Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego, znane również jako Muzeum Czapskich, stanowi niezwykle istotny oddział Muzeum Narodowego w Krakowie. Jego siedzibą jest pałac Czapskich, który znajduje się w malowniczej okolicy przy ulicy Józefa Piłsudskiego 10-12. Dodatkowo, ekspozycje muzeum są również prezentowane w domu Władysława Łozińskiego, mieszczącym się przy ulicy J. Piłsudskiego 14.
Muzeum to jest doskonałym miejscem do odkrywania bogatej historii oraz kultury regionu, a jego zbiory przyciągają wielu miłośników sztuki i historii.
Historia
W 1884 roku, pałacyk, który obecnie pełni funkcję muzeum, został nabyty przez Emeryka Hutten-Czapskiego, kiedy to osiedlił się w Krakowie. Hutten-Czapski, znany jako wicegubernator Petersburga, miał także pasje zbierackie, będąc bibliofilem oraz numizmatykiem. W swoim rodzinnym majątku w Stańkowach zgromadził imponującą kolekcję, obejmującą ponad 11 tysięcy monet, medali, orderów, banknotów oraz rycin. Jego biblioteka była równie bogata. W trosce o bezpieczeństwo swojej unikalnej kolekcji, którą osobiście skatalogował, podjął decyzję o budowie specjalnego pawilonu w Krakowie.
Pawilon został zaprojektowany przez Tadeusza Stryjeńskiego w 1896 roku, a nad jego wejściem umieszczono łaciński napis „Monumentis Patriae Naufragio Ereptis”, co w języku polskim oznacza „Pamiątkom ocalonym z burzy dziejowej”. Do muzeum prowadziła osobna brama, a jego wnętrza były dostosowane do ekspozycji, z dużymi oknami i odpowiednim wyposażeniem, takim jak oszklone gabloty, gdzie eksponowano zbiory porcelany i szkła artystycznego.
Emeryk Hutten-Czapski zmarł w trakcie organizacji muzeum, 23 lipca 1896 roku. Jego miejsce spoczynku to Cmentarz Rakowicki. W ważnym momencie dla tej instytucji, jego żona Elżbieta Hutten-Czapska miała znaczący wpływ na dalszy rozwój muzeum, dokonując jego oficjalnego otwarcia w 1901 roku we współpracy z Feliksem Koperą. Dnia 12 marca 1903 roku, rodzina Hutten-Czapskich przekazała miastu cenną kolekcję. Zaledwie rok później, 18 lipca 1904 roku, Muzeum Czapskich stało się częścią Muzeum Narodowego.
W 1937 roku, muzeum wzbogaciło się o archiwum korespondencji oraz księgozbiór hrabiego Bogdana Hutten-Czapskiego, który zmarł w tym roku. Zbiory muzealne były regularnie uzupełniane darowiznami, w tym monetami średniowiecznymi od Wiktora Wittyga, monetami piastowskimi od Zygmunta Zakrzewskiego, monetami antycznymi od Franciszka Piekosińskiego i Karola Halamy oraz monetami krzyżackimi i kurlandzkimi od Piotra Umińskiego. Do muzeum trafiły również prace braci Maksymiliana oraz Franciszka Ksawerego Siemianowskich. Cała kolekcja była dostępna dla zwiedzających aż do 1939 roku.
Po zakończeniu generalnego remontu, 28 czerwca 2013 roku, Muzeum Narodowe w Krakowie otworzyło w pałacu Europejskie Centrum Numizmatyki Polskiej, gdzie prezentowana jest kolekcja monet, medali i banknotów polskich, a także zbiory starych druków i rękopisów. W ramach renowacji, odnowiono dziedziniec, ogród oraz lapidarium.
Kierowniczką muzeum od października 2017 roku jest Agnieszka Kosińska. W budynku, znanym jako dom Władysława Łozińskiego, mieszczą się różne działy, takie jak:
- Dział Starych Druków i Rękopisów,
- Dział Starej Fotografii,
- Archiwum Zakładowe MNK,
- Pracownia Konserwacji Papieru i Skóry,
- Introligatornia,
- Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych (LANBOZ).
Przypisy
- Charakterna dama świata monet. Onet Kobieta. [dostęp 17.02.2023 r.]
- Maria Kocójowa: Znaczenie Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego w Krakowie dla ochrony narodowej świadomości oraz polskiej nauki i kultury w zjednoczonej Europie. czapscy.org.pl. [dostęp 17.02.2023 r.]
- Stanisław Lorentz: Przewodnik po muzeach i zbiorach w Polsce. Warszawa: Wyd. Interpress, 1982. [dostęp 17.02.2023 r.]
- a b c Marek Żukow-Karczewski, Pałace Krakowa. Pałac Hutten-Czapskich, „Echo Krakowa”, 25.10.1989 r.
- Przewodnik po Muzeum im. hr. Emeryka Hutten-Czapskiego w Krakowie, Muzeum Narodowe w Krakowie, 1908 [dostęp 01.08.2022 r.]
- Róża Biernacka: Maksymilian Siemianowski. ipsb.pl. [dostęp 16.10.2016 r.]
- Róża Biernacka: Franciszek Ksawery Siemianowski. ipsb.pl. [dostęp 16.10.2016 r.]
- Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego. muzeum.krakow.pl. [dostęp 06.01.2014 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum Katedralne im. Jana Pawła II na Wawelu | Muzeum Katedry Anatomii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum Kościuszkowskie w Krakowie | Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie | Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie | Muzeum Przyrodnicze Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN | Muzeum Ratownictwa w Krakowie | Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie | Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum Witrażu w Krakowie | Muzeum 2 Korpusu Zmechanizowanego w Krakowie | Galeria Sztuki Współczesnej Kersten | Galeria Attis | Dom Jana Matejki w Krakowie | Celestat | Ośrodek Kultury Europejskiej „Europeum” | Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” | Muzeum Paleobotaniczne Instytutu Botaniki PAN w Krakowie | Muzeum Nowej Huty | Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w KrakowieOceń: Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego