Antoni Krupa, urodzony 23 marca 1945 roku w Krakowie, był postacią niezwykle wpływową w polskiej kulturze muzycznej. Jego życie zakończyło się 17 marca 2024 roku, ale jego dziedzictwo artystyczne nadal pozostaje w pamięci wielu.
Był wszechstronnym muzykiem, grającym na gitarze, banjo oraz harmonijce ustnej. Jako kompozytor, łączył różnorodne style i inspiracje, co zaowocowało licznych projektami muzycznymi, które były doceniane przez krytyków i fanów. Ponadto, Krupa był cenionym dziennikarzem oraz publicystą, co świadczy o jego wszechstronnych talentach oraz pasji do sztuki w różnych jej formach.
Działalność muzyczna
Antoni Krupa, utalentowany muzyk, w latach 1963–1968 prowadził zespół rhythm and bluesowy o nazwie The Lessers. W 1967 roku przez pewien czas był członkiem podstawowego składu zespołu Wawele. Następnie jego kariera muzyczna rozwijała się w różnych kierunkach:
- w latach 1968–1972 grał na banjo w zespole Jazz Band Ball Orchestra,
- w okresie 1972–1975 występował na gitarze w Grupie Marka Grechuty,
- w latach 1975–1977 tworzył duet gitarowy „CD” z Krzysztofem Wierzchoniem.
Duet ten czasami przekształcał się w trio z Janem Gonciarczykiem, który grał na kontrabasie. Antoni Krupa współpracował także z freejazzowym Trio, do którego należał saksofonista Paweł Dalach oraz perkusista Jacek Kochan.
Od 1977 roku Krupa był związany z Radiem Kraków, gdzie działał jako autor audycji publicystyczno-muzycznych oraz reportaży. Oprócz tego, komponował muzykę do słuchowisk radiowych. Jego rozmówcami w licznych wywiadach byli tacy artyści jak Gordon Haskell, Bennie Maupin, Nigel Kennedy, Enrico Rava oraz Pati Yang.
Oprócz pracy w radiu, był producentem płyt wielu wybitnych polskich jazzmanów, w tym Zbigniewa Seiferta, Janusza Muniaka, oraz Adama Kawończyka. Antoni Krupa jest również autorem antologii festiwalu „Jazz Juniors” oraz serii audycji publicystyczno-historycznych „Historia krakowskiego jazzu”, które były emitowane w Radiu Kraków (40 odcinków).
W ramach swojej działalności muzycznej brał udział w programie radia BBC, gdzie rozmawiał o legendarnej sesji nagraniowej Milesa Davisa pt. Kind of Blue. Współtworzył muzykę do spektaklu „Ziemia jałowa” opartego na dziele T.S. Eliota, który był wystawiany w Teatrze STU, w reżyserii Tadeusza Malaka.
Pomimo pracy dziennikarskiej, nie przestał angażować się w działalność muzyczną. Występował i nagrywał z wieloma artystami, w tym z Jarosławem Śmietaną, Markiem Stryszowskim oraz Ryszardem Styłą.
Był także wykładowcą Historii Jazzu w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Krakowskiej Szkole Jazzu i Muzyki Rozrywkowej.
Twórczość literacka
W styczniu 2009 roku, za sprawą Dworku Białoprądnickiego, światło dzienne ujrzała niezwykła publikacja autorstwa Antoniego Krupy zatytułowana Miasto błękitnych nut… czyli historia krakowskiego jazzu i nie tylko…. Książka ta szybko zyskała uznanie, a już w maju 2009 roku otrzymała prestiżową nagrodę Krakowska Książka Miesiąca.
Nie była to jednak jedyna oznaka docenienia twórczości Krupy. W 2010 roku za swoje osiągnięcia w dziedzinie dziennikarstwa jazzowego, zyskał on nagrodę Grand Prix Jazz Melomani, nazywaną także Jazzowym Oskarem. Ta honorowa nagroda, przyznawana przez łódzkie Stowarzyszenie Jazzowe „Melomani”, odzwierciedla jego wkład w popularyzację jazzu oraz jego związków z Krakowem.
Dyskografia
Dyskografia Antoniego Krupy jest bogata i różnorodna, z wieloma znaczącymi wydaniami, które zdobły uznanie w polskim środowisku muzycznym. W 1973 roku zadebiutował z Jazz Band Ball Orchestra, wydając album Jazz Band Ball Orchestra Metronome w formacie LP. Rok później współpracował z Marek Grechutą i Grupą WIEM, nagrywając płytę Magia Obłoków. W 2000 roku artysta ponownie związał się z Grechutą, biorąc udział w projektach Droga za widnokres oraz Magia Obłoków, które ukazały się na CD.
W 2012 roku wydał swój projekt jako Antek Krupa zatytułowany Amela – Blues o rozwianych włosach na wietrze, natomiast w 2014 roku wziął udział w koncercie z Markiem Grechutą i Grupą WIEM, nagrywając Koncerty – Warszawa 73. Jego dyskografia obejmuje także album z 2018 roku The New Lessers – Evening oraz album Więc wędrowałaś tak… z 2019 roku.
Jako sideman
W roli sidemana, Antoni Krupa współpracował z wieloma zespołami i artystami. W 1988 roku pracował nad albumem Little Egoists dla Radia Wieliczka, a także wziął udział w nagraniu 10 Years grupy Little Egoists w 1996 roku. W 1998 roku brał udział w projekcie Śmietana-Styła – Kind of Life, a w 2009 roku współpracował z Jarkiem Śmietaną nad albumem Psyhodelic Music of Jimi Hendrix.
W 2014 roku wystąpił na kompilacji Krakowskie Klimaty Bluesowe oraz w projekcie Los Agentos – Tom Waits Project. Dwa lata później znów pojawił się w studiu, nagrywając dla Levi i Jazzthetics. W 2018 roku asystował Justynie i Yanooshowi, przyczyniając się do powstania albumu Beauty & Beast.
Jako kompozytor
Jako kompozytor, Antoni Krupa również ma na koncie znaczące osiągnięcia. W 1975 roku stworzył dla Jazz Band Ball Orchestra album Home, a w 2012 roku powtórnie pojawił się z projektem Amela – Blues o rozwianych włosach na wietrze. W 2018 roku zaprezentował się ponownie w projekcie The New Lessers – Evening.
Jako producent
Produkcja to kolejny aspekt jego kariery. W 1978 roku zajął się produkcją dla Zbigniewa Seiferta, wydając Kilimanjaro vol.1 oraz Kilimanjaro vol.2, który zawierał wywiad z artystą. Rok później współpracował z Januszem Muniakiem, produkując album jego kwartetu.
W ciągu swojej kariery Antoni Krupa pracował z wieloma wybitnymi muzykami, w tym z Beale Street Band, Adamem Kawończykiem oraz Zbigniewem Seifertem. Jego wkład w albumy, takie jak Kilimanjaro z 1990 roku oraz First Time Last Time zespołu Jazz Juniors w 2006 roku, ukazuje jego wszechstronność i pasję do muzyki.
Przypisy
- Zmarł Antoni Krupa, muzyk, kompozytor, wieloletni dziennikarz Radia Kraków. pap.pl, 17.03.2024 r. [dostęp 17.03.2024 r.]
- Antoni Krupa nie żyje. muzeumjazzu.pl. [dostęp 20.03.2024 r.]
- a b c Antoni Krupa. radiokrakow.pl. [dostęp 17.03.2024 r.]
- Bogdan Chmura: ANTONI KRUPA: Miasto błękitnych nut, czyli historia krakowskiego jazzu i nie tylko.... jazzforum.com.pl. [dostęp 17.03.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Maciej Bieniasz | Tadeusz Zwoliński | Henryk Opieński | Marcin Kobierski (aktor) | Jan Kirsz | Jerzy Korczak | Paweł Kaczmarczyk | Joanna Bobrowa | Czesława Pszczolińska | Gabi Buzek | Theresa Bernstein | Maciej Świerzawski | Krzysztof Meyer | Jan Jarczyk | Józefina Rapacka | Zbigniew Sztyc | Kazimierz Mikulski | Henryk Kossowski (1855–1921) | Barbara Jonak | Roman Haubenstock-RamatiOceń: Antoni Krupa