Andrzej Kaliszewski, urodzony 17 maja 1954 roku, to wieloaspektowa postać w polskiej kulturze i nauce. Jest on nie tylko medioznawcą, ale również literaturoznawcą, krytykiem literackim, publicystą oraz poetą. Jego droga akademicka prowadziła go do osiągnięcia stopnia doktora habilitowanego, a obecnie pełni rolę profesora na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W ramach tego prestiżowego uniwersytetu pracuje w Instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej, który jest częścią Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej.
Życiorys
Andrzej Kaliszewski przyszedł na świat 17 maja 1954 roku w Krakowie. Jest synem Zdzisława Kaliszewskiego, który pełnił rolę radcy prawnego, oraz Wandy z domu Pychowskiej, ekonomistki.
Swą edukację rozpoczął w I Liceum Ogólnokształcącym im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie, a następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie ukończył filologię polską oraz edytorstwo. W 1981 roku obronił pracę doktorską, której tematem była „Świat poezji Zbigniewa Herberta”, na Wydziale Filologicznym UJ, pod przewodnictwem doc. dr hab. Wiesława Pawła Szymańskiego.
W 2008 roku uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego, na podstawie rozprawy zatytułowanej „Nostalgia stylu. Neoklasycyzm liryki polskiej XX wieku w krytyce, badaniach i poetykach immanentnych”, także na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 1995 roku pracuje na tej samej uczelni, pełniąc różne ważne funkcje, w tym Kierownika Zakładu Genologii Dziennikarskiej oraz Kierownika Studiów Podyplomowych.
Kaliszewski wykładał również w Akademii Pedagogicznej w Krakowie oraz na Wydziale Polonistyki UJ. Obecnie zajmuje stanowisko profesora uczelni na Uniwersytecie Jagiellońskim, w Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej, w Instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej.
Jako literaturoznawca, jego zainteresowania skupiają się na poezji współczesnej oraz krytyce literackiej. W dziedzinie medioznawstwa specjalizuje się w literaturze faktu, teorii i historii gatunków dziennikarskich oraz teorii i historii reportażu. Andrzej Kaliszewski jest członkiem Komisji Medioznawczej Polskiej Akademii Umiejętności od 2017 roku.
Działalność literacka
Andrzej Kaliszewski zadebiutował jako poeta w 1971 roku, prezentując swoje wiersze na łamach „Życia Literackiego”. Przez lata swojej działalności literackiej, najczęściej publikował w takich czasopismach jak: „Życie Literackie”, „Literatura”, „Poezja”, „Piśmie Literacko-Artystycznym”, „Piśmie”, „Odrze”, „Studencie”, „Dzienniku Polskim” oraz „Radarze”.
W ramach swojej twórczości, poeta był zaangażowany w działalność grupy literackiej „My”, będąc jednym z twórców tzw. Pokolenia Nowych Roczników. Od 1978 roku przez wiele lat był aktywnym członkiem Związku Literatów Polskich do chwili jego rozwiązania, a później przez następne lata przynależał do „nowego” ZLP.
Jego twórczość została przetłumaczona na wiele języków, w tym na: angielski, czeski, estoński, fiński, niemiecki, rosyjski, serbsko-chorwacki, węgierski oraz rumuński.
Publikacje
Andrzej Kaliszewski to uznany autor, którego dorobek literacki obejmuje liczne książki oraz monografie naukowe. Jego prace charakteryzują się głęboką analizą różnych aspektów literatury oraz dziennikarstwa.
- Gry Pana Cogito, Kraków 1982, Wydawnictwo Literackie, [Monografia twórczości Zbigniewa Herberta] ISBN 83-08-00789-9,
- Gry Pana Cogito [wyd. zmienione i rozszerzone], Łódź 1990, Wydawnictwo Łódzkie,
- Książę z Kraju Łagodności, Kraków 1988, Wydawnictwo Literackie, [Monografia twórczości Jerzego Harasymowicza] ISBN 83-08-01569-7,
- Gatunki dziennikarskie. Teoria – praktyka – język. [współaut. K. Wolny-Zmorzyński i W. Furman] Warszawa 2006, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne ISBN 978-83-60501-01-6,
- Nostalgia stylu. Neoklasycyzm liryki polskiej XX wieku w krytyce, badaniach i poetykach immanentnych (w kontekście tradycji poetologicznej klasycyzmu), Kraków 2007, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego ISBN 978-83-233-2311-2,
- Wieczna gra (artykuły i szkice), Kraków 2009, Księgarnia Akademicka ISBN 978-83-7188-246-3,
- Gatunki dziennikarskie. Teoria – praktyka – język. Drugie wydanie. [Współaut.: K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman], Warszawa 2009, Wyd. Profesjonalne i Akademickie ISBN 978-83-7644-015-6,
- „Słowo czynów cieniem”. Polski reportaż wojenny i publicystyka wojenna autorów kręgu Legionów Polskich i Korpusów Polskich (1914-1920), Kraków 2013, Tow. Studiów Dziennikarskich ISBN 978-83-60837-71-9,
- Prasowe gatunki dziennikarskie [współaut. W. Furman, J. Snopek, K. Wolny-Zmorzyński] Warszawa 2014, Poltext ISBN 978-83-7561-405-3,
- Bagnet i pióro. Twórczość publicystyczna Juliusza Kadena-Bandrowskiego, Toruń 2015, Wydawnictwo Adam Marszałek ISBN 978-83-8019-241-6,
- Co jest grane? O cechach dystynktywnych gatunków radiowych i telewizyjnych [współaut. K. Wolny-Zmorzyński], Warszawa 2016, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego ISBN 978-83-65497-09-3,
- Mistrzowie polskiego reportażu wojennego (1914-2014), Kraków 2017, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego ISBN 978-83-233-4301-1,
- Fakty i artefakty. Formy paraartystyczne w mediach (współaut. Edyta Żyrek-Horodyska), Kraków 2018, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego ISBN 978-83-233-4485-8,
- Kasandry i amazonki. W kręgu kobiecego reportażu wojennego (współaut. Edyta Żyrek-Horodyska), Wyd. UJ 2019 ISBN 978-83-233-4730-9.
Jego talent obejmuje również podręczniki oraz leksykony, wśród których znajdują się:
- Gatunki dziennikarskie. Specyfika ich tworzenia i redagowania. [współaut. K. Wolny-Zmorzyński i W. Furman], Rzeszów 2000, Wyższa Szkoła Zarządzania w Rzeszowie, ISBN 83-88397-00-8,
- Słownik terminologii medialnej, pod red. Walerego Pisarka, Kraków 2006, UNIWERSITAS [autorstwo 30 haseł], ISBN 978-83-242-1151-7,
- Źródła informacji dla dziennikarza, [Współaut.: K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, K. Pokorna-Ignatowicz], Warszawa 2008, Wyd. Profesjonalne i Akademickie, ISBN 978-83-6050-116-0,
- Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku. Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej, Poltext s z o.o., Warszawa 2012, ISBN 978-83-756-1111-3.
Do jego zbiorów poetyckich należą:
- Popiół [wiersze], Warszawa, PAX 1976,
- Paszcza [wiersze], Warszawa, Czytelnik 1985 ISBN 978-8307012391,
- Herezja [wiersze], Kraków, LEX, 1995,
- Wiersze wybrane, (posłowie Leszka Żulińskiego), Kraków, Behemot, 1995,
- Galop [wiersze], Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1978.
Wszystkie z wymienionych publikacji świadczą o szerokim zakresie zainteresowań i kompetencji autora, a także o jego znaczącej roli w polskiej kulturze literackiej oraz medialnej.
Przypisy
- Andrzej Kaliszewski - Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej - Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej [online], uj.edu.pl [dostęp 22.04.2024 r.]
- Polska Akademia Umiejętności - Medioznawcza [online], krakow.pl [dostęp 22.04.2024 r.]
- Gry Pana Cogito - Andrzej Kaliszewski - Google Książki [online], google.pl [dostęp 22.04.2024 r.]
- Popiół - Andrzej Kaliszewski - Google Książki [online], google.pl [dostęp 22.04.2024 r.]
- Polska Bibliografia Literacka (PBL) [online], ibl.poznan.pl [dostęp 22.04.2024 r.]
- Polscy pisarze współcześni 1939-1991. Leksykon, Warszawa 1995, Wydawnictwo Naukowe PWN
- Słownik bibliograficzny, tom IV (K), Warszawa 1996, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
- https://katalogi.bn.org.pl/discovery/search?query=any,contains,Andrzej%20Kaliszewski%20Galop&tab=LibraryCatalog&vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&lang=pl&offset=0
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Lech Dzienis | Piotr Dobosz | Dorota Gil | Israel Meir Freimann | Magdalena Smoczyńska | Jerzy Ratajewski | Paweł Tylek | Juliusz Bator | Antoni Cetnarowicz | Łukasz A. Plesnar | Adam Ferens | Jerzy Jurkiewicz | Jerzy Serczyk | Krzysztof Fiałkowski | Artur Benis | Józef Mikulski | Adolf Aleksandrowicz | Karol Tarnowski | Tadeusz Krupa | Jan ZurzyckiOceń: Andrzej Kaliszewski