Krzyż Katyński w Krakowie to pomnik o ogromnym znaczeniu historycznym, który upamiętnia ofiary tragicznych wydarzeń zbrodni katyńskiej. Ten majestatyczny krzyż znajduje się w malowniczej lokalizacji, u podnóża Wawelu, gdzie historia i kultura splatają się ze sobą w wyjątkowy sposób.
Pomnik usytuowany jest na placu im. ojca Adama Studzińskiego, w bliskim sąsiedztwie kościoła św. Idziego, co czyni to miejsce szczególnie symbolicznym i refleksyjnym.
Uroczystość poświęcenia pomnika miała miejsce 19 maja 1990 roku, a dzisiaj Krzyż Katyński stanowi nie tylko miejsce zadumy, ale również ważny punkt w krajobrazie Krakowa, będący przypomnieniem o tragicznych losach ludzi, którzy stali się ofiarami bezwzględnych wydarzeń historycznych.
Forma
Krzyż Katyński w Krakowie, osiągający wysokość 5 metrów, został wykonany z ciemnobrązowego drewna. Na belce poprzecznej znajduje się złocony napis KATYŃ, obok zapisane są daty 1940 oraz 1990. To ważne i symboliczne miejsce, które oddaje hołd ofiarom.
U podnóża krzyża umieszczono granitową tablicę, która ma wymiary 60 cm na 80 cm. Na jej powierzchni wymieniono tragiczne miejsca związane z najnowszą historią Polski. Oto lista tych miejsc:
- kozielsk – ostaszków,
- starobielsk,
- workuta – donbas – sybir,
- łubianka,
- wronki – rawicz – mokotów,
- montelupich,
- poznań,
- gdańsk – gdynia – szczecin,
- kwk wujek – lubin,
- nowa huta,
- nn.
Historia i uroczystości
Fundatorzy, autor i poświęcenie w 1990
Pomnik Krzyża Katyńskiego w Krakowie został stworzony dzięki inicjatywie Zarządu Regionu Małopolska NSZZ „Solidarność” oraz Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego w Krakowie. Jego autorem jest znany krakowski rzeźbiarz Jacek Marek. Poświęcenie Krzyża miało miejsce podczas uroczystej mszy 19 maja 1990 roku, której przewodniczył kardynał Franciszek Macharski. Od tego momentu, to miejsce stało się symbolem pamięci o ofiarach zbrodni katyńskiej, a regularnie organizowane są tam różnorodne ceremonie upamiętniające.
Prace konserwatorskie w 2000
W roku 2000, w związku z 60. rocznicą tragicznych wydarzeń, Krzyż Katyński przeszedł istotne prace konserwatorskie, prowadzone przez jego twórcę. W trakcie działań zaimpregnowano drewno pomnika i przywrócono jego pierwotny blask poprzez pozłocenie liter na belce poprzecznej. Dodatkowo, uzupełniono zabrudzone napisy na tablicy znajdującej się u podnóża pomnika. Koszty tych prac zostały pokryte przez Region Małopolska NSZZ „Solidarność” oraz darczyńców.
Krzyż Katyński po katastrofie polskiego Tu-154M w Smoleńsku
Upamiętnienie ofiar katastrofy i marsze pamięci (2010 rok)
Po katastrofie polskiego Tu-154M, która miała miejsce 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku, mieszkańcy Krakowa gromadzili się wokół Krzyża Katyńskiego, aby oddać hołd ofiarom. Tego dnia zorganizowano marsz milczenia, w którym uczestniczyli studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego, przechodząc pod Krzyż Katyński po drodze z gmachu Collegium Novum. W trakcie marszu niosły zdjęcia czterech ofiar: Marii Kaczyńskiej, Lecha Kaczyńskiego, Anny Walentynowicz oraz Janusza Kurtyki. Gdy dotarli na miejsce, uczestnicy ułożili kwiaty i zapalili znicze, a modlitwę przeprowadził biskup Józef Guzdek.
12 kwietnia 2010 roku odbył się kolejny marsz pamięci, gdzie mieszkańcy przeszli spod kościoła Mariackiego do Krzyża Katyńskiego, tam oddano hołd ofiarom katastrofy z minutą ciszy.
16 kwietnia 2010 roku, studenci Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera złożyli wieniec pod Krzyżem, by uczcić ofiary.
10 czerwca 2010 roku pod Krzyżem Katyńskim zorganizowano kolejny marsz, który miał na celu upamiętnienie ofiar katastrofy w Smoleńsku.
Uroczystości z udziałem delegacji amerykańskich (2010 rok)
18 kwietnia 2010 roku, wkrótce po pochowaniu Lecha i Marii Kaczyńskich, odbyła się ceremonia przy Krzyżu Katyńskim z udziałem ambasadora USA w Polsce, Lee A. Feinsteina, który składał wieniec w imieniu prezydenta Baracka Obamy oraz narodu amerykańskiego.
3 lipca tego samego roku wieniec pod Krzyżem złożyła Sekretarz Stanu USA, Hillary Clinton, jako znak hołdu dla ofiar katastrofy.
Obchody rocznic katastrofy
W pierwszą rocznicę tragedii, 10 kwietnia 2011 roku, zorganizowano marsz pamięci, którego uczestnicy przeszli z Rynku Głównego pod Krzyż Katyński. O godzinie 8:41 złożono hołd ofiarom minutą ciszy, przy udziale Zuzanny Kurtyki, wdowy po Januszu Kurtyce, ówczesnym prezesie Instytutu Pamięci Narodowej. W drugą rocznicę, 10 kwietnia 2012 roku, miały miejsce kolejne obchody, organizowane przez Stowarzyszenie „Solidarni 2010”, w których również uczestniczyła Zuzanna Kurtyka.
Przypisy
- Kraków: marsz pod Krzyż Katyński. rp.pl, 10.04.2012 r. [dostęp 12.04.2012 r.]
- a b c Marsz Pamięci pod Krzyż Katyński. rp.pl, 10.04.2011 r. [dostęp 28.02.2012 r.]
- Sekretarz Hillary Clinton złożyła wieniec pod Krzyżem Katyńskim. usembassy.gov, 03.07.2010 r. [dostęp 28.02.2012 r.]
- Amerykanie składają wieniec pod Krzyżem Katyńskim. usembassy.gov, 18.04.2010 r. [dostęp 28.02.2012 r.]
- 10 czerwca 2010 roku w Krakowie Marsz Pamięci w hołdzie ofiarom katastrofy pod Smoleńskiem. bip.krakow.pl. [dostęp 28.02.2012 r.]
- Marsz studentów WSE w hołdzie ofiarom katastrofy. cogito.com.pl, 16.04.2010 r. [dostęp 28.02.2012 r.]
- a b Kraków: Marsz Milczenia studentów UJ. malopolanin.pl, 11.04.2010 r. [dostęp 28.02.2012 r.]
- Młodzież pod Krzyżem Katyńskim w Krakowie. polska-zbrojna.eu, 12.04.2010 r. [dostęp 03.03.2012 r.]
- a b Marsz Pamięci ofiar Katynia 1940. mmkrakow.pl, 13.04.2010 r. [dostęp 28.02.2012 r.]
- Kapliczki przydrożne. Krzyż Katyński – Kraków, ul. Grodzka. blogspot.com. [dostęp 28.02.2012 r.]
- a b c d Odnawiany krzyż. dziennikpolski24.pl, 04.05.2000 r. [dostęp 28.02.2012 r.]
- a b c Kalendarium – maj 1990. mko1989.info. [dostęp 28.02.2012 r.]
- a b c Krzyż Katyński. bj.uj.edu.pl. [dostęp 28.02.2012 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Nagrobek Piotra Tomickiego | Nagrobek Stefana Batorego | Fragmenty muru getta w Krakowie | Kopiec Jana Pawła II w Krakowie | Kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie | Nagrobek Kazimierza III Wielkiego | Pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie | Pomnik Adama Stefana Sapiehy w Krakowie | Pomnik Martyrologii – Rozstrzelanych w Grębałowie | Pomnik Martyrologii Rozstrzelanych 20 października 1943 roku w Krakowie | Pomnik Henryka Jordana w Krakowie | Nagrobek Andrzeja Zebrzydowskiego | Nagrobek biskupa Andrzeja Trzebickiego | Studzienka Badylaka | Pomnik Żołnierzy Polski Walczącej w Krakowie | Pomnik Zygmunta II Augusta w Krakowie | Pomnik Wojciecha Bogusławskiego w Mogile | Pomnik Władysława Szafera w Krakowie | Pomnik Walerego Goetla w Krakowie | Pomnik upamiętniający bohaterów bitwy o Monte Cassino w KrakowieOceń: Krzyż Katyński w Krakowie