W Krakowie, miasto to skrywa wiele tajemniczych i znaczących miejsc, jednym z nich są fragmenty muru getta. Te zachowane pozostałości muru, które miały za zadanie wyznaczyć granicę pomiędzy krakowskim gettem a „aryjską” częścią miasta, są nie tylko ważnym świadectwem historii, ale również przypomnieniem tragicznych wydarzeń z przeszłości.
Mury te, powstałe w 1941 roku, stanowią obecnie gotowy element, który pozwala zrozumieć kontekst historyczny tej części Krakowa. Ich obecność przypomina o skomplikowanej i bolesnej historii, która miała miejsce w tym regionie.
Historia
Getto krakowskie, którego założenie miało miejsce 3 marca 1941 roku, stało się jednym z tragicznych symboli II wojny światowej. W kwietniu tego samego roku, wzniesiono wokół getta ogromny mur, którego półkoliste zwieńczenia przypominały kształtem żydowskie nagrobki, znane jako macewy. W tej monumentalnej budowli umieszczono cztery bramy wjazdowe. Jedna z nich znajdowała się na placu Zgody, obecnie znanym jako plac Bohaterów Getta. Dalsze bramy były ulokowane u wylotu ulicy Lwowskiej, obok ulicy Limanowskiego oraz na Rynku Podgórskim.
Bezpieczeństwo bram do getta zapewniały siły żandarmerii niemieckiej oraz polska policja, znana w tym czasie jako policja granatowa. Likwidacja getta rozpoczęła się 13 marca 1943 roku, co doprowadziło do zniszczenia większości muru. Na szczęście, zachowały się pewne jego fragmenty, które można zobaczyć między budynkami przy ulicy Lwowskiej 25–29 oraz z tyłu budynku usytuowanego przy ulicy Bolesława Limanowskiego 62. Na murze zamontowano później tabliczki upamiętniające Żydów, którzy byli tu więzieni, a napis na nich był w dwóch językach: polskim oraz jidysz.
Łączna długość pozostałych fragmentów muru wynosi około 50 metrów. Działania konserwatorskie były podejmowane w latach 2000, 2013 oraz 2021. Warto zaznaczyć, że 29 listopada 2013 roku fragmenty muru krakowskiego getta zostały oficjalnie wpisane do rejestru zabytków nieruchomych, co podkreśla ich historyczne znaczenie i wartość kulturową.
Przypisy
- LoveKraków, Rozpoczął się remont muru getta w Podgórzu. Był w bardzo złym stanie [online], LoveKraków, 16.06.2024 r. [dostęp 16.06.2024 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 16.06.2024 r.]
- 80. rocznica likwidacji getta krakowskiego (13-14 marca 1943 r.) [online], Muzeum Getta Warszawskiego [dostęp 16.06.2024 r.]
- Za murem w kształcie nagrobków. Likwidacja getta w Krakowie [online], Żydowski Instytut Historyczny [dostęp 16.06.2024 r.]
- a b PawelP. Kubisztal PawelP., Odnowiono fragment muru getta [online], Podgorze.pl, 09.08.2022 r. [dostęp 16.06.2024 r.]
- Andrea Löw, Marcus Roth: Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Kraków: Universitas, 2014.
- Andrea Löw, Marcus Roth: Krakowscy Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Kraków: Universitas, 2014.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Kopiec Jana Pawła II w Krakowie | Kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie | Nagrobek Kazimierza III Wielkiego | Pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie | Pomnik Adama Stefana Sapiehy w Krakowie | Pomnik Martyrologii – Rozstrzelanych w Grębałowie | Pomnik Martyrologii Rozstrzelanych 20 października 1943 roku w Krakowie | Pomnik Bohdana Zaleskiego w Krakowie | Pomnik Tadeusza Żeleńskiego „Boya” w Krakowie | Pomnik Wincentego Bogdanowskiego w Krakowie | Nagrobek Stefana Batorego | Nagrobek Piotra Tomickiego | Krzyż Katyński w Krakowie | Pomnik Henryka Jordana w Krakowie | Nagrobek Andrzeja Zebrzydowskiego | Nagrobek biskupa Andrzeja Trzebickiego | Studzienka Badylaka | Pomnik Żołnierzy Polski Walczącej w Krakowie | Pomnik Zygmunta II Augusta w Krakowie | Pomnik Wojciecha Bogusławskiego w MogileOceń: Fragmenty muru getta w Krakowie