Jan Marian Włodek, urodzony 26 stycznia 1924 roku w Krakowie, a zmarły 26 maja 2012 roku w tym samym mieście, był znakomitym polskim hydrobiologiem i ichtiologiem. Jako profesor nauk przyrodniczych, jego praca miała ogromny wpływ na rozwój nauk biologicznych w Polsce. Był również pracownikiem naukowym Polskiej Akademii Nauk, gdzie przyczynił się do wielu istotnych badań. Ponadto, Włodek był członkiem Komisji Historii Wojen i Wojskowości Wydziału II Historyczno-Filozoficznego, co podkreśla jego wszechstronność i zaangażowanie w różnorodne dziedziny nauki.
Włodek pełnił również rolę wiceprezesa oddziału krakowskiego Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, co ukazuje jego aktywność w życiu kulturalnym i społecznym regionu. Jego działalność dla Polskiej Akademii Umiejętności stanowiła istotny wkład w promowanie wiedzy i nauki w Krakowie oraz w całym kraju.
Życiorys
Jan Marian Włodek był synem Jana Włodka, agronoma i profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, który występował jako legionista oraz dyplomata, oraz Zofii Götz-Okocimskiej (1890-1981). Jego siostra, Zofia Włodek, była uznaną historyk filozofii.
W czasie II wojny światowej Jan Włodek działał jako łącznik Armii Krajowej, gdzie przyjął pseudonim „Balaton”. W 1942 roku, w trudnych warunkach okupacji, zdołał zdać tajną maturę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie, równocześnie kończąc naukę w dwuletniej Szkole Handlowej.
Od 1943 roku Jan studiował w konspiracyjnej formie rolnictwo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Został absolwentem Wydziału Rolnego UJ w 1946 roku, a w 1951 roku uzyskał stopień doktora nauk biologicznych na podstawie pracy zatytułowanej „Zastosowanie korelacji i regresji czystej jako metody badawczej gospodarstw rolnych”. Praca ta została napisana w trudnych okolicznościach, po jego usunięciu z uniwersytetu za działalność w Caritas Academica.
Początkowo Jan Włodek pracował jako referendarz statystyczny, a następnie w Pracowni Rybackiej UJ. Od lipca 1952 roku do końca kariery zawodowej był związany z Zakładem Gospodarki Stawowej PAN, który później został przekształcony w Zakład Biologii Stawów PAN, a następnie w Zakład Biologii Wód PAN w Krakowie. W latach 50. i 60. jego prace koncentrowały się na hodowli karpi, gdzie wyhodował kilka nowych linii, w tym karpie niebieskie. W latach 70. i 80. prowadził również badania ichtiofaunistyczne rzek w południowej Polsce.
W 1962 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na Wyższej Szkole Rolniczej w Krakowie na podstawie pracy „Obliczenia mnożników Gaussa dla celów doświadczalnictwa rolniczego”. W 1980 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1988 roku profesorem zwyczajnym. W ciągu swojej kariery otrzymał wiele odznaczeń, w tym Medal im. Alfreda Lityńskiego oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a także Medal 100-lecia Polskiej Akademii Umiejętności.
W 2009 roku Jan Włodek został uhonorowany nagrodą dla Krakowskiej Książki Miesiąca za publikację o swoim ojcu, Janie Zdzisławie Włodku, zatytułowaną „Jan Włodek. Legionista, dyplomata, uczony”. Włodek był jednym z założycieli Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego, którego przewodniczącym był od 1982 roku. Był także członkiem honorowym tego towarzystwa oraz przewodniczącym Komisji Nagród im. prof. Mariana Gieysztora.
Pełnił również funkcje w radach naukowych Zakładu Biologii Wód PAN oraz Zakładu Doświadczalnego Gospodarki Stawowej PAN w Gołyszu. Jako redaktor w „Acta Hydrobiologica” pracował jako zastępca redaktora naczelnego od 1970 roku oraz redaktor naczelny między 1990 a 1994 rokiem. Uczestniczył aktywnie w działaniach Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego oraz zarządzał Fundacją „Polskie Kresy Wschodnie – Dziedzictwo i Pamięć”.
Jan Włodek zmarł 4 czerwca 2012 roku i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera HC-płn.-10). Mszy świętej przewodniczył kard. Franciszek Macharski.
Wybrane publikacje
Jan Marian Włodek jest autorem kilku znaczących publikacji, które zdobyły uznanie w różnych dziedzinach. Przedstawiamy poniżej wybrane z nich:
- Goetz-Okocimscy: kronika rodzinna 1590–2000, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-407-9,
- Jan Włodek: legionista, dyplomata, uczony, Kraków: Małe Wydawnictwo, 2009. ISBN 978-83-929708-1-1.
Przypisy
- Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 07.06.2020 r.] .
- Grażyna Bołcun Jan Marian Włodek z Dąbrowicy – powroty [w:] "Rocznik Kolbuszowski' nr 13, 2013 r., s. 7-29
- Prof. Jan Marian Włodek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 03.06.2012 r.] .
- Jan Marian Włodek h. Sulima. sejm-wielki.pl. [dostęp 03.06.2012 r.] (pol.).
- Jan Marian Włodek z Dąbrowicy. wyborcza.pl. [dostęp 03.06.2012 r.] (pol.).
- Magdalena Bajer: Rody uczone (29) Córka i syn czują się związani z warstwą ziemiańską i są przywiązani do rodzinnej Dąbrowicy, choć od końca wojny tam nie mieszkają. Forum Akademickie 1999, nr 1, forumakad.pl. [dostęp 03.06.2012 r.] (pol.).
- a b c d Profesor Jan Marian Włodek. Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne, pth.home.pl. [dostęp 03.06.2012 r.] (pol.).
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Tadeusz Estreicher | Feliks Radwański (1756–1826) | Michał Rusinek (literaturoznawca) | Orest Subtelny | Laura Kaufman | Joachim Metallmann | Władysław Górnikiewicz | Jakub Barbasz | Zygmunt Lisowski | Zdzisław Raabe | Marcin Karas | Henryk Grossmann | Bolesław Kordas | Vera Mitrinović | Anna Petryszak | Emilia Cyfrowicz | Stanisław Błeszyński | Maria Wojtyła-Świerzowska | Stanisław Siedlecki (geolog) | Krystyna PieradzkaOceń: Jan Marian Włodek