Kaplica Mazarakich w kościele Mariackim w Krakowie

Kaplice

Kaplica pw. św. Wawrzyńca, znana także jako kaplica Mazarakich (w literaturze czasami określana także mianem Gutteterowskiej lub Turzonowskiej), jest jednym z niezwykłych elementów architektury kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Krakowie. Ten wyjątkowy obiekt znajduje się przy północnej nawie bocznej, w bezpośrednim sąsiedztwie kaplicy Bonerów oraz kruchty północnej.

Budowa kaplicy miała miejsce w latach 1423–1441, a jej fundatorem był rajca krakowski, Marek Noldenfresser. Do dziś zachowało się gotyckie okno, które ozdobione jest maswerkiem, a także sklepienie, które stanowi unikatowy przykład skomplikowanego krzywobieżnego opracowania żeber, jakiego nie można znaleźć w innych tego typu obiektach w ówczesnym Królestwie Polskim.

W kolejnych latach, kaplica przeszła w ręce zamożnych rodów kupieckich – Gutteterów oraz Turzów (Thurzonów) von Bethlemfalva. W latach 20. XIX wieku, podczas okresu Wolnego Miasta Krakowa, opiekę nad tym miejscem objął ziemianin oraz obywatel krakowski, Karol Mazaraki (1782-1841). W podziemiach kaplicy spoczęła jego matka, Anna z Jelita Bielskich, żona Józefa z Girtlerów oraz nieszczęśliwie zmarłe dzieci. Mazaraki postanowił także, że sam będzie pochowany w tym miejscu, co przekształciło kaplicę św. Wawrzyńca w mauzoleum rodu Mazarakich herbu Newlin.

Ród ten wywodził się od Michała Mazarakiego, który był elektorem Augusta II Mocnego z województwa ruskiego. Jego potomkowie zapoczątkowali kilka linii, które dodały historii tego miejsca wiele znaczenia. Na koniec XIX wieku ściany kaplicy zostały ozdobione polichromią, zaprojektowaną przez artystę Jana Bukowskiego, a z tego okresu pochodzi prawdopodobnie witraż z herbem Newlin, znajdujący się w zwieńczeniu gotyckiego okna.

Kaplicę zamyka trójosiowa brama, wzniesiona w 1736 roku, która wykonana jest z czarnego marmuru dębnickiego i wspaniale inkrustowana marmurem paczółtowickim, co dodatkowo podkreśla bogactwo i znaczenie tego miejsca.

Członkowie rodu Mazarakich herbu Newlin upamiętnieni tablicami w kaplicy św. Wawrzyńca

W kaplicy św. Wawrzyńca możemy odnaleźć wiele pamiątek związanych z rodem Mazarakich. Wyróżnia się kilka linii rodzinnych, które pozostawiły trwały ślad w historii tej rodziny.

Linia lwowska to początek wielu znanych Mazarakich:

  • Michał Mazaraki (1660-1723), był synem Jana, pierwszego przedstawiciela rodu w Polsce, który uzyskał indygenat w 1658 roku,
  • Stanisław Mazaraki (1710-1792), który był synem Michała.

Linia kijowska kontynuuje tę tradycję:

  • Ludwik Mazaraki (1755-1827), był synem Stanisława,
  • Jan Mazaraki (1797-1857), syn Ludwika,
  • Olimpia z Trzeciaków, żona Jana,
  • Wincenty Mazaraki (1799-1874), również syn Ludwika,
  • Maria z Meleniewskich, żona Wincentego,
  • August Mazaraki (1846-1881), syn Jana i Olimpii,
  • Wacław Mazaraki (1842-1907), syn Jana i Olimpii,
  • Stanisława ze Światopełk Czetwertyńskich, żona Wacława,
  • Edward Mazaraki (1868-1911), syn Wacława i Stanisławy,
  • Julia z Potockich (1880-1956), żona Edwarda, wnuczka Walerii z Mazarakich,
  • Stanisław Mazaraki (1898-1909), syn Edwarda i Julii.

Linia krakowska również wniosła znaczący wkład:

  • Anna z Bielskich, żona Stanisława, wnuka Michała,
  • Karol Mazaraki (1782-1841), syn Stanisława i Anny, prawnuk Michała,
  • Józefa z Girtlerów, żona Karola,
  • Henryk Aleksander Mazaraki (zm. przed 1822), syn Karola i Józefy,
  • Eleonora Mazaraki (zm. przed 1822), córka Karola i Józefy,
  • Jan Mazaraki (1840-1922), praprawnuk Michała, syn stryjecznego brata Karola,
  • Michalina z Reklewskich, żona Jana,
  • Aleksander Mazaraki (1901-1964), syn Jana i Michaliny,
  • Maria z Czarnków, żona Aleksandra,
  • August Mazaraki (1856-1913), praprawnuk Michała, brat Jana, a jednocześnie syn stryjecznego brata Karola,
  • Daniela z Wyganowskich, żona Augusta,
  • Stanisław Jan Mazaraki (1888-1935), syn Augusta i Danieli,
  • Halina z Bekiesz-Mroczkiewiczów (1902-1970), żona Stanisława, córka Aleksandry z Mazarakich,
  • Alina z Obrąckiewiczów, żona Andrzeja, syna Stanisława i Haliny.

Linia warszawska/sandomierska ma swoje znaczenie w historii rodu:

  • Aleksander Mazaraki (1852-1919), prapraprawnuk Michała,
  • Leonia z Wojciechowskich, żona Aleksandra.

Linia rzeszowska także reprezentuje Mazarakich:

  • Henryk Mazaraki (1832-1910), praprawnuk Michała,
  • Maria z Korczyńskich, żona Henryka.

W kaplicy można zobaczyć nie tylko nagrobki członków rodziny Mazarakich, ale także wiele innych płyt nagrobnych i pomników, które pochodzą z czasów, zanim Karol Mazaraki objął opiekę nad tym miejscem. Jednym z uhonorowanych jest Eliasz Wodzicki.

Oceń: Kaplica Mazarakich w kościele Mariackim w Krakowie

★★★★★
Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:14