Collegium Iuridicum Uniwersytetu Jagiellońskiego


Collegium Iuridicum Uniwersytetu Jagiellońskiego jest jednym z najstarszych i najbardziej znaczących budynków na terenie uczelni, mieszczącym się przy ulicy Grodzkiej 53 w sercu Krakowa. Jego lokalizacja jest wyjątkowa, ponieważ od strony południowej graniczy z placem św. Marii Magdaleny, a od zachodu z ulicą Kanoniczą.

Budynek ten, który powstał w wyniku połączenia dwóch różnych domów, charakteryzuje się czteroskrzydłowym układem, a jego wewnętrzny dziedziniec jest dwukondygnacyjny i posiada arkady z przepięknym sklepieniem krzyżowym. Ta architektoniczna struktura odzwierciedla historyczne bogactwo i tradycje Uniwersytetu Jagiellońskiego, czyniąc ją jednym z kluczowych punktów na mapie Krakowa.

Historia

Na początku XIV wieku w miejscu, gdzie obecnie znajduje się Collegium, istniała struktura handlowa. Pozostałości tej budowli można dostrzec w piwnicach Collegium. W drugiej połowie XIV wieku, na jej miejscu, wzniesione zostały dwie kamienice, które w latach 1403 i 1406 Uniwersytet Krakowski nabył od ówczesnych właścicieli, Sędziwoja z Szubina oraz Mikołaja i Niemierzy z Irządza, łącząc je w jedną całość. W obrębie Collegium zachowały się liczne gotyckie portale oraz obramienia okienne, świadczące o bogatej historii budynku.

W XVI wieku, poza Collegium Maius, wykłady uniwersyteckie odbywały się w czterech kolegiach, które pełniły rolę ośrodków dla różnych wydziałów: prawa, lekarskiego, teologii oraz sztuk wyzwolonych, czyli filozofii. Spośród tych jednostek przetrwały do dzisiejszych czasów jedynie Collegium Iuridicum (Prawnicze) oraz Collegium Minus.

W XVII wieku budynek przeszedł istotną przebudowę, której efektem było stworzenie arkadowego dziedzińca oraz boniowanego portalu na fasadzie. Od 1800 roku swoje miejsce znalazł tu urząd fiskalny, a w późniejszym czasie lazaret. W latach 1850–1886 Collegium Iuridicum pełniło funkcję siedziby Uniwersytetu. Od 1890 roku znajdujące się tu Studium Rolnicze przekształciło się w instytuty zajmujące się różnorodnymi dziedzinami, w tym antropologią, chemią oraz paleontologią, które rozpoczęły działalność w 1912 roku.

Collegium w XXI wieku

Od 1992 roku Collegium Iuridicum stało się siedzibą Instytutu Historii Sztuki, Zakładu Postępowania Cywilnego oraz Katedry Prawa Pracy, które są częścią Wydziału Prawa i Administracji UJ. W podziemiach budynku, od 1992 roku, dostępna jest wystawa zorganizowana przez Instytut Zoologii UJ. Ekspozycja ta prezentuje muszle morskie, zbiór obejmujący około 1500 gatunków ofiarowanych UJ przez Bolesława Rączkę w 1984 roku, a także skamieniałości, których jest około 500 i które zostały podarowane UJ przez profesorów J. Małeckiego oraz R. Tarkowskiego z AGH. Dodatkowo, na wystawie można zobaczyć około 2300 gatunków motyli.

Na dziedzińcu Collegium, 14 maja 1996 roku, odbyła się ceremonia odsłonięcia rzeźby Luci di Nara (Światła Nary) autorstwa Igora Mitoraja, która została darowana UJ przez artystę po jego wystawie monograficznej w Collegium Iuridicum we wrześniu 1993 roku.

Przypisy

  1. Andrzej Chwalba [online], uj.edu.pl [dostęp 27.04.2024 r.]
  2. Instytut Zoologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. binoz.uj.edu.pl.
  3. Collegium Iuridicum: Igor Mitoraj, Luci di Nara. ihs.uj.edu.pl.
  4. Szubin, ''...dziedzic Sędziwój Pałuka z Szubina, ststa krakowski'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 58.

Oceń: Collegium Iuridicum Uniwersytetu Jagiellońskiego

Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:9