Jan Wacław Hroboni to postać niezwykle istotna w polskim prawodawstwie, urodził się 12 lipca 1872 roku w Krakowie, a swoją życiową podróż zakończył 10 maja 1937 roku w Warszawie. Był nie tylko prawnikiem, lecz także sędzią i prokuratorem, co czyni go przedstawicielem wielu istotnych aspektów systemu prawnego.
Jego wiedza i doświadczenie w dziedzinie postępowania cywilnego czyniły go specjalistą, którego opinie i decyzje miały wpływ na rozwój praktyki prawnej w Polsce.
Życiorys
Jan Hroboni przyszedł na świat 12 lipca 1872 roku w Krakowie, w rodzinie Karola i Anieli z domu Markiewicz. Jego wczesna edukacja miała miejsce w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie, gdzie w 1890 roku ukończył VII klasę, a rok później pomyślnie zdał egzamin dojrzałości. W 1895 roku Hroboni zdobył dyplom ukończenia studiów na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego.
W czasach zaboru austriackiego, korzystając z autonomii galicyjskiej, rozpoczął karierę w sądownictwie Austro-Węgier. Początkowo pracował w C. K. Sądzie Obwodowym we Lwowie, gdzie pełnił funkcję asesora. Od około 1896 roku był auskultantem w C. K. Wyższym Sądzie Krajowym, a następnie został przydzielony do C. K. Sądu Obwodowego w Kołomyi. W 1898 roku awansował na sędziego w C. K. Sądzie Powiatowym w Starym Samborze, a jeszcze w tym samym roku został przeniesiony do C. K. Sądu Obwodowego w Stanisławowie, gdzie do około 1900 roku pełnił funkcję sędziego śledczego, współpracując przy sprawie, która zainspirowała Stanisława Wyspiańskiego do stworzenia dramatu „Sędziowie” z 1907 roku.
W kolejnych latach Hroboni zyskiwał doświadczenie jako adjunkt C. K. Wyższego Sądu Krajowego we Lwowie oraz zastępca prokuratora C. K. Prokuratorii Państwa w Stryju. W grudniu 1909 roku przeprowadził się do Birczy, gdzie do około 1913 roku odpowiedzialny był za C. K. Sąd Powiatowy. Z dniem 1 stycznia 1914 roku, jako radca sądu krajowego, objął kierownictwo C. K. Sądu Powiatowego przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku. Pozostał w tej roli, aż do 1918 roku, kiedy to wstąpił do służby sądowniczej II Rzeczypospolitej.
W nowej Polsce, w dniu 31 sierpnia 1919 roku, jako sędzia Sądu Okręgowego w Sanoku, uzyskał VI rangę służbową. W ciągu niespełna dekady jego pracy w tym sądzie zdobł znaczącą renomę. 7 grudnia 1922 roku został mianowany sędzią Sądu Najwyższego z dniem 1 stycznia 1923 roku, zasiadając na tym stanowisku w Izbie Cywilnej SN w latach 20. i 30. XX wieku, a jego aktywność jako przewodniczącego składu sędziowskiego wzbudzała szacunek w środowisku prawniczym.
Na mocy polecenia Ministerstwa Sprawiedliwości, Hroboni stał się autorem uwag dotyczących kodyfikacji przepisów prawa notarialnego. W 1933 roku został członkiem pierwszego komitetu redakcyjnego pisma „Nowy Proces Cywilny”, które później przekształcono w „Polski Proces Cywilny”. Publikował liczne artykuły dotyczące postępowania cywilnego w takich pismach jak „Głos Sądownictwa”, „Czasopismo Sędziowskie”, „Przegląd Sądowy” oraz „Gazeta Sądowa Warszawska”.
Jan Hroboni zmarł 10 maja 1937 roku w Warszawie, a jego ostatnie chwile zostały upamiętnione na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, gdzie pochowano go 13 maja tegoż roku (kwatera 315-6-18). Jego żoną była Felicja z domu Marek, która odeszła w 1952 roku w wieku 77 lat. Z tego związku narodziły się dzieci: Stanisław (1902-1940, inżynier mechanik, oficer Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej), Tadeusz (1905-1986, lekarz-chirurg, powstaniec warszawski) oraz Zofia, która zmarła młodo w 1917 roku w wieku 9 lat. Rodzina mieszkała w Sanoku przy ulicy Jana III Sobieskiego nr 207, pod tym samym adresem co rodzina sędziego Zygfryda Gölisa.
Odznaczenia
Jan Hroboni otrzymał wiele odznaczeń w uznaniu swojej pracy w Austro-Węgrzech. Wśród nich warto wymienić:
- Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (przed 1914),
- Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (przed 1914).
Przypisy
- Jan Wacław Hroboni. Nekrolog. „Kurier Warszawski”. Nr 129, s. 7, 12.05.1937 r.
- Z żałobnej karty. Ś. p. Jan Hroboni. „Nowa Palestra”. Nr 5, s. 240, Maj 1937 r.
- Pogrzeby w Warszawie. „Warszawski Dziennik Narodowy”. Nr 130B, s. 8, 13.05.1937 r.
- Urzędom nie wolno układać się z defraudantami. „Głos Mazowiecki”. Nr 13, s. 2, 16.01.1937 r.
- Co przynosi prasa prawnicza? Nowy Proces Cywilny. „Czasopismo Sędziowskie”. Nr 2, s. 76, 1933 r.
- Adam Redzik: „Nowy Proces Cywilny” – „Polski Proces Cywilny” (1933–1939). palestra.pl. [dostęp 04.05.2016 r.]
- Kronika polityczna. „Kurier Warszawski”. Nr 345, s. 2, 16.12.1922 r.
- Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 1, s. 30, 01.01.1923 r.
- Monografia. Nowosielce-Gniewosz. „Jednodniówka na pamiątkę poświęcenia Domu Ludowego”. Numer okazowy, s. 17, 11.09.1927 r.
- Część urzędowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 226, s. 1, 01.10.1919 r.
- Ruch służbowy w byłym zaborze austriackim. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 8, s. 298, 28.11.1919 r.
- Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 1, s. 30, 01.01.1923 r.
- Kronika. „Dziennik Polski”. Nr 172, s. 2, 23.06.1891 r.
- Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. W: Władysław Kucharski (red.): Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Lwów: 1928, s. 91.
- Cmentarz Stare Powązki: JAN WACŁAW HROBONI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 04.02.2019 r.]
- Informacja o zmarłych: Jan Wacław Hroboni. nekrologi-baza.pl. [dostęp 04.05.2016 r.]
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 193.
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 142.
Pozostali ludzie w kategorii "Prawo i sprawiedliwość":
Andrzej Rozmarynowicz | Adam Szpunar | Wojciech Cieślak (prawnik) | Andrzej Oryński | Julian Polan-Haraschin | Jan Michał Beynarowicz | Roman Aleksandrowicz | Fryderyk Zoll (ur. 1970) | Tadeusz Iskrzycki | Edmund Fischer | Juliusz Dąbrowski | Jan Gwiazdomorski (prawnik) | Jerzy Stelmach (filozof prawa) | Janusz Barta | Zdzisław Kaczmarczyk | Stanisław Bryła (prawnik) | Witold Zakrzewski (prawnik) | Janusz Raglewski | Tadeusz Dzik | Andrzej TarnawskiOceń: Jan Hroboni