Zygmunt Marian Szweykowski, wybitny polski muzykolog, urodził się 12 maja 1929 roku w Krakowie. Jego życie zawodowe i osiągnięcia naukowe sprawiły, że stał się jednym z najbardziej cenionych ekspertów w swojej dziedzinie.
W ciągu swojej kariery Szweykowski zyskał miano profesora nauk humanistycznych. Jego prace koncentrowały się głównie na muzyce renesansowej i barokowej, co przyczyniło się do głębszego zrozumienia tych epok w historii muzycznej.
Odszedł z tego świata 3 sierpnia 2023 roku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskiej muzykologii.
Życiorys
Zygmunt Szweykowski był synem Zygmunta Szweykowskiego, znanego historyka literatury, oraz Antoniny z Janiszewskich. W latach 1946–1951 studiował muzykologię w Poznaniu pod okiem profesora Adolfa Chybińskiego. W 1964 roku uzyskał doktorat na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie pod kierunkiem profesora Józefa Chomińskiego rozwijał swoją pracę naukową. W 1987 roku obronił habilitację, a trzy lata później został uhonorowany tytułem profesorskim.
Jego działalność dydaktyczna obejmowała zarówno Polskę, jak i międzynarodowe uczelnie. Prowadził wykłady w wielu instytucjach, w tym na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, Uniwersytecie Warszawskim oraz w Instytucie Sztuki PAN. Za granicą wykładał w takich miejscach jak Alice Springs, Bazylea, Bochum, Lublana, Padwa, Rzym, Illinois, Uppsala i Salzburg.
W swojej pracy badawczej koncentrował się na wielu interesujących zagadnieniach, w tym:
- badaniach nad muzyką włoską XVII wieku, a szczególnie nad historią włoskiej dramma per musica,
- teorii muzyki XVII wieku oraz włoskiej praktyce wykonawczej tego okresu,
- muzyce polskiego renesansu i baroku, w szczególności na specyfice przemian stylistycznych, okresie saskim oraz zasadach i roli estetycznej techniki koncertującej,
- koncepcji manieryzmu jako stylu muzycznego na przełomie XVI i XVII wieku.
Wybrane publikacje
W dorobku Zygmunta Szweykowskiego znajduje się wiele znaczących prac, które przyczyniły się do rozwoju muzykologii w Polsce oraz poza jej granicami. Jego publikacje obejmują różnorodne tematy, od kultury wokalnej po analizę włoskiej muzyki.
- Kultura wokalna XVI-wiecznej Polski, Kraków 1957,
- Musica Moderna w ujęciu Marka Scacchiego, Kraków 1977,
- Między kunsztem a ekspresją. 1 Florencja. 2. Rzym (współautor: Anna Szweykowska), Kraków 1992-1994,
- Włosi w kapeli królewskiej polskich Wazów (współautor: Anna Szweykowska), Kraków 1997,
- Historia muzyki w XVII wieku. Muzyka we Włoszech. I Pierwsze zmiany. II Technika polichóralna. III Madrygał wielogłosowy. V Dramma per musica (współautorzy: Anna Szweykowska, Aleksandra Patalas, Zofia Fabiańska, Piotr Wilk), Kraków 2000-2007.
Odznaczenia i nagrody
Wielki muzykolog Zygmunt Szweykowski otrzymał liczne odznaczenia i nagrody za swoje wybitne osiągnięcia artystyczne i naukowe, które są doceniane nie tylko w Polsce, ale i poza jej granicami. Jego wkład w rozwój muzykologii oraz działalność na rzecz kultury muzycznej są nieocenione.
Oto zestawienie najważniejszych wyróżnień, które zasłużenie trafiły w jego ręce:
- Złoty Krzyż Zasługi (1974),
- Nagroda Polskiej Akademii Nauk (1978),
- Nagroda Miasta Krakowa (1982),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1984),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1994),
- Nagroda Związku Kompozytorów Polskich (1995),
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1999),
- Nagroda Prezesa Rady Ministrów (2003).
Źródło: biogram na stronie Instytutu Muzykologii UJ
Przypisy
- Zygmunt Marian Szweykowski (1929–2023). ruchmuzyczny.pl. [dostęp 04.08.2023 r.]
- Wiesław Ratajczak i Tomasz Sobieraj: Szweykowski Zygmunt. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2014, s. 494. ISBN 978-83-63352-26-4.
- Prof. dr hab. Zygmunt Marian Szweykowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 12.10.2014 r.]
- a b c Biogram na stronie Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 02.03.2009 r.]
- Dobrzańska-Fabiańska 2007, s. 268.
- Dobrzańska-Fabiańska 2007, s. 269.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Marek Siemek | Bogusław Rybski | Anna Trzcieniecka-Green | Wojciech Widłak (kompozytor) | Stanisław Kirkor (1898–1983) | Maria Bobrownicka | Tomasz Rachwał | Jerzy Stańda | Antoni Dudek | Łukasz Turski | Ludwik Stomma | Adela Korczyńska | Paweł Kościelniak | Feliks Kopera | Ludwik Stolarzewicz | Janina Romańska-Werner | Maciej Salamon | Krystyna Marek | Maria Delaperrière | Julian KameckiOceń: Zygmunt Szweykowski (muzykolog)