Barbara Buczek, powszechnie znana również jako Barbara Buczkówna, urodziła się 9 stycznia 1940 roku w Krakowie. Zainteresowania muzyczne artystki obejmowały kilka obszarów, w tym kompozycję, grę na pianinie oraz działalność pedagogiczną.
Niestety, jej życie zakończyło się 17 stycznia 1993 roku w tym samym mieście, w którym przyszła na świat. Działalność Buczek miała znaczący wpływ na rozwój kultury muzycznej w Polsce.
Życiorys
Barbara Buczek po ukończeniu w 1959 roku Państwowego Liceum Muzycznego w Krakowie pod okiem Marii Bilińskiej-Riegerowej, podjęła w latach 1959–1965 dalszą naukę gry na fortepianie. Jej kształcenie odbywało się w Warszawie, gdzie uczył ją Ludwik Stefański w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. W latach 1969–1974 poszerzała wiedzę na kierunku kompozycji, ucząc się pod kierunkiem Bogusława Schaeffera, właściwie zakończyła oba kierunki z wyróżnieniem.
Poza nauką, Barbara Buczek prowadziła wykłady z zakresu gry fortepianowej, kontrapunktu oraz kompozycji w Akademii Muzycznej w Krakowie. W 1990 roku z sukcesem obroniła pracę doktorską na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Praca ta dotyczyła interakcji między współczesną twórczością muzyczną a sztukami plastycznymi, będących istotnym zagadnieniem w filozofii kultury. Obejmuje to okres od 1945 do 1990 roku.
Artystka była również członkiem stowarzyszenia artystycznego Grupa Krakowska oraz międzynarodowej organizacji Frau und Musik, co podkreśla jej zaangażowanie w życie kulturalne i artystyczne.
Nagrody i wyróżnienia
Barbara Buczek odniosła wiele sukcesów w różnych konkursach kompozytorskich, które ukazują jej talent oraz determinację w dążeniu do doskonałości.
W 1970 roku zdobyła III nagrodę w prestiżowym Konkursie Kompozytorskim im. G. Fitelberga w Katowicach za utwór Dwie impresje.
Następnie, w 1982 roku, otrzymała wyróżnienie na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. N. Paganiniego w Rzymie za swój Koncert skrzypcowy.
W 1985 roku ponownie osiągnęła sukces, zdobywając III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Wiedniu za II Kwartet smyczkowy „Transgressio”.
Twórczość
Kompozytorka wydzieliła trzy różne etapy w swojej karierze artystycznej, które są istotne dla zrozumienia jej twórczości. Pierwszy okres, trwający od 1968 do 1974 roku, charakteryzuje się krystalizacją stylu, a jego zwieńczeniem jest utwór zatytułowany Anekumena. Koncert na 89 instrumentów z 1974 roku.
Drugi etap, obejmujący lata 1974–1979, to czas twórczych poszukiwań w zakresie brzmień i faktury, zakończony stworzeniem Koncertu skrzypcowego w 1979 roku. W tym okresie Buczek eksploruje różnorodne modyfikacje dźwiękowe, które mają wpływ na formę kompozycji.
Ostatni z wymienionych okresów, od 1979 do 1992 roku, charakteryzuje się wysublimowaną i stonowaną ekspresją. Utwory kompozytorki w tym czasie odznaczają się gęstym, misternie skonstruowanym materiałem dźwiękowym. Rodzaj brzmienia w jej kompozycjach tworzą różnorodne, ściśle zespolone partie instrumentalne, które formują złożone warstwy o zróżnicowanej strukturze i barwie.
Często w jej pracy spotykamy się z kontrastem oraz wieloplanową fakturą instrumentów solowych, co sprawia, że każda kompozycja jest wielowymiarowa. Język harmoniczny oparty jest na pełnym materiale 12-dźwiękowym, w którym dominują ostro dysonujące akordy. Mimo to, zachowują one łagodny charakter, głównie dzięki stonowanej dynamice i delikatnym modyfikacjom barwowym.
Skupienie na brzmieniu oraz przewaga dynamiki piano sugerują związki z twórczością Debussy’ego. Niemniej jednak, Buczek wypracowała własny idiom, wyróżniający się wysublimowaną ekspresją. W swojej twórczości wprowadza także technikę nowej złożoności, tworząc utwory o niezwykle skomplikowanej fakturze, które są trudne do zrealizowania. Precyzyjna realizacja wszystkich detali tych kompozycji jest często wręcz niemożliwa.
Ważniejsze kompozycje
W twórczości Barbary Buczek znajdziemy szereg znaczących kompozycji, które zasadniczo wpłynęły na rozwój polskiej muzyki współczesnej. Poniżej znajduje się lista niektórych z jej ważniejszych utworów, prezentujących różnorodność form i technik kompozytorskich, które wykorzystała w swojej karierze.
- Sonata breve per pianoforte (1968),
- Mikrosonata na skrzypce solo (1968),
- Studium nr 1 na flet (1968),
- I Kwartet smyczkowy (1968),
- Kwintet na instrumenty dęte (1969),
- Koncert wokalny na 12 głosów solowych (1969),
- Studium na skrzypce solo (1970),
- Metafonie na wielką orkiestrę (1970),
- Utwór dla dwóch wykonawców na flet, fortepian i wiolonczelę (1970),
- Dwie impresje na orkiestrę (1970),
- Labirynt na wielką orkiestrę (1974),
- Anekumena. Koncert na 89 instrumentów (1974),
- Sekstet na flet, altówkę, wiolonczelę, sopran i dwa fortepiany (1974),
- Assemblage na flet altowy i orkiestrę smyczkową (1975),
- Simplex na orkiestrę (1976),
- Duodecet smyczkowy (1976),
- Eidos I na skrzypce solo (1977),
- Eidos II [wersja I] na tubę (1977),
- Hipostaza, kwintet na sopran, flet, wibrafon, wiolonczelę i saksofon (1978),
- Eidos III na fagot solo (1979),
- Koncert skrzypcowy (1979),
- Désunion na sopran i kontrabas (1982),
- Eidos II [wersja II] na tubę i fortepian (1984),
- Motet na instrumenty, recytatorów, baryton i taśmę (1984),
- II Kwartet smyczkowy „Transgressio” (1985),
- Primus inter pares na róg i 6 instrumentów lub flet, saksofon sopranowy, klarnet basowy, skrzypce i kontrabas (1985),
- Koncert na wiolonczelę, chór i orkiestrę (1986),
- Les sons ésotériques na flet, komputer i taśmę (1989),
- Les accords ésotériques na fortepian (1991),
- Eidos IV na fortepian (1991),
- Intermezzo na fortepian (1992).
Przypisy
- Barbara Buczek, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 21.03.2024 r.]
- nowa złożoność [online], Map of Polish Composers [dostęp 18.10.2020 r.]
- a b c d e f g h i j KatarzynaK. Stępniewska KatarzynaK., Buczek Barbara, [w:] ElżbietaE. Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 1 AB suplement, Kraków: PWM, 2012 r., s. 83, ISBN 978-83-224-0492-8.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Izydor Jabłoński | Alina Świderska | Halina Starska | Władysław Woźnik | Jan Ekier | Marek Dobrowolski | Maciej Stuhr | Elżbieta Łapczyńska | Tadeusz Kwiatkowski (prozaik) | Fryda Sterberg-Fenichlowa | Aleksander Polek | Aleksander Płonczyński | Zofia Jastrzębska | Helena Ceysinger | Jan Aleksander Gorczyn | Piotr Pilitowski | Małgorzata Maślanka | Adam Marczyński | Janusz Muniak | Anna MorawiecOceń: Barbara Buczek