Tadeusz Andrzej Broniewski, urodzony 29 sierpnia 1894 roku w Krakowie, to postać wyjątkowa w polskiej architekturze. Zmarł 4 stycznia 1976 roku we Wrocławiu. Był on nie tylko architektem, ale również znaczącym przedstawicielem modernizmu.
Oprócz swojej działalności projektowej, Broniewski pełnił ważną rolę jako historyk i krytyk architektury, a także jako konserwator zabytków architektury. Jego wkład w rozwój polskiej architektury i ochrona dziedzictwa kulturowego mają ogromne znaczenie, które jest doceniane do dzisiaj.
Życiorys
Tadeusz Andrzej Broniewski był synem Henryka i Michaliny z Wallków. UkończyłIII Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. W latach 1912–1925 podejmował studia na Wydziale Architektonicznym Politechniki Lwowskiej, choć jego naukę przerwała służba w wojsku. Wówczas zyskał stopień porucznika, a w czasie I wojny światowej walczył w armii austro-węgierskiej, stacjonując w Györ na Węgrzech. W trakcie mobilizacji w 1920 roku uczestniczył w czynnej służbie wojskowej w Kadrze 4 Pułku Strzelców Konnych.
W latach 1923–1931 był pracownikiem naukowym Politechniki Lwowskiej. Dalsza kariera zawodowa Tadeusza Broniewskiego obejmowała funkcję dyrektora w Państwowej Szkole Budownictwa w Jarosławiu (1931–1944) oraz miejskiego radnego. Krótkoterminowo, od 27 lipca do 10 sierpnia 1944 roku, pełnił funkcję wiceburmistrza Jarosławia. Po wojnie, od 1946 do 1964 roku, był zatrudniony jako pracownik naukowy Politechniki Wrocławskiej.
Wśród jego studentów znaleźli się tacy architekci jak Olgierd Czerner oraz Tadeusz Zipser. Broniewski był nie tylko znakomitym rysownikiem i biegłym poliglotą, ale również badał XVI-wieczne teksty niemieckie. W 1956 roku uzyskał tytuł profesora, a w latach 1949–1951 i 1958–1960 pełnił funkcję dziekana Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej.
Przed wybuchem wojny zajmował się konserwacją zabytków, odnawiał kamienice w Jarosławiu oraz zaprojektował Dom Żołnierza oraz Miejską Kasę Oszczędności. Po wojnie był odpowiedzialny za odbudowę i konserwację m.in. kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu, kościoła w Świętej Katarzynie oraz ratusza w Lubaniu. Stworzył również nowy gmach Wydziału Chemii Politechniki Wrocławskiej w latach 1948–1951.
Broniewski jest autorem wielu publikacji, w tym m.in. „Historii architektury w zarysie” (1959) oraz pięciotomowej serii „Architektura dla wszystkich” (1963–1969), która to została później wydana jako „Historia architektury dla wszystkich” (Wrocław 1980, 1990). Wraz z Mieczysławem Zlatem redagował serię Śląsk w zabytkach sztuki (1959–1976), w której pisano o takich miejscowościach jak Kłodzko, Lubań, Srebrna Góra oraz Trzebnica.
Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Świętej Rodziny we Wrocławiu (sektor 12-64-17-17a). Od 1919 roku był mężem Zofii z Mińskich (1894–1972), a jego córką jest architekt Anna Broniewska de Bezdzieca.
Ordery i odznaczenia
Tadeusz Andrzej Broniewski został uhonorowany licznymi orderami i odznaczeniami, które podkreślają jego wkład w służbę wojskową oraz działalność na rzecz kraju.
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi (30 kwietnia 1937),
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z mieczami na wojennej wstążce (Austro-Węgry, 1917).
Upamiętnienie
W Jarosławiu, w ramach upamiętnienia, jedna z ulic zyskała nazwisko wybitnego nauczyciela oraz naukowca, prof. Tadeusza Broniewskiego. To wyróżnienie jest dowodem na to, jak ważną rolę odgrywał w lokalnej społeczności.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Jozue Oberleder | Samuel Baum | Jan Sztobryn | Leon Burnat | Juliusz Żórawski (architekt) | Ludwik Zagórny-Marynowski | Maria Jaworska-Michałowska | Feliks Radwański (1789–1861) | Kazimierz Sołtykowski | Zbysław Ciołkosz | Jan Zawiejski | Jacek Tomasz Stupnicki | Wincenty Juliusz Wdowiszewski | Jan Wrana | Edmund Wilczkiewicz | Janusz Kowal | Stanisław Gołębiowski (architekt) | Rafał Barycz | Beniamin Torbe | Ignacy SowińskiOceń: Tadeusz Andrzej Broniewski