Marek Siemek

---

Myśl i działalność naukowa

W 1965 roku Marek Siemek z sukcesem zakończył swoje studia z zakresu filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. Warto podkreślić, że był on uczniem Bronisława Baczki, a jego prace są kontynuacją tradycji Warszawskiej Szkoły Historii Idei. W początkowych etapach swojej kariery filozoficznej, Siemek odwoływał się do marksizmu, traktując go jako formę filozofii transcendentalnej. Z biegiem czasu jednak przesunął swoje zainteresowania w kierunku heglizmu, który zinterpretował jako transcendentalną filozofię społeczną.

W twórczości Siemka szczególną uwagę zwraca problematyka filozofii transcendentalnej, która była rozwijana na tle niemieckiego idealizmu oraz interpretacji filozofii Kanta przez Martina Heideggera. Siemek kreśli obraz Hegla jako innowatora, który stworzył teorię nowoczesnej formy uspołecznienia, umożliwiającej realizację ideału wolności dla wszystkich. Ta wolność, zdaniem Siemka, urzeczywistnia się dzięki rozumowi, który z kolei powstaje z racjonalności instrumentalnej, zapośredniczonej przez skomplikowane procesy społeczne, znane jako chytrość rozumu.

Od 1986 roku Siemek był członkiem Rady Naukowej Internationale Hegel-Gesellschaft. W roku 2006, 10 lutego, zdobył doktorat honoris causa Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma w Bonn. W swojej karierze pełnił także rolę przewodniczącego Komitetu Redakcyjnego Biblioteki Współczesnych Filozofów PWN. Dodatkowo, był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Collegium Invisibile oraz członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Hegla i Marksa, a od 6 lutego 2010 roku piastował funkcję prezesa honorowego tego stowarzyszenia. Siemek w swoim życiu społecznym uznawany był także za członka PZPR.

W ostatnich latach swojego życia został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski w 2011 roku. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest Cmentarz Wojskowy na Powązkach, gdzie został pochowany.

Najważniejsze publikacje

Oto zestawienie kluczowych publikacji Marka Siemka, które stanowią istotny wkład w zakres filozofii:

• Fryderyk Schiller, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1970,
• Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta, Warszawa: PWN, 1977,
• Filozofia, dialektyka, rzeczywistość, Warszawa: PIW, 1982,
• W kręgu filozofów, Warszawa: Czytelnik, 1984,
• Filozofia spełnionej nowoczesności – Hegel. Wykłady Kopernikańskie w Humanistyce, t. 2, Toruń: Wydawnictwo UMK, 1995,
• Hegel i filozofia, Warszawa: Oficyna Naukowa, 1998,
• Vernunft und Intersubjektivität. Zur philosophisch-politischen Identität der europäischen Moderne, Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft, 2000,
• Wolność, rozum, intersubiektywność, Warszawa: Oficyna Naukowa, 2002,
• Wykłady z klasycznej filozofii niemieckiej + CD, Warszawa: PWN, 2011,
• Wykłady z filozofii nowoczesności, Warszawa: PWN, 2012.

Tłumaczenia

Oto niektóre z tłumaczeń Marka Siemka, które stanowią ważny wkład w polską literaturę i filozofię.

• „Prawdy szukamy obaj”. Korespondencja pomiędzy Goethem a Schillerem, wybrana i przetłumaczona przez Jerzego Prokopiuka i Marka J. Siemka. Publikacja ukazała się w Warszawie w 1974 roku i dotyczy tłumaczenia listów Schillera.
• Martin Heidegger, Nauka i namysł oraz Przezwyciężenie metafizyki, w: Martin Heidegger, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, wybrane, opracowane i wstępem opatrzone przez Krzysztofa Michalskiego, wydane przez Czytelnika w Warszawie w 1977 roku, str. 256–283, 284–315.
• György Lukács, Młody Hegel. Analiza związków dialektyki z ekonomią, przetłumaczone oraz wstępem poprzedzone przez Marka J. Siemka, wydane przez BKF i PWN w Warszawie w 1980 roku.
• György Lukács, Historia i świadomość klasowa, przetłumaczona i wstępem poprzedzona przez Marka J. Siemka, opublikowana przez BWF i PWN w Warszawie w 1988 roku.
• Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Życie Jezusa, w: G.W.F. Hegel, Życie Jezusa (przełożone przez Marka J. Siemka), Z. Freud, Mojżesz i monoteizm (tłumaczone przez Jana Doktóra). Przedmowa Zofii Rosińskiej, wydanie Czytelnika z 1995 roku.
• Johann Gottlieb Fichte, Teoria Wiedzy. Wybór pism, tom I, wybrane, przetłumaczone, z wstępem i przypisami Marka J. Siemka, z aneksem przetłumaczonym przez Jana Garewicza, wydane przez BKF oraz PWN w Warszawie w 1996 roku.

---

Oceń: Marek Siemek

---