Fort pancerny główny 52 ½ „Skotniki” N i S

Te imponujące budowle powstały w latach 1897–1898, znajdując się w obrębie VIII sektora obronnego. Ich podstawowym zadaniem było zabezpieczenie jedynego dogodnego dostępu do Krakowa od strony Tyńca oraz Skawiny, poprzez kontrolowanie terenów otaczających miasto, w tym bagnistych obszarów w okolicy. Forty te dzieli odległość wynosząca od 150 do 200 metrów.

Forty ulokowane są po przeciwnych stronach ulicy Kozienickiej, w krakowskich Skotnikach. Z odrobiny szczęścia, odwiedzający mogą zwiedzać fort 52 ½ N, który mieszczący w sobie Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń w Krakowie. Natomiast fort 52 ½ S, na mocy umowy, został dzierżawiony przez Fundację Pełną Życia, która angażuje się w jego rewitalizację, co stanowi ogromny krok w kierunku ochrony historycznego dziedzictwa. Warto zaznaczyć, że fort ten jest jednym z nielicznych obiektów, w których zachowały się oryginalne kopuły pancerne.