Jan Stanisław Zaręba to postać, której życie i osiągnięcia pozostają ważnym elementem polskiej historii. Urodził się 2 listopada 1894 roku w Krakowie, gdzie również spędził większość swojego życia. Jego działalność koncentrowała się na szerokim spektrum aktywności społecznych oraz niepodległościowych.
W trakcie swojej kariery, Jan Zaręba odgrywał kluczową rolę jako nauczyciel i profesor gimnazjalny, wpływając na kształcenie młodzieży w Polsce. Jego pasja do edukacji przekładała się na zaangażowanie w rozwój młodego pokolenia, które przyszło mu prowadzić.
Nie można pominąć również jego służby wojskowej, bowiem był oficerem rezerwy Wojska Polskiego. Jego wkład w działalność na rzecz kraju oraz aktywności społeczne pozostają niezatarte w pamięci współczesnych.
Jan Zaręba zmarł 4 maja 1936 roku, również w Krakowie, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które inspiruje kolejne generacje.
Życiorys
Jan Zaręba przyszedł na świat 2 listopada 1894 roku w Krakowie, w rodzinie pochodzącej z Zająców, Jana i Marii. Jego młodszy brat, Andrzej, urodził się w 1897 roku, także odznaczał się bogatym życiorysem; był żołnierzem Legionów Polskich oraz nauczycielem w Seminarium Nauczycielskim w Słupcy, a jego wysiłki w walce o wolność Polski zostały docenione poprzez nadanie mu Krzyża Niepodległości.
W trakcie I wojny światowej, Jan brał udział w walkach jako członek II Brygady Legionów Polskich, a następnie 4 pułku piechoty III Brygady LP. Jego odwaga została uwieńczona uczestnictwem w bataliach nad Styrem, pod Koszyszczami i Optową, gdzie awansował na starszego sierżanta.
9 lipca 1928 roku Prezydent RP nadał mu stopień podporucznika rezerwy z datą starszeństwa na 1 lipca 1925, zajmując 1485. lokatę w korpusie oficerów piechoty. Minister spraw wojskowych przydzielił go do 12 pułku piechoty w Wadowicach, a w dalszej kolejności przeniesiono go do korpusu oficerów taborowych. W 1934 roku, pozostając w rezerwie, Jan figurował w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto, z przydziałem do Kadry 8 dywizjonu taborów w Toruniu.
Jan Zaręba mieszkał w Krakowie przy ul. Mogilskiej 10. W latach 1928–1936 pełnił prestiżową rolę dyrektora Centralnej Biblioteki Nauczycielskiej Okręgu Szkolnego Krakowskiego. Poza tym, był aktywny w różnych organizacjach, w tym jako sekretarz Zarządu Oddziału Związku Legionistów Polskich w Krakowie, a także jako wiceprezes i przewodniczący Sekcji Oświatowej Robotniczego Instytutu Oświaty i Kultury im. Stefana Żeromskiego w Krakowie.
Niestety, Jan Zaręba zmarł 4 maja 1936 roku w Krakowie. Dwa dni po jego śmierci odbył się jego pogrzeb na cmentarzu Rakowickim, gdzie spoczął w kwaterze VII, w południowym rzędzie. W tym samym grobie znalazła miejsce wiecznego spoczynku jego żona, Stefania Zaręba, która zmarła w 1994 roku.
Ordery i odznaczenia
Jan Zaręba, znany nauczyciel, został wyróżniony szeregiem odznaczeń za swoją wybitną działalność i poświęcenie dla kraju. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z jego nagród:
- Krzyż Niepodległości – przyznany 9 stycznia 1932 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie odznaczony, pierwsza nagroda 16 września 1922 roku „za udział w b. Legionach Polskich”,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych.
Przypisy
- Zaremba Andrzej. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 01.04.2024 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 01.04.2024 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 01.04.2024 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 01.04.2024 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 31.03.2024 r.]
- Zgon prof. J. Zaremby. „Polska Zbrojna”. 124, s. 6, 06.05.1936 r. Warszawa.
- a b c d e Z żałobnej karty. „Czas”. 123, s. 7, 05.05.1936 r. Warszawa.
- Besław Pochmarski. Ś.p. Jan Zaręba : Przyjacielowi – podzwonne. „Oleandry”. 3, s. 19–20, maj 1936 r. Kraków.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 24.07.1928 r., s. 194.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 24.07.1928 r., s. 194, 204.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 189, jako Zaremba.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 718.
- Historia. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Krakowie. [dostęp 01.04.2024 r.]
- Lokalizator grobów. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. [dostęp 31.03.2024 r.]
- M.P. z 1932 r. nr 245, poz. 270.
- M.P. z 1932 r. nr 12, poz. 16.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 31 z 16.09.1922 r., s. 669.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Środoń | Karol Mecherzyński | Marian Kornecki | Helena Gajewska | Stanisław Mitkowski | Kazimierz Sembrat | Michał Nycz (historyk) | Stanisław Mrowec | Piotr Wojciech Kurek | Władysław Kunicki-Goldfinger | Magdalena Mączyńska | Stefan Węgrzyn | Maciej Czerwiński | Władysław Grodziński | Piotr Bizoń | Franciszek Fierich | Andrzej Krzanowski (archeolog) | Bronisław Malinowski (antropolog) | Krzysztof Machaczka | Maciej KlimekOceń: Jan Zaręba (nauczyciel)