Kościół św. Barbary w Krakowie

---

Historia

Kościół św. Barbary, znajdujący się w Krakowie, został wzniesiony w latach 1338–1402. Pierwotnie jego przeznaczenie związane było z pełnieniem funkcji kościoła cmentarnego, jako że teren przed kościołem, czyli plac Mariacki, był przez długi czas cmentarzem parafialnym.

W 1583 roku kościół przeszedł w ręce jezuitów, a jednym z najbardziej znamienitych kaznodziejów, którzy wygłaszali kazania w tym miejscu, był o. Piotr Skarga. Po kasacie jezuitów w 1773 roku, kościół stał się własnością Krakowskiej Kongregacji Kupiecka, a następnie, w 1796 roku, przeszedł pod zarząd bożogrobców. Po dłuższym okresie, w 1874 roku, znów został przekazany jezuitom.

Budynek klasztoru jezuitów, przylegający do kościoła, był wzniesiony w XVI i XVII wieku. Oprócz funkcji klasztornych, spełniał także inne zadania; w czasie nieobecności jezuitów mieścił m.in. szpital, liceum oraz bursę. Budynek przeszedł przebudowę w latach 1908–1909, zrealizowaną przez Józefa Pokutyńskiego.

Pod kościołem spoczywa o. Jakub Wujek, który był pierwszym tłumaczem Biblii na język polski. Ten zabytek wchodzi w skład tzw. Małopolskiego Szlaku Bożogrobców, stanowiąc ważny element historyczny i kulturowy regionu.

Architektura

Kościół św. Barbary w Krakowie to imponująca gotycka budowla ceglana, charakteryzująca się jednonawową strukturą oraz apsydą usytuowaną od wschodniej strony, kierując się w stronę Małego Rynku. Budowla została uwieńczona dwuspadowym dachem, na którym wyróżnia się barokowa wieżyczka na sygnaturkę, przypisywana architektowi Franciszkowi Placidi, datowana na rok 1763.

Fasada świątyni usytuowana jest od strony placu Mariackiego, a jej konstrukcja jest bezwieżowa, ozdobiona szkarpą umiejscowioną na osi, a całość wieńczy trójkątny szczyt. Przed frontem kościoła znajduje się tzw. Ogrojec, czyli kaplica cmentarna, która połączona jest z kruchtą. Z zewnątrz zdobi ją piękna dekoracja rzeźbiarska, a wewnątrz widać ołtarz z rzeźbionym przedstawieniem Modlitwy w Ogrojcu, które prawdopodobnie stworzył Wit Stwosz lub jego warsztat. Wizualne piękno kaplicy dopełniają polichromie wykonane przez nieznanego mistrza.

Na zewnętrznych ścianach kościoła umieszczone są epitafia, w tym renesansowe epitafium Anny i Jerzego Pipanów, datowane na około połowę XVI wieku. Wnętrze kościoła doznało barokizacji w latach 1688–1692, a jego całe wyposażenie powstało w latach 1700–1767. Ołtarz główny z lat 1760–1764 zawiera gotycki krucyfiks z około 1420 roku, który jest istotnym elementem artystycznym świątyni.

Wnętrze, bogate w późnogotyckie malowidła, wzbogacone jest o pełnoplastyczną grupę rzeźbiarską przedstawiającą Modlitwę w Ogrójcu, którą przypisuje się kręgowi Wita Stwosza z XV wieku. Po lewej stronie kaplicy-wnęki zauważamy gotycką, kamienną rzeźbę Piety, datowaną na ostatnią dekadę XIV wieku, prawdopodobnie stworzoną przez Mistrza Pięknej Madonny Toruńskiej.

W kaplicy Matki Boskiej Bolesnej, ufundowanej przez Katarzynę Kotlicką i Kaspra Paulego w 1609 roku, początkowo służącej jako kruchta, a następnie do 1731 roku pod wezwaniem św. Anny, wisi obraz Matki Boskiej Jurowickiej, który uważany jest przez wiernych za cudowny. Obraz ten był czczony w Jurowiczach na Polesiu, a w 1886 roku został ofiarowany krakowskim jezuitom. Nad kaplicą w 1913 roku zbudowano piękną pseudorenesansową kopułę z latarnią, a sama świątynia posiada 16-głosowe organy, które dodają jej charakteru.

---

Oceń: Kościół św. Barbary w Krakowie

---