne w Tatrach, a ich wyniki publikował, między innymi, wspólnie z długoletnią współpracowniczką oraz późniejszą żoną, Jadwigą Nowakówną, doktorem zoologii.

W życiu osobistym Kazimierz Sembrat miał rodzeństwo, w tym Halinę Sembrat, pianistkę i kompozytorkę, Zofię Niewiadomską (1905 – 1994) oraz Stanisława Sembrata (dr prawa ekonomicznego, 1900 – 1977). Kazimierz Sembrat zmarł bezdzietnie.

Przypisy

  1. Wanda Dybalska, "Egzekucja w ZOO", Gazeta Wyborcza, 11.02.2003 r.
  2. Pierwszą żoną prof. Sembrata była poślubiona przezeń w 1932 Zofia, córka Kazimierza Opoczyńskiego, po wojnie prof. embriologii i histologii Akademii Medycznej we Wrocławiu.
  3. Skład Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie w roku akademickim 1938/39.
  4. Skład UJK w roku akad. 1935/36.
  5. Tytuł rozprawy doktorskiej: Badania doświadczalne nad metamorfozą jelita kijanek płazów bezogonowych (Pelobates fuscus Laur., Rana Temporaria L.).
  6. Rozprawa habilitacyjna: Badania cytologiczne nad strukturami plazmatycznymi podczas gametogenezy wypławków Dendrocoelum lacteum Müll. i Planaria gonocephala Dug., ze specjalnym uwzględnieniem aparatu Golgiego oraz wakuomu.
  7. Ojciec Kazimierza Sembrata był właścicielem zakładu wychowawczego i pensjonatu dla chłopców – uczniów szkół średnich w Krakowie.

Oceń: Kazimierz Sembrat

★★★★★
Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:16