Jozue Oberleder to postać, która na stałe wpisała się w historię architektury oraz przedsiębiorczości w Polsce. Urodził się 30 czerwca 1883 roku w Krakowie, a swoje życie zakończył 15 lutego 1962 roku w Warszawie. Był architektem oraz przedsiębiorcą żydowskiego pochodzenia, co miało duży wpływ na jego działalność zawodową i społeczno-kulturalną.
Oberleder był aktywnym uczestnikiem życia architektonicznego Krakowa, gdzie zrealizował wiele projektów, które przyczyniły się do rozwoju miasta. Jego twórczość i osiągnięcia pozostają ważnym elementem w kontekście czy to lokalnym, czy ogólnopolskim.
Życiorys
Jozue Oberleder był synem Menasa i Racheli Salzberg. W młodości kształcił się w Szkole Przemysłowej w Krakowie, którą ukończył w 1904 roku. Swoje pierwsze kroki zawodowe stawiał w firmie Ferdynanda Lieblinga. W 1911 roku uzyskał licencję budowniczego.
W latach dwudziestych, wraz z Ferdynandem Lieblingiem, współtworzył przedsiębiorstwo budowlane. W 1923 roku stał się członkiem Stowarzyszenia „Solidarność” B’nei B’rith. Jako współwłaściciel fabryki przyrządów mierniczych z siedzibą przy ulicy Płaszowskiej 7, Oberleder odegrał istotną rolę w rozwoju branży budowlanej w tym czasie.
Po zakończeniu II wojny światowej podjął decyzję o zmianie imienia i nazwiska na Szczepan Kalinowski. Zmarł i został pochowany na cmentarzu wojskowym w Warszawie.
Dzieła
Jozue Oberleder to znakomity architekt, którego prace są istotną częścią krakowskiego krajobrazu architektonicznego. W jego twórczości można znaleźć wiele interesujących budynków, zbudowanych na przestrzeni lat. Oto niektóre z nich:
- 1913-1914: kamienica przy placu Matejki 6 w Krakowie,
- 1911-1912: kamienica przy ulicy Brackiej 6 w Krakowie,
- 1911-1912: kamienica przy ulicy Miodowej 32 w Krakowie,
- 1911-1912: kamienica przy ulicy Rajskiej 20 w Krakowie,
- 1911-1912: kamienica przy ulicy Augustiańskiej 4 w Krakowie,
- 1912-1913: kamienica przy ulicy Zwierzynieckiej 17 w Krakowie,
- 1912-1917: kamienica przy ulicy Lubomirskiego 23 w Krakowie,
- 1921-1922: kamienica przy ulicy Brzozowej 17 w Krakowie,
- 1923: kamienica przy ulicy św. Stanisława 12 w Krakowie (wspólnie z Ferdynandem Lieblingiem),
- 1923-1926: kamienica przy ulicy Kordeckiego 5 w Krakowie (wspólnie z Ferdynandem Lieblingiem),
- 1924: przebudowa synagogi Tempel w Krakowie (wspólnie z Ferdynandem Lieblingiem),
- 1927: przebudowa synagogi Ahawat Raim w Krakowie (wspólnie z Ferdynandem Lieblingiem),
- 1927: kamienica przy ulicy Kordeckiego 3 w Krakowie (wspólnie z Ferdynandem Lieblingiem),
- 1928: kamienica przy ulicy Syrokomli 5 w Krakowie,
- 1928-1930: kamienica przy ulicy Przemyskiej 1 w Krakowie,
- 1933: przystań wioślarska klubu sportowego T. W. N. 23 przy ulicy Sandomierskiej w Krakowie.
Oberleder swoim dorobkiem architektonicznym znacząco wzbogacił historyczny charakter Krakowa, a jego działa odzwierciedlają ewolucję stylów architektonicznych w Polsce na początku XX wieku.
Przypisy
- a b c d e f g Zbroja 2023, s. 164.
- a b c Zbroja 2023, s. 162.
- a b Zbroja 2023, s. 163.
- In memoriam Pamięci Architektów Polskich
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Samuel Baum | Jan Sztobryn | Leon Burnat | Juliusz Żórawski (architekt) | Ludwik Zagórny-Marynowski | Maria Jaworska-Michałowska | Feliks Radwański (1789–1861) | Kazimierz Sołtykowski | Zbysław Ciołkosz | Emil Taszner | Tadeusz Andrzej Broniewski | Jan Zawiejski | Jacek Tomasz Stupnicki | Wincenty Juliusz Wdowiszewski | Jan Wrana | Edmund Wilczkiewicz | Janusz Kowal | Stanisław Gołębiowski (architekt) | Rafał Barycz | Beniamin TorbeOceń: Jozue Oberleder