Pałac Zbaraskich w Krakowie

Historia pałacu sięga roku 1540, kiedy to połączono i przebudowano dwie sąsiednie, gotyckie kamienice z XIV wieku, aby stworzyć wspaniałą rezydencję magnacką. Początkowo zaprzyjaźniona rodzina Firlejów była jego właścicielami. W XVII wieku, podczas gdy obiekt przeszedł w ręce Zbaraskich, odbyła się gruntowna przebudowa, aby nadać budynkowi nowoczesny jak na owe czasy styl architektoniczny oraz przekształcić go w reprezentacyjną rezydencję. Prace budowlane prowadził architekt flamandzki, Henryk van Peene, sprowadzony do Polski przez Jerzego Zbaraskiego. To wtedy powstał imponujący, barokowy dziedziniec z arkadami oraz sień wjazdowa od strony rynku.

Kolejna ważna przebudowa miała miejsce w latach 1778–1783, zlecona przez hrabiego Eliasza Wodzickiego. Architekt Ferdynand Nax nadał pałacowi wczesnoklasycystyczne cechy. Budynek w ciągu następnych lat miał wielu właścicieli, w tym takie znane rodziny jak Potuliccy herbu Grzymała, Rostworowscy herbu Nałęcz, Wiśniowieccy herbu Korybut oraz Radziwiłłowie herbu Trąby. W końcu XIX wieku pałac przeszedł w ręce Potockich herbu Pilawa, którzy w latach 1896–1898 zlecili architektowi Karolowi Zaremba restaurację wnętrz i częściową przebudowę dziedzińca.

Prace modernizacyjne nie zakończyły się na tym, ponieważ w latach 1910–1912 architekci Ludwik Wojtyczko i Kazimierz Wyczyński wprowadzili zmiany, które między innymi obejmowały nową klatkę schodową oraz rewitalizację wnętrz drugiego piętra. Charakter pierwszego piętra został podkreślony przez oryginalne elementy dekoracyjne w salonach, które mimo licznych zmian, zachowały swoją reprezentacyjną naturę.

Po II wojnie światowej pałac przeszedł proces odnawiania oraz rekonstrukcji. Do dziś w budynku przetrwały korynckie pilastry w elewacjach, kamienny portal oraz bogate dekoracje rzeźbiarskie, w tym kartusze herbowe. Ważnym elementem historii tego miejsca jest również obecność Instytutu Goethego, który przez pewien czas był stacjonarny w tej imponującej rezydencji.