Dworzec Główny Tunel

---

Historia

Budowa

W trakcie lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku, władze Krakowa podjęły decyzję o realizacji budowy linii metra, która miałaby połączyć Nową Hutę z centralnymi częściami miasta. Rozpoczęcie prac miało miejsce w 1974 roku, kiedy to przystąpiono do budowy tunelu o długości 180 metrów, który przebiegał pod przebudowywanym krakowskim węzłem kolejowym.

Pierwotnie planowano, że tunel będzie dłuższy i wystartuje z Ronda Mogilskiego, aż do ulicy Karmelickiej. W projekcie uwzględniono także budowę Krakowskiego Centrum Komunikacyjnego, które miało powstać w miejscu obecnego dworca Polskich Kolei Państwowych.

Architekci pierwotnie zakładali szybkie zakończenie budowy, jednak już w 1986 roku zakończono użytkowanie tramwajowej linii, która prowadziła od Ronda Mogilskiego przez ulicę Aleksandra Lubomirskiego do pętli Dworzec Wschodni, by umożliwić jej przebieg przez nowo budowany tunel. Niestety, kryzys gospodarczy oraz zmiany polityczne zatrzymały wiele projektów komunikacyjnych w Krakowie. Ostatecznie w 1990 roku zakończono konstrukcję odcinka pod peronami dworcowymi, a podjęto decyzję o zmianie koncepcji inwestycji, przekształcając pierwotny pomysł metra w pomysł budowy szybkiej tramwajowej sieci.

Prace wznowiono w 1995 roku, a w 1999 roku oddano do użytku kolejny odcinek o długości 605 metrów pod ulicą Aleksandra Lubomirskiego, chociaż budowa wylotu wciąż pozostawała niedokończona.

Trzecie podejście do realizacji inwestycji miało miejsce w 2004 roku, kiedy to tureckie przedsiębiorstwo Güriş wygrało przetarg na dokończenie budowy. W tym samym czasie rozpoczęły się inne przedsięwzięcia wokół Dworca Głównego, w tym budowa Dworca Autobusowego MDA oraz Galerii Krakowskiej, pod którą miał przebiegać kolejny odcinek tunelu.

Na wiosnę 2005 roku Güriş zrezygnowało z dalszej pracy w atmosferze skandalu, pozostawiając za sobą niedokończoną budowę. Miasto zabezpieczyło już wówczas wykonane odcinki tunelu, a sama inwestycja została wstrzymana na kilka miesięcy. Dokończeniem projektu zajęło się konsorcjum Budimex-Dromex, które na początku września 2006 roztoczyło gotowość do zakończenia budowy.

Na koniec 2007 roku położono pierwszy tor w kierunku przystanku „Dworzec Główny Tunel”, a kilka miesięcy później zamontowano sieć trakcyjną. Testowe jazdy przez tunel zaczęły się we wrześniu 2008 roku, jednak otwarcie, które początkowo planowano na 1 października, opóźniło się z powodu konieczności dokończenia prac wykończeniowych oraz niedoskonałości w systemach przeciwpożarowych.

Ostatecznie przystanek „Dworzec Główny Tunel”, wraz z Tunelem Krakowskiego Szybkiego Tramwaju, zyskał oficjalne otwarcie 11 grudnia 2008 roku, po 34 latach budowy.

Oddanie do użytku

Podczas inauguracji, tramwaj Bombardier NGT6 wyjechał z pasażerami na darmową linię 90 przez tunel. Dnia 11 grudnia 2008 roku, o godzinie 17, tramwaj ruszył z pętli Wieczysta w kierunku pętli Dworzec Towarowy. Przy następnej jazdy, przystanek został oficjalnie oddany do użytku dla publiczności na linii Krakowskiego Szybkiego Tramwaju.

Infrastruktura

Podziemny przystanek tramwajowy, znany jako „Dworzec Główny Tunel”, obok przystanku „Politechnika”, to jeden z głębszych w Polsce, ponieważ jego peron usytuowany jest około 12 metrów pod powierzchnią ziemi. Zamiast tego, jego perony mają długość około 100 metrów, co czyni je najdłuższymi w obszarze Krakowa.

Ważnym atutem tego przystanku jest jego dostosowanie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, rowerzystów i rodziców z dziećmi, dzięki czemu dostępność zapewniają pochylnie, windy oraz schody ruchome. Część tych schodów ruchomych, zlokalizowanych przy wejściu do przystanku, należy do jednych z najdłuższych w kraju.

Sam przystanek został zbudowany na solidnej, żelbetowej płycie. Proces budowy był niezwykle przemyślany, a konstrukcja, podobnie jak podziemna część Krakowskiego Centrum Komunikacyjnego, powstała przy użyciu metody odkrywkowej w szerokim wykopie. Dodatkowo, aby obniżyć zwierciadło wody gruntowej, zastosowano zespół studni głębinowych. Szerokość przystanku, obejmująca perony oraz torowisko, wynosi około 15 metrów.

Z danych z 2018 roku wynika, że liczba pasażerów korzystających z przystanku osiągnęła do 49 tysięcy w ciągu jednego dnia. W kwietniu 2020 roku przeprowadzono renowację przystanku, która obejmowała prace serwisowe związane z oświetleniem oraz torowiskiem tramwajowym znajdującym się obok peronów.

Lokalizacja

Położenie

Przystanek tramwajowy „Dworzec Główny Tunel” jest usytuowany w Dzielnicy I Stare Miasto w sercu Krakowa. Można go znaleźć na ulicy Pawiej, tuż pod Galerią Krakowską oraz w bezpośrednim sąsiedztwie stacji kolejowej Kraków Główny. Jest to jeden z najgłębszych przystanków tramwajowych w naszym kraju, z peronami zlokalizowanymi na głębokości około 12 metrów.

Do przystanku prowadzi sześć różnych wejść, w tym dwie pary schodów ruchomych oraz dwie pary wind, a także dwie pochylnie. Jedna z dostępnym par wejść znajduje się od wschodniej strony, w pobliżu przystanku MDA oraz nieopodal ulicy Wita Stwosza. Z kolei druga para schodów na perony znajduje się zachodniej części przystanku, prowadząca bezpośrednio do budynku Galerii Krakowskiej oraz stacji kolejowej Kraków Główny.

Przystanek jest zlokalizowany pomiędzy Rondem Mogilskim a Politechniką, stanowiąc część tunelu o długości 325 metrów.

Komunikacja

W okolicy przystanku znajduje się kompleks przystankowy Dworzec Główny, który oferuje wygodne połączenia komunikacyjne. Bezpośrednio nad stacją, przy ul. Pawia, umiejscowione są trzy przystanki autobusowe oraz dwa tramwajowe, noszące nazwę Dworzec Główny Zachód. Na północny zachód prowadzą cztery przystanki (w tym trzy autobusowe oraz jeden tramwajowy) w kierunku Nowego Kleparza i Politechniki. Dodatkowo jeden przystanek, przeznaczony wyłącznie dla tramwajów, kieruje na południe w stronę teatru Juliusza Słowackiego oraz Plant.

Po wschodniej stronie, w okolicach ulicy Bosackiej, znajduje się także pętla autobusowa pod nazwą Dworzec Główny Wschód oraz dworzec dla przewoźników prywatnych.

---

Oceń: Dworzec Główny Tunel

---