Muzeum Katedralne imienia Jana Pawła II jest prywatną instytucją kultury, która została założona w 1978 roku. Należy do parafii archikatedralnej św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Wacława, co świadczy o jego znaczeniu w kontekście duchowym i kulturowym miasta.
Główną siedzibą muzeum jest Dom Katedralny, zlokalizowany na wzgórzu wawelskim w Krakowie, gdzie znajduje się bogata kolekcja dzieł sztuki oraz artefaktów związanych z historią katedry i życia Jana Pawła II.
Historia
Od 1906 roku w Domu Katedralnym miało miejsce zainaugurowane Muzeum Archidiecezjalne. W 1975 roku, na mocy decyzji kardynała Karola Wojtyły, muzeum zostało przeniesione do budynku klasztoru augustianów znajdującego się na Kazimierzu. Obecnie placówka funkcjonuje przy ulicy Kanoniczej. W chwili, gdy opustoszały niektóre pomieszczenia, zdecydowano, że będą one przeznaczone na siedzibę nowego Muzeum Katedralnego, które zostało powołane przez kardynała Wojtyłę. Jego celem stała się ekspozycja różnorodnych obiektów związanych z katedrą wawelską.
Uroczyste otwarcie Muzeum miało miejsce 28 września 1978 roku, a ceremonii przewodniczył kardynał Karol Wojtyła. W ramach tego wydarzenia, przekazał do zbiorów muzealnych niezwykły pucharek, wykonany ze skorupy orzecha kokosowego i srebra. Zgodnie z legendą, przedmiot ten należał do królowej Jadwigi. Pucharek, będący jednym z najcenniejszych eksponatów, można podziwiać w stałej ekspozycji Muzeum.
Od chwili powołania Muzeum Katedralne nieustannie poszerza swoje zbiory. Obecnie prezentuje przedmioty, które wcześniej nie były dostępne dla zwiedzających, pochodzące przede wszystkim z Skarbca Katedralnego. Oferowane są także paramenta liturgiczne, dzieła sztuki oraz wartościowe pamiątki historyczne. Muzeum angażuje się również w organizację wystaw czasowych, które zwracają uwagę na unikalne dokumenty oraz starodruki znajdujące się w Archiwum Kapituły Katedralnej. Jako przykład, można wymienić przeszłą wystawę „Wawel 1000–2000”, która ukazywała ponad tysiącletnią historię wzgórza wawelskiego.
Ekspozycje
W muzeum, mieszczącym się w eleganckich salach dwóch kondygnacji Domu Katedralnego, zgromadzono niezwykle wartościowe kolekcje, które są nie tylko historycznym, ale również artystycznym skarbem Polski. Ekspozycja stała, składająca się z przedmiotów z różnych okresów, została starannie zorganizowana według pochodzenia oraz zastosowania eksponatów, w czterech osobnych salach.
W sali królewskiej można zobaczyć fundacje królewskie, które miały kluczowe znaczenie dla katedry oraz przedmioty związane z koronacjami i pochówkami monarchów. Wśród eksponatów znajdują się takie przedmioty jak: włócznia św. Maurycego, racjonał biskupów krakowskich fundacji św. Jadwigi królowej, a także artefakty pochodzące z grobów królewskich, jak medalion oraz jabłko Anny Jagiellonki, insygnia grobowe Kazimierza Jagiellończyka, oraz tabliczki trumienne. Poza tym w sali znajduje się płaszcz koronacyjny Stanisława Augusta Poniatowskiego, miecz koronacyjny Augusta III, a także miecz grobowy Zygmunta Augusta. Nie można pominąć korony hełmowej Kazimierza III Wielkiego, ani złotej róży królowej Marii Józefy Habsburżanki z 1736 roku, podarowanej jej przez papieża Klemensa XII.
Sala Skarbca Katedralnego z XI–XVI wieku gromadzi przedmioty, które pochodziły z darów biskupów, królewskich oraz magnackich. W tym pomieszczeniu znajduje się m.in. zestaw z grobu biskupa Maurusa, tzw. skrzyneczka sycylijsko-saraceńska, a także gotycka skrzyneczka z kości słoniowej. Szczególną uwagę zwraca kielich zwany św. Jadwigi Śląskiej oraz ornat fundacji wojewody Piotra Kmity, a także fragmenty architektoniczne z XI wieku, które zostały odnalezione podczas renowacji katedry.
Sala Skarbca Katedralnego z XVII–XX wieku zawiera niezwykłe eksponaty, takie jak infuła biskupa Andrzeja Lipskiego, monstrancja ofiarowana przez bp. Stanisława Kazimierza Dąmbskiego, a także szabla, portret oraz ordery księcia Józefa Poniatowskiego. Można tu również zobaczyć portrety krakowskich biskupów i kanoników, pastorał oraz kielich kardynała Adama Stefana Sapiehy.
Sala papieska jest wyjątkowa, gdyż gromadzi pamiątki związane z papieżem Janem Pawłem II. Wśród eksponatów można znaleźć jego rzeczy osobiste, takie jak sutanna, biret, piuska, buty, fotel używany podczas wizyt papieży w katedrze, oraz infułę, którą papież ofiarował w czasie swojej wizyty w ojczyźnie. Dodatkowo, znajdują się tam pamiątkowe medale papieskie oraz księgi z mszy celebrowanych przez Jana Pawła II oraz jego następcę Benedykta XVI.
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum Katedry Anatomii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum Kościuszkowskie w Krakowie | Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie | Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie | Muzeum Przyrodnicze Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN | Muzeum Ratownictwa w Krakowie | Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie | Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum Witrażu w Krakowie | Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego | Muzeum 2 Korpusu Zmechanizowanego w Krakowie | Galeria Sztuki Współczesnej Kersten | Galeria Attis | Dom Jana Matejki w Krakowie | Celestat | Ośrodek Kultury Europejskiej „Europeum” | Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” | Muzeum Paleobotaniczne Instytutu Botaniki PAN w Krakowie | Muzeum Nowej HutyOceń: Muzeum Katedralne im. Jana Pawła II na Wawelu