Jan Rajmund Paśko

---

Życiorys

Jan Rajmund Paśko, urodzony w XX wieku, rozpoczął swoją edukację w latach 1957–1961 w XIII Liceum Ogólnokształcącym w Krakowie. Następnie, w latach 1961–1966, kontynuował naukę na kierunku Chemii na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W trakcie studiów napisał pracę magisterską zatytułowaną „Deuterowanie etoksybenzamidopirydyn i fenetydydów kwasów karboksypirydynowych i ich widma w podczerwieni” pod opieką doc. dr. hab. Juliana Mirka. Jego osiągnięcie zaowocowało publikacją tego tekstu w „Rocznikach Chemii”. W czasie studiów działał jako instruktor społeczny w chemicznym laboratorium w Młodzieżowym Domu Kultury.

Po uzyskaniu tytułu magistra rozpoczął pracę w Katedrze Chemii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. W 1977 roku obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Jagiellońskim, której temat brzmiał „Poszukiwanie nowych biologicznie czynnych połączeń z grupy anilidów kwasów 2-, 3- i 4-chinolinokarboksylowych”. Po uzyskaniu stopnia doktora przeniósł swoje zainteresowania na badania w zakresie dydaktyki chemii. W 1982 roku podjął również pracę jako nauczyciel chemii w Szkole Podstawowej nr 33.

W latach 1986–1999 był zaangażowany w działalność Międzywojewódzkiej Komisji Kwalifikacyjnej Stopni Specjalizacji zawodowej nauczycieli w Nowym Sączu, a w czasie jej przewodniczenia w latach 1999-2000.

Dodatkowo, w latach 1989–1990 prowadził wykłady dla nauczycieli-metodyków w kursokonferencjach organizowanych przez Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie. W 1996 roku uzyskał uprawnienia do oceny podręczników szkolnych jako ekspert powołany przez Ministra Edukacji Narodowej.

Granty

W 1995 roku Paśko uzyskał grant na badania związane z „Modernizacją programów nauczania chemii w szkole podstawowej i ogólnokształcącej”. W następnych latach, w latach 2001-2002, był kierownikiem grantu finansowanego przez KBN, który badał wprowadzenie pełnych definicji pojęć chemicznych w programie „Przyroda” dla klas IV-VI szkoły podstawowej. W 2006 roku kierował międzynarodowymi badaniami w ramach grantu wyszehradzkiego, które dotyczyły wpływu komputerowych modeli dynamicznych na rozumienie procesów zachodzących w mikroświecie przez uczniów krajów Trójkąta Wyszehradzkiego.

Koncepcje naukowe i poglądy

Jako długoletni egzaminator z chemii na uniwersytetach doszedł do wniosku, że niskie wyniki na egzaminach wstępnych na kierunek biologia oraz słabe osiągnięcia studentów pierwszego roku są wynikiem niedostatków w edukacji chemicznej na wcześniejszych etapach nauczania. Powstała koncepcja, że źródłem tych problemów jest pomijany wpływ transferu ujemnego podczas uczenia chemii. Aby to zweryfikować, przeprowadził badania w szkołach podstawowych, które potwierdziły projektowaną hipotezę i były podstawą do modernizacji programu nauczania chemii.

W 1990 roku zyskał zgodę MEN na wprowadzenie własnego programu nauczania, a eksperymentalny program, który prowadził, został zatwierdzony w 1993 roku. W 1999 roku po pracach badawczych opracował innowacyjny program nauczania chemii w gimnazjum, wyróżniający się holistycznym podejściem do zagadnień chemicznych.

Działalność

W trakcie swojej kariery naukowej pełnił liczne funkcje, w tym: opiekuna lat, pełnomocnika dziekana ds. studenckich, rektora ds. kultury studenckiej, a także długoletniego członka Rady Wydziału Mat-Fiz-Tech. Uczestniczył również jako aktywny członek sekcji dydaktycznej chemii przy Centralnym Ośrodku Metodycznym Studiów Nauczycielskich oraz obecnie jest aktywnym członkiem Senatu Uniwersytetu Pedagogicznego.

Od lat propagował ideę kształcenia nauczycieli przedmiotowych w ramach studiów przygotowawczych. Współpracował z ośrodkami naukowymi w Czechach i na Słowacji, a jego dorobek obejmuje ponad 300 artykułów, kilkanaście skryptów, 20 książek i podręczników szkolnych oraz bycie redaktorem wielu monografii. Jego działania koncentrują się na pojęciu transferu ujemnego oraz badaniach dotyczących reprezentacji mikroświata wśród uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum.

Odznaczenia

W 1998 roku Paśko został uhonorowany Medalem Komisji Edukacji Narodowej, a w 1987 roku przyznano mu Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Złoty Krzyż Zasługi.

---

Oceń: Jan Rajmund Paśko

---