Stefan Wrona


Stefan Krzysztof Wrona, urodzony 24 lipca 1945 roku w Krakowie, jest wybitnym polskim architektem oraz urbanistą. W swojej karierze zawodowej pełnił rolę profesora nauk technicznych, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w dziedzinie architektury i urbanistyki.

Jako specjalista, zbadał metodykę projektowania oraz projektowanie architektoniczne wspomagane komputerowo, koncentrując się na innowacyjnych rozwiązaniach w tej dziedzinie. Wrona jest również badaczem procesów informacyjnych w architekturze, co sprawia, że jego prace są nie tylko teoretyczne, ale także praktyczne i zastosowane w rzeczywistych projektach.

W szczególności należy podkreślić, że Stefan Wrona był pionierem idei partycypacji w projektowaniu zarówno architektonicznym, jak i urbanistycznym. Dążył do tego, aby procesy projektowe angażowały społeczność, co pozwala na lepsze dostosowanie przestrzeni do potrzeb mieszkańców. Poza tym, jego prace obejmowały także koncepcję architektury informacyjnej, której rozwój przyczynił się do nowego spojrzenia na projektowanie w dobie cyfryzacji.

W latach 1994-2002 oraz 2008-2016 pełnił funkcję dziekana Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, co dodatkowo podkreśla jego kluczową rolę w kształtowaniu przyszłych pokoleń architektów i urbanistów w Polsce.

Życiorys

Stefan Krzysztof Wrona przyszedł na świat 24 lipca 1945 roku w Krakowie, w rodzinie o wybitnych tradycjach akademickich.

W jego rodzinie wyróżniali się:

  • ojciec – profesor matematyki,
  • matka – Anna z domu Czech,
  • żona – Hanna Kołodziejek, specjalista medycyny w dziedzinie gastroenterologii,
  • syn – Konrad (ur. 1973), doktor telekomunikacji, posiadający tytuł naukowy uzyskany w 2005 roku na Uniwersytecie RWTH Aachen w Niemczech.

Jego ojciec, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, zdobył później tytuł profesora na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Politechnice Warszawskiej oraz California State University w Hayward.

Otoczony atmosferą matematyki, Stefan Wrona w 1963 roku ukończył 48 Liceum Ogólnokształcące w Warszawie. Następnie podjął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1969 uzyskał tytuł magistra za pracę poświęconą projektowaniu zakładów przemysłowych, w której zastosował nowatorskie metody optymalizacji cyfrowej, a jego praca została oceniona bardzo wysoko przez prof. Jerzego Hryniewieckiego.

Jego projekt został uhonorowany doroczną Nagrodą Stowarzyszenia Architektów Polskich im. Architektów S. Skrypija i S. Nowickiego za najlepsze dyplomy roku 1969. Zaledwie rok później, w 1970 roku, rozpoczął pracę w Katedrze Projektowania Zespołów Przemysłowych, kierowanej przez tego samego profesora, co miało kluczowe znaczenie dla jego kariery naukowej. W 1972 uzyskał stopień doktora, przyznany na podstawie rozprawy dotyczącej wpływu systematycznych metod projektowania na architekturę zespołów przemysłowych.

Po ośmiu latach ciężkiej pracy zdobył tytuł doktora habilitowanego w 1982 roku, którego obronił na podstawie pracy o metodach uczestnictwa w projektowaniu. W 1994 roku formalnie otrzymał tytuł profesora. Od 1993 roku pełnił funkcję profesora nadzwyczajnego, a w 2001 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego.

Już na początku swojej kariery na Politechnice Warszawskiej, Stefan Wrona skoncentrował swoje zainteresowania badawcze na metodologii projektowania z perspektywy interdyscyplinarnego podejścia systemowego oraz komputerowego wspomagania procesu projektowania. Pionierskie badania w tym zakresie, oparte na współpracy z czołowymi ośrodkami akademickimi, takimi jak University of California Berkeley, Massachusetts Institute of Technology, Strathclyde University, Eindhoven University, ETH Zurich oraz Zakład Prakseologii Polskiej Akademii Nauk, pozwoliły mu na rozwój współpracy poprzez wzajemne wykłady i wizyty, a także staże naukowe w takich krajach jak Finlandia, Niemcy, Norwegia oraz USA.

W tym czasie Stefan miał również ogromny wpływ na badania prowadzone przez wielu wybitnych twórców i badaczy, takich jak: prof. Wojciech Gasparski, prof. Tom Maver, prof. Maciej Gintowt, prof. Jerzy Sołtan, prof. William Mitchell, prof. Gerhard Schmitt oraz prof. Henry Sanoff. Jego kierownictwo organizacyjne przyczyniło się do wielkiej corocznej konferencji ECAADE, która odbyła się w roku 2002.

Efekty jego pracy znalazły odzwierciedlenie zarówno w jego działalności dydaktycznej, jak i projektowej. W 1985 roku stworzył Pracownię Projektowania Architektonicznego Wspomaganego Komputerem, którą w 1991 przekształcił w Zakład Projektowania Architektonicznego Wspomaganego Komputerem. Pełnił rolę dziekana Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w okresach 1994–2002 oraz 2008–2016, a także był zastępcą przewodniczącego Komitetu Architektury i Urbanistyki Polskiej Akademii Nauk.

Jego inicjatywy miały znaczący wpływ na reformę programu nauczania na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz na innych podobnych wydziałach w Polsce. W 2010 roku był inicjatorem anglojęzycznych studiów magisterskich ASK (Architecture for Society of Knowledge), które skupiają się na informatyce w architekturze.

Od 2017 roku kieruje nowymi anglojęzycznymi studiami doktoranckimi ASK PhD. Równocześnie Stefan Wrona aktywnie angażuje się w konkursy architektoniczne oraz urbanistyczne, a także realizuje różne projekty architektoniczne, współpracując z dr inż. arch. Jackiem Cybisem. Swoje projekty traktuje jako eksperymentalne działania wynikające z prowadzonych badań.

W ramach swojej działalności dydaktycznej wypromował aż 10 doktorów, a w 2003 roku pod jego kierunkiem tytuł naukowy doktora uzyskał Jarosław Szewczyk. Niektóre prace jego doktorantów zostały odznaczone nagrodami ministerialnymi.

Po osiągnięciu wieku emerytalnego oraz zakończeniu funkcji Dziekana, obchodził stulecie Wydziału Architektury, któremu poświęcił 50 lat swojego życia.

Stanowiska

Oto lista stanowisk, jakie zajmował Stefan Wrona w trakcie swojej kariery zawodowej:

  • 1984 – 1987: zastępca dyrektora Instytutu Projektowania Architektonicznego Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej,
  • 1987 – 1990: prodziekan ds. nauki i ogólnych Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej,
  • 1993 – 1994: prodziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej,
  • 1991 – 2008: kierownik Zakładu Projektowania Architektonicznego Wspomaganego Komputerem,
  • 1996 – 2002: przewodniczący Komisji Senackiej Politechniki Warszawskiej ds. Kampusów Akademickich,
  • 1994 – 2002 oraz 2008 – 2016: dziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej,
  • 2016-2018: kierownik Katedry Projektowania Architektonicznego na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej,
  • 2017-2018: kierownik anglojęzycznych studiów doktoranckich ASK PhD na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.

Członkostwa

Stefan Wrona był aktywnym członkiem w wielu istotnych instytucjach związanych z nauką i architekturą, a jego wkład w te dziedziny jest nieoceniony. W szczególności był uczestnikiem wielu komitetów oraz sekcji, które miał na celu rozwój teorii, metodologii oraz praktyki w obszarze architektury i urbanistyki.

  • W latach 1981-1983 pełnił rolę członka Zarządu Sekcji Teorii i Metodologii Systemów Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego oraz Zakładu Prakseologii i Naukoznawstwa przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk,
  • W okresie 1987-1989 był częścią Komitetu Naukoznawstwa Polskiej Akademii Nauk,
  • Od 1991 do 2020 roku był członkiem Komitetu Architektury i Urbanistyki Polskiej Akademii Nauk, pełniąc funkcję wiceprzewodniczącego w latach 2016-2020,
  • W latach 1994-2005 działał w Sekcji Architektury i Urbanistyki w Zespole Mechaniki, Budownictwa i Architektury Komitetu Badań Naukowych, gdzie był Przewodniczącym Sekcji w latach 1996-1997 oraz 2000-2002,
  • W latach 2006-2007 był członkiem Advisory Committee on Education and Training in the Field of Architecture, w ramach Komisji Europejskiej (Dyrekcja Generalna ds. Rynku Wewnętrznego i Usług).

Tak bogate doświadczenie pozwoliło mu na znaczący wpływ na rozwój architektury oraz nauk pokrewnych w Polsce.

Nagrody, wyróżnienia, odznaczenia

Stefan Wrona, wybitny architekt, otrzymał wiele nagrody i odznaczenia w trakcie swojej kariery zawodowej, co potwierdza jego ogromny wkład w rozwój architektury oraz edukacji w Polsce.

  • 1969 – Wyróżnienie za pracę dyplomową w Dorocznej Nagrodzie Architektonicznej SARP imienia architektów S. Nowickiego i S. Skrypija,
  • 1970 – Honorowe Wyróżnienie II stopnia w konkursie SARP za projekt pomnika-szpitala Centrum Zdrowia Dziecka (współautorzy: J. Cybis, G. Bujnowska, H. Kołodziejek-Wrona),
  • 1973 – Nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki (indywidualna, stopnia trzeciego) za pracę doktorską,
  • 1994 – Nagroda Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa (II stopnia w zespole: S. Kowal, R. Rzadkiewicz, K. Koszewski) za wybitne osiągnięcia w zakresie architektury i budownictwa, w tym za opracowanie systemu komputerowego wspomagającego pracę architekta,
  • 1999 – Nagroda Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (III stopnia w zespole: J. Cybis, K. Kakowski, R. Dałek) za wybitne osiągnięcia w dziedzinie architektury i budownictwa, związane z realizacją projektu budynku mieszkalno-usługowego przy ul. Łuckiej 2/4/6 w Warszawie,
  • 2002 – Nagroda Rektora Politechniki Warszawskiej dla Dziekana Wydziału Architektury za znaczące osiągnięcia twórcze na rzecz rozwoju uczelni w kadencji 1999-2002,
  • 2005 – Wyróżnienie Ministra Infrastruktury za kierownictwo naukowe nagrodzonej pracy doktorskiej (wspólnie z Prof. T. Maverem),
  • 2006 – Nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego i Sportu,
  • 2016 – Nagroda Indywidualna Stopnia I od Rektora Politechniki Warszawskiej za całokształt dorobku.

Dodatkowo, zdobył 11 nagród Rektora Politechniki Warszawskiej w obszarze osiągnięć naukowych oraz organizacyjnych i twórczych.

W kwestii odznaczeń, Stefan Wrona może pochwalić się następującymi wyróżnieniami:

  • Srebrny Krzyż Zasługi (1996),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2001),
  • Medal 55-lecia Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej (2001),
  • Medal Fundacji Romualdo Del Bianco z Florencji (2002),
  • Złota Odznaka Politechniki Krakowskiej (2005),
  • Medal Bene Merentibus Katedry Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej za wybitny wkład w rozwój teorii i metodologii projektowania architektonicznego oraz promowanie działań na rzecz poprawy jakości środowiska mieszkaniowego (2013),
  • Medal 70-lecia Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej (2015),
  • Srebrny Medal Upamiętniający 100-lecie Odnowienia Tradycji Politechniki Warszawskiej (2015),
  • Medal Upamiętniający Jubileusz 200-lecia utworzenia Szkoły Akademiczno-Górniczej w Kielcach (2016),
  • Medal 40-lecia Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej (2016),
  • Platynowy Medal z okazji Stulecia Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (2016),
  • Medal Merentibus z Międzynarodowej Konferencji Defining Architectural Space, organizowanej przez Politechnikę Krakowską (2016).

Jego osiągnięcia stanowią doskonały przykład zaangażowania w rozwój architektury i edukacji w Polsce.

Działalność pozanaukowa

Stefan Wrona, znany z licznych osiągnięć w dziedzinie architektury i edukacji, był aktywny nie tylko w sferze naukowej, ale także w wielu innych instytucjach i komitetach. W okresie od 1990 do 1994 roku pełnił rolę przewodniczącego Zarządu Fundacji Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, gdzie z pewnością odegrał kluczową rolę w rozwijaniu tego wydziału.

W latach 1992 – 1994 był zastępcą przewodniczącego Dzielnicowej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej na terenie Dzielnicy-Gminy Warszawa-Wola, co pozwoliło mu na znaczące wpływanie na lokalne plany urbanistyczne. Następnie, od 1994 do 2008 roku, miał zaszczyt być członkiem Senatu Politechniki Warszawskiej, co stanowi potwierdzenie jego zaangażowania w rozwój uczelni.

W latach 1995 – 1999 brał udział jako członek Wojewódzkiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej przy Wojewodzie Warszawskim, a w tym samym okresie był także współudziałowcem firmy projektowej PRO-INWEST oraz partnerem w Pracowni Cybis&Wrona.

Stefan Wrona pełnił również funkcję przewodniczącego Komisji Senackiej Politechniki Warszawskiej ds. Kampusów Akademickich w latach 1996-2002 oraz 2008-2012, co miało ogromne znaczenie dla organizacji przestrzeni akademickiej. Zasiadał także w Radzie Programowej miesięcznika CADCAM Forum w latach 1996-1999.

W 2001 roku został członkiem Rady Programowej Projektu „Kanon Architektury Polskiej – Ład Wolności”, działającej przy Ministrze Rozwoju Regionalnego oraz Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Następnie, w latach 2003-2005, był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego jako wiceprzewodniczący Komisji Ekonomicznej, co dodatkowo podkreśla jego wkład w rozwój szkolnictwa wyższego w Polsce.

W latach 2005 – 2008 Stefan Wrona był aktywnym członkiem Rady Nauki Szkolnictwa Wyższego, pełniąc funkcję przewodniczącego Zespołu Odwoławczego. Działał też w Prezydium Komisji Nagród Ministra Infrastruktury w latach 2002-2008, jak również był członkiem Zespołu do Spraw Nagród Prezesa Rady Ministrów RP od 2007 do 2010 roku.

Jego zaangażowanie w prace komisji ciągnęło się aż do 2013 roku, kiedy to był członkiem Zespołu Nauk Technicznych Komisji Ekspertów Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Ostatnie lata jego działalności obejmowały członkostwo w Komisji ds. Etyki Zawodowej Senatu Politechniki Warszawskiej, trwające od 2005 aż do 2020 roku.

Wybrane publikacje

W dorobku Stefana Wrony znajduje się wiele istotnych prac, które przyczyniły się do rozwoju architektury i urbanistyki. Oto wybrane publikacje, które odzwierciedlają jego wkład w te dziedziny:

  • „Metody uczestnictwa w projektowaniu w architekturze i urbanistyce”, WPW 1980,
  • „Participation in Architectural Design and Urban Planning”, WPW 1981,
  • Dorosiński Witold C., Gasparski Wojciech, Wrona Stefan: „Zarys metodyki projektowania”, 1981, Arkady, ISBN 83-213-2976-4, 168 s.,
  • „The Role of Databases In Rescuing Wooden Religious Buildings”, (współautor: K. Koszewski) w: Rescuing the Hidden European Wooden Churches Heritage: an International Methodology for Implementing a Database for Restoration Projects, Florence 2006,
  • Słyk Jan, Wrona Stefan (red.): „Informacyjne środowisko rekonstrukcji: przedlokacyjna struktura osadnicza w Pułtusku w XIII-XIV wieku”, 2015, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, ISBN 978-8378143758, 126 s.,
  • Roguska Jadwiga, Wrona Stefan (red.): „100 lat Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej: Nauczyciele”, 2017, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Oceń: Stefan Wrona

Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:22