Zwierzyniec (Kraków)

Geograficznie, Zwierzyniec rozciąga się pomiędzy Rudawą na północy i wschodzie a majestatyczną Wisłą na południu. Granice tej dzielnicy od zachodu sąsiadują z Przegorzałami oraz Wolą Justowską, natomiast od północy graniczy z Czarną Wsią, a od wschodu z obszarem znanym jako Półwsie Zwierzynieckie. Na terenie Zwierzyńca znajdujemy również osiedle Salwator.

Obszary te miały niegdyś status posiadłości Piotra Włostowica, który pełnił funkcję wielkorządcy Bolesława Krzywoustego. Już w XII wieku ziemie te przeszły w ręce Jaksy Gryfity, zięcia Włostowica, który to fundował w 1162 roku klasztor Norbertanek. W dokumencie fundacyjnym tegoż klasztoru po raz pierwszy pojawia się nazwa „Zwierzyniec”.

Wies Zwierzyniec, umiejscowiona w powiecie proszowskim w województwie krakowskim, na przełomie XVI wieku stała się własnością klasztoru norbertanek z Zwierzyńca w Krakowie. Według austriackiego spisu ludności z 1900 roku, w 213 budynkach Zwierzyńca, które obejmowały obszar 356 hektarów, mieszkały 2976 osoby. Z danych wynika, że 2870 mieszkańców (96,4%) było katolikami, 40 (1,3%) wyznawcami judaizmu, 13 (0,4%) grekokatolikami, a 53 (1,8%) przynależało do innych religii lub wyznań; 2543 (85,5%) posługiwało się językiem polskim, 256 (8,6%) niemieckim, 11 (0,4%) ruskim, a 101 (3,4%) innymi językami.

Nazwa Zwierzyniec jest tradycyjnie związana z funkcją myśliwską tego terenu dla dworu królewskiego, jednak brak jest dowodów potwierdzających wydzielone obszary na polowania.

Najstarszy znany dokument, w którym pojawia się obecna nazwa Dzielnicy, datuje się na XIII wiek (łac. Sverincia lub Zwerincia), podczas gdy polski zapis „Zwierzyniec” znany jest dopiero od 1422 roku. Ciekawostką jest, że pochodną nazwą Zwierzyńca jest Półwsie Zwierzynieckie, które stanowi ślad historycznego podziału wsi na dwie części – Zwierzyniec oraz Półwsie.