Kamienica Pod Białą Głową w Krakowie

---

Historia

„W XIV wieku w miejscu, w którym obecnie znajduje się kamienica, wzniesiono solidny kamienny dom. Ten budynek zajmował pierwotną, przyuliczną część działki, która została zlokalizowana na obszarze miast. W XV wieku nastąpił podział tego obiektu na dwie osobne kamienice. Część północna, znana jako Kamienica Celarowska, została w XVI wieku rozbudowana do formy typowej dla ówczesnych kamienic krakowskich, wzbogacona o murowaną oficynę tylną. W pierwszej połowie XVII wieku była w posiadaniu szkockiej rodziny Forbesów. Po roku 1631 nastąpiła barokowa przebudowa, w której nadbudowano drugie piętro oraz przyozdobiono fasadę nowym, efektownym wystrojem.

W połowie XVII wieku kamienica przeszła w ręce kupca J. Tayffa. Z kolei w drugiej połowie tego samego stulecia zmieniała właścicieli, stając się własnością rodzin szlacheckich i mieszczańskich takich jak Cellari, Przyrembskiej oraz Radeckiej. W latach 1755–1758 obiekt przeszedł gruntowną renowację i przebudowę w stylu późnobarokowym, na zlecenie kupca J. Sobieniowskiego. Na początku XIX wieku kamienica znów zyskała świeży wygląd, a przed rokiem 1832 otrzymała kamienne godło przedstawiające głowę Meduzy, które wykonał J. Szmelcer.

Kamienica Południowa, określana również jako Kamienica Cyrusów, w XVI i XVII wieku obejmowała murowany budynek frontowy oraz drewnianą oficynę. W pierwszej połowie XVIII wieku doszło do gruntownej przebudowy wnętrz tego obiektu. W 1837 roku miała miejsce jej przebudowa w stylu klasycystycznym według projektu Stanisława Gołębiowskiego, dla rodziny Bojanowskich, przy okazji nadbudowano też drugie piętro. Niestety, podczas wielkiego pożaru Krakowa w 1850 roku oba budynki uległy zniszczeniu. Zostały jednak odbudowane w 1852 roku, łącząc je wspólną klatką schodową. Od lat 70. XIX wieku obie kamienice znajdowały się w rękach rodziny Brzezińskich.

Powstanie obecnej kamienicy miało miejsce w latach 1911–1912, kiedy to połączono i przebudowano dwie wcześniejsze kamienice według projektu Jozuego Oberledera, zrealizowanego dla sióstr Z. Niemczewskiej i A. Habichtowej. W trakcie realizacji prac dokonano nadbudowy trzeciego piętra oraz rozbudowy budynku w głąb działki, co niemal całkowicie zlikwidowało podwórka. Fasada otrzymała nową, elegancką dekorację, a wnętrza zostały ujednolicone.

20 kwietnia 1982 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków, a także znajduje się na gminnej ewidencji zabytków.

Architektura

Kamienica Pod Białą Głową w Krakowie to obiekt zachwycający swoją architekturą. Posiada ona cztery kondygnacje, co sprawia, że wyróżnia się wśród innych budynków. Fasada jest sześcioosiowa i charakteryzuje się neoklasycystycznym wystrojem, który nadaje jej elegancji.

W szczególności warto zwrócić uwagę na trzecią oś parteru, gdzie umieszczono półkolisty kamienny portal pochodzący z XVII wieku. Jego zwieńczenie zdobi godło kamienicy w postaci płaskorzeźby przedstawiającej głowę Meduzy, co stanowi niezwykły detal architektoniczny.

W partii pięter elewacja została starannie podzielona wertykalnie za pomocą pilastrów, natomiast całość ozdobiona jest płycinami. Na pierwszym piętrze zaprojektowano jeden szeroki balkon, który rozciąga się od drugiej do czwartej osi, co przyczynia się do wyjątkowego stylu budynku. Na drugim piętrze znajdują się dwa mniejsze balkony, umiejscowione w drugiej i czwartej osi.

Na zakończenie budynek zwieńczony jest trójkątnym frontonem, w którego tympanonie znajduje się dodatkowe okno, które doświetla poddasze. Tego rodzaju detale architektoniczne składają się na niezwykle bogaty i fascynujący charakter kamienicy.

---

Oceń: Kamienica Pod Białą Głową w Krakowie

---