Jan Jarczyk

---

Życiorys

Jan Jarczyk urodził się w rodzinie o silnych tradycjach muzycznych. Jego pierwszy kontakt z fortepianem miał miejsce pod okiem ojca, również Jana, który postanowił wysłać go do Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I st. w Krakowie w 1954 roku. Ukończył Liceum Muzyczne, gdzie kształcił się w klasie fortepianu. To właśnie tam zetknął się po raz pierwszy z jazzem oraz osobistościami takimi jak: Zbigniew Seifert, Tomasz Stańko, Janusz Stefański oraz Jan Gonciarczyk. Po ukończeniu edukacji w Krakowie, kontynuował studia na wydziale Teorii i Kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, ucząc się pod okiem Lucjana Kaszyckiego w 1972 roku.

Rozpoczął swoją zawodową karierę muzyczną na początku lat 60. XX wieku w krakowskim klubie jazzowym „Helikon”, gdzie miał okazję współpracować z różnymi zespołami, w tym z Tomaszem Stańką oraz Leszkiem Żądło. Już w trakcie studiów, pomimo zakazu, nagrywał utwory dla Telewizji Polskiej, współpracując z siostrą Haliną oraz takimi artystami jak Zygmunt Kaczmarski i Zbigniew Wodecki. Jarczyk prowadził również zajęcia z improwizacji na fortepianie na Wydziale Pedagogicznym swej macierzystej uczelni.

Od 1962 roku, razem z Janem Gonciarczykiem (kontrabas) i Januszem Stefańskim (perkusja), tworzył Kwartet Zbigniewa Seiferta. Grupa zadebiutowała w 1965 roku podczas krakowskich Zaduszek Jazzowych, zdobywając później dwie nagrody na festiwalu Jazz nad Odrą. W 1968 roku zajęła II miejsce, a rok później I miejsce, a Jarczyk otrzymał również osobistą nagrodę od jurorów: Jana „Ptaszyna” Wróblewskiego, Andrzeja Trzaskowskiego oraz Włodzimierza Nahornego. W latach 1969-1970 Kwartet prezentował swoje kompozycje na festiwalu Jazz Jamboree, ale jesienią 1970 roku zespół zakończył działalność, a Jarczyk przeniósł się do Warszawy, angażując się w różnorodne projekty studyjne.

Od 1970 roku pełnił rolę pierwszego nauczyciela fortepianu w Warsztatach Jazzowych w Chodzieży, a w nowym wieku został dyrektorem artystycznym festiwalu, którego był współorganizatorem aż do 2011 roku. Otrzymał Order Honorowy miasta Chodzież za wkład w kulturę. W latach 1971-1976 regularnie współpracował ze Studiem Jazzowym Polskiego Radia, a w latach 1972-1973 był także członkiem zespołu Zbigniewa Namysłowskiego. Jarczyk pracował na scenie oraz w studiu z wieloma znakomitościami, m.in. z Tomaszem Stańką, Januszem Muniakiem oraz Janem „Ptaszynem” Wróblewskim, prowadząc własny kwartet, który gościł na Jazz Jamboree ’74, gdzie wystąpiła Ewa Bem. Zespół koncertował również na festiwalu Jazz nad Odrą ’75 oraz za granicą.

Pianista nagrywał z Studiem Instrumentalnym pod kierownictwem Piotra Figla. W 1974 roku miał okazję koncertować z Czesławem Niemenem podczas jego tournée po Finlandii, a także komponował muzykę do filmów oraz programów telewizyjnych, w tym do cyklu Spotkania z balladą. Jarczyk był także członkiem skandynawskiego Uncle Albin’s Band oraz brał udział w nagraniach gościnnych z Show Bandem pod kierownictwem Anatola Wojdyny. W 1974 roku zdobył Grand Prix na konkursie fortepianowym solo w Lyonie, gdzie poznał swoją przyszłą żonę, Kanadyjkę Danielle.

W 1976 roku Jarczyk wziął udział w „Radost ’76” – warsztatach jazzowych w Mąchocicach, co zostało uwiecznione w filmie dokumentalnym „Gramy Standard!” w reżyserii Andrzeja Wasylewskiego. W 1977 roku otrzymał stypendium i wyemigrował do USA, gdzie w latach 1977-1980 studiował w bostońskim Berklee College of Music, koncentrując się na grze na puzonie. Po powrocie do Europy spędził prawie rok na zarobkowych występach w Szwecji, a następnie w latach 1980-1985 uczył kompozycji i harmonii w swoim dawnym miejscu nauki w Bostonie.

W 1979 roku nagrał w Szwecji swój debiutancki album solowy, wydany w Polsce jako To And Fro. To wydanie zapoczątkowało serię jego płyt, które ukazywały się zarówno w Polsce, jak i w Kanadzie, w tym Cliffs / Les Falaise oraz wzruszający krążek Fall Songs, nagrany przez pianista solo. W 1985 roku osiedlił się w Kanadzie, gdzie od 1990 roku rozpoczął wykłady na Uniwersytecie McGill w Montrealu w zakresie aranżacji i harmonii, oraz prowadził zajęcia praktyczne.

Dzięki swojemu talentowi, w 2001 roku zwyciężył w kategorii kompozycji na Festival International de Jazz de Montréal. W 2010 roku wystąpił u boku Johna McLaughlina w płycie znakomitego wiolonczelisty Matta Haimovitza pt. Meeting Of The Spirits, która zdobyła nominację do Nagrody Grammy. W 2011 roku pianista został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. W jego twórczości nastąpiła ewolucja, prowadząc do większej swobody w improwizacji, co zaowocowało albumami, takimi jak Smoked Pianos (w duecie z pianistą Johnem Stetchem) oraz Full Circle, nagranym z zespołem, w którym składali się Fraser Hollins (kontrabas) i Jim Doxas (perkusja). Jan Jarczyk zmarł 3 sierpnia 2014 roku w Montrealu z powodu nowotworu.

Dyskografia

Albumy solowe (studyjne)

Jan Jarczyk, wybitny pianista i kompozytor, ma w swoim dorobku wiele znakomitych albumów studyjnych. Wśród nich można wyróżnić:

• To and Fro (Helicon, 1981),
• Things to Look for (Lost Chart, 1995),
• Moments Musicaux (Radioland, 1997 – nagrany wspólnie z: Kevinem Deanem, Neilem Swainsonem oraz Andre White’em),
• Cliffs / Les Falaise (GOWI Records, 1998),
• Fall Songs (Justin Time, 2001),
• Smoked Pianos (GAD Records, 2011 – w duecie z Johnem Stetchem),
• Full Circle (Odd Sound, 2012 – z Fraserem Hollinsem i Jimem Doxasem),
• Round, Round & Round (GOWI Records, 2013).

Albumy solowe (koncertowe)

Artysta posiada również koncertowe nagrania, które prezentują jego umiejętności na żywo. W szczególności wyróżnia się:

• Piano Music – Live at Pollack Hall (GOWI Records, 1999).

Kompilacje

Jan Jarczyk uczestniczył w wielu kompilacjach, które zbierały utwory różnych wykonawców. Do najważniejszych należy zaliczyć:

• Różni wykonawcy – JJ 69 – New Faces In Polish Jazz: Kwartet Zbigniewa Seiferta – Złudzenie, Taniec Garbusa (Polskie Nagrania „Muza”, 1970; dowiedz się więcej),
• Jan Jarczyk, Czesław Niemen – Klub Płytowy Nr. 6 (PSJ Club No. 6) (PolJazz, 1973).

Inne nagrania

Warto także wspomnieć o innych nagraniach, w których wystąpił Jan Jarczyk:

• Zbigniew Seifert Quartet – Nora (GAD Records, 2010).

Albumy innych wykonawców (udział gościnny)

Jan Jarczyk często angażował się jako gościnny muzyk w produkcjach innych artystów. W tej kategorii znajdziemy m.in.:

• Matt Haimovitz – Meeting of the Spirits (Oxingale, 2010; PentaTone, 2017 – reedycja),
• Show Band – Punkt styku (GAD Records, 2014).

---

Oceń: Jan Jarczyk

---