Laura Kaufman, urodzona 16 maja 1889 roku w Krakowie, to postać, która na trwałe zapisała się w historii polskiej nauki. Jako biolog, zyskała uznanie jako pierwsza kobieta w kraju, która zdobyła tytuł profesora zootechniki. Jej prace i osiągnięcia na gruncie naukowym miały istotny wpływ na rozwój tej dziedziny w Polsce.
Odeszła z tego świata 9 sierpnia 1972 roku w Lublinie, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które inspiruje kolejne pokolenia biologów i specjalistów z zakresu zootechniki.
Życiorys
Laura Kaufman przyszła na świat w rodzinie, której ojcem był Bernard (1852–1929), pracownik Banku Hipotecznego, a matką Anna z domu Byk (1957–1927). Od najmłodszych lat jej zainteresowania koncentrowały się na biologii. Podjęła naukę w prywatnym żeńskim gimnazjum klasycznym w Krakowie, gdzie zdała egzamin dojrzałości w męskim Gimnazjum św. Anny w trybie eksternistycznym. W 1906 roku rozpoczęła studia biologiczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zdobyła niezbędną wiedzę i doświadczenie w tej dziedzinie.
Książkowa przygoda Kaufman rozpoczęła się od pracy jako wolontariuszka. Następnie, w latach 1910–1919, pełniła funkcję asystentki w Zakładzie Embriologiczno-Biologicznym, kierowanym przez Emila Godlewskiego, na Wydziale Lekarskim. W okresie I wojny światowej działała jako pielęgniarka w szpitalu Legionów Polskich, podczas której miała okazję odwiedzić stacje morskie w Trieście i Neapolu. W 1916 roku uzyskała stopień doktora dzięki pracy dotyczącej regeneracji podczas rozwoju śródmacicznego u salamandry plamistej.
Po zakończeniu wojny Laura zaczęła pracować w Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach, gdzie związała się z nauką od 1919 roku. Habilitowała się w 1930 roku na podstawie pracy poświęconej analizy czynników wpływających na wzrost zwierząt, co miało miejsce na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej osiągnięcia spowodowały, że została zwolniona z kolokwium habilitacyjnego. Od 1930 roku była docentem na Uniwersytecie Jagiellońskim.
W 1932 roku, Laura objęła stanowisko kierownika Działu Biologii Hodowlanej w Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach, które pełniła aż do 1960 roku, a w trakcie II wojny światowej musiała ukrywać się pod zmienionym nazwiskiem (Ludwika Kamińska). W tym trudnym okresie pomagała w pracach gospodarskich u osób, które jej udzielały schronienia oraz prowadziła tajne nauczanie dla dzieci i młodzieży.
Po wojnie, Laura wróciła do Puław w kwietniu 1945 roku i poświęciła się rekonstrukcji zniszczonej pracowni. Jeszcze w tym samym roku uzyskała posadę profesora genetyki i drobiarstwa na Wydziale Rolnym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, a jej wiedza była także wykorzystywana w Wyższej Szkole Rolniczej w Lublinie. 25 września 1954 roku, uzyskała tytuł profesora zwyczajnego zootechniki, co czyniło ją pierwszą kobietą w Polsce, która osiągnęła ten zaszczytny tytuł.
Kaufman była cenionym wykładowcą, prowadzącym wykłady z genetyki, a w 1955 roku przeprowadziła się do Lublina. Chociaż przeszła na emeryturę w 1960 roku, wciąż aktywnie uczestniczyła w życiu naukowym do osiągnięcia wieku 80 lat. Wyróżniona tytułem honorowego prezesa Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, była również pierwszym prezesem Lubelskiego Towarzystwa Naukowego oraz pierwszym doktorem honoris causa w historii Wyższej Szkoły Rolniczej w Lublinie, co miało miejsce w 1964 roku.
Ostatnie dni życia spędziła w Lublinie, gdzie zmarła, a jej ciało zostało pochowane w kwaterze zasłużonych na cmentarzu przy ul. Lipowej.
Dorobek naukowy
Laura Kaufman była wybitną specjalistką w dziedzinie biologii, skupiając swoją uwagę na wzroście zwierząt oraz ich hodowli. W trakcie swojej kariery koncentrowała się na tematach związanych z genetyką, szczególnie w kontekście badań nad fenogenezą królików rosyjskich.
Oprócz tego, jej prace obejmowały również drobiarstwo. Prowadziła szczegółowe badania, w tym nad:
- wzrostem zarodków kur,
- zielononóżką kuropatwianą,
- nową rasą kur polbar, którą sama wyhodowała.
Kaufman dokonuje również ważnego odkrycia związanego z płcią, identyfikując czynnik, który odpowiada za występowanie karłowatości u kur. W 1917 roku, jako jedna z pionierów w swojej dziedzinie, przeprowadziła metamorfozę aksolotla w dorosłego osobnika, stosując innowacyjne podejście polegające na karmieniu go tarczycami.
W swojej karierze napisała 35 artykułów naukowych, 67 rozpraw eksperymentalnych oraz dwa podręczniki, w tym istotny podręcznik hodowli kur z 1934 roku oraz dwa skrypty.
Ordery i odznaczenia
Laura Kaufman posiada kilka znaczących odznaczeń, które podkreślają jej wkład w życie społeczne oraz artystyczne. Wśród nich wyróżniają się:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w roku 1959,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymała w roku 1954.
Nagrody
Laura Kaufman otrzymała Nagrodę Państwową II stopnia dwukrotnie, co stanowi znaczące wyróżnienie w jej karierze. Po raz pierwszy została uhonorowana w 1955 roku za swoje osiągnięcia teoretyczne związane z zagadnieniami wzrostu i rozwoju zwierząt.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Joachim Metallmann | Władysław Górnikiewicz | Jakub Barbasz | Zygmunt Lisowski | Zdzisław Raabe | Stanisław Berezowski | Jan Zarański (1866–1940) | Lucjan Orkisz | Tadeusz Cegielski | Antoni Zieliński (chemik) | Orest Subtelny | Michał Rusinek (literaturoznawca) | Feliks Radwański (1756–1826) | Tadeusz Estreicher | Jan Marian Włodek | Marcin Karas | Henryk Grossmann | Bolesław Kordas | Vera Mitrinović | Anna PetryszakOceń: Laura Kaufman