Prowincja (kawiarnia)

---

„Stara” Prowincja

„Prowincja zainaugurowała swoją działalność w roku 2000. Jej pomysłodawcami byli Paweł Szczęśniak oraz Anna Bistroń, którzy w tamtym czasie prowadził restaurację Guliwer przy ulicy Brackiej. Właściciele pragnęli stworzyć przestrzeń do interakcji i spotkań dla różnych grup społecznych w Krakowie, szczególnie dla pisarzy oraz krytyków literackich związanych z Uniwersytetem Jagiellońskim, artystów związanych z Akademią Sztuk Pięknych, naukowców oraz studentów. Anna Bistroń, nawiązując do nazwy kawiarni, wspomniała, że „miało to być miejsce trochę prowincjonalne, ponieważ Kraków w gruncie rzeczy, mimo że jest dość duży, ma charakter jak najbardziej miasta prowincjonalnego. Wszyscy wszystkich znają, każdy coś o kimś wie, to nie jest tak, jak w Warszawie, że jednak w większości ludzie są anonimowi. Nasz „Krakówek” jest inny i to ma swoje dobre strony”.

Prowincja oferowała m.in. wyjątkową, gęstą gorącą czekoladę. Lokalny portal internetowy tak opisał tę kawiarnię: „Dwupoziomowa, ale przytulna «Prowincja». Rano można tu zjeść całkiem dobre śniadanie i napić się dobrej kawy, a nieco później podają tu lekkie posiłki jak tarta z brokułami, nie wspominając o pysznych ciastach własnego wyrobu. Nie bez przyczyny «Prowincja» cieszyła się stałą i wierną klientelą!”.

„Stara” Prowincja zakończyła swoją działalność w 2011 roku. Właściciele podkreślali, że likwidacja nie była skutkiem problemów finansowych, lecz byli zmuszeni do zamknięcia lokalu na skutek decyzji sądowej, mimo współwłasności kamienicy. Anna Bistroń komentowała wówczas: „Jesteśmy wszyscy rozgoryczeni. We Francji taka sytuacja byłaby nie do pomyślenia. Tam się szanuje miejsca, które mają swoją tradycję. W Polsce niestety ze względu na swoje wymagania można zniszczyć 11 lat ciężkiej pracy i… wspomnień”. Po zamknięciu Starej Prowincji w miejscu tym powstały nowa restauracja i kawiarnia o nazwie Sempre Bracka.

Nowa Prowincja

Nowa Prowincja to kawiarnia z unikalnym klimatem, powstała w 2004 roku. Mieści się w jednej z najstarszych murowanych kamienic w Krakowie, która niegdyś służyła jako bursa dla żaków z Węgier w XV i XVI wieku. Warto zaznaczyć, że powierzchnia, na której dzisiaj funkcjonuje bar, była niegdyś warsztatem stolarskim, a sąsiadujący z nią większy pokój gościł zakład fotograficzny.

Grupa założycielska, w skład której weszli: Paweł Szczęśniak, Anna Bistroń oraz Grzegorz Turnau z Maryną Turnau, nadała temu miejscu wyjątkowy charakter. Wnętrze kawiarni jest urządzone w klasycznym stylu, z drewnianymi stołami, krzesłami i ławami. Ściany przyozdobione są zdjęciami między innymi Wisławy Szymborskiej, starymi fotografiami oraz obrazami, a klienci chętnie pozostawiają swoje własne napisy i notatki.

Na przestrzeni lat, zarówno Stara, jak i Nowa Prowincja były ulubionym miejscem spotkań krakowskich twórców literackich. Regularnie bywali w niej między innymi Wisława Szymborska, Michał Rusinek, Joanna Olczak-Ronikier, Adam Boniecki, oraz Bronisław Maj, Ewa Lipska, a także Adam Zagajewski. Z kawiarnianych stołów korzystali również Jan Błoński, Czesław Miłosz, Leonard Neuger, Włodzimierz Ptak oraz Jerzy Vetulani.

Szymborska wykorzystała kawiarnię jako miejsce do spotkań z przyjaciółmi oraz publikacji części swoich limeryków w czasopiśmie Głos Nowej Prowincji. Artystyczna aura tego miejsca sprzyjała również dramaturgii, gdyż Bronisław Maj zaprezentował tu swoje jednoaktowe dramaty, w których występowali m.in. Krzysztof Globisz oraz Iwona Bielska.

W 2005 roku z inicjatywy poetów związanych z Nową Prowincją wydano tomik poezji Epitafia dla bywalców i niebywalców, którego ilustracje wykonał Sebastian Kudas. Kawiarnia została także wpleciona w fabułę powieści Michala Rusinka i Antoniny Turnau pt. Prowincjonalne zagadki kryminalne oraz w dzieło Jakuba Żulczyka zatytułowane Instytut.

W Nowej Prowincji regularnie organizowane były różnorodne wydarzenia, w tym literacko-muzyczne zabawy oraz wieczory autorskie młodych twórców, takich jak Małgorzata Lebda, Natalia de Barbaro oraz Anna Grochowska. Katywności te obejmowały także działania charytatywne oraz dyskusje, w tym krakowską Noc Poezji oraz imprezy związane z Dniami Tischnerowskimi.

W marcu 2014 roku przy wejściu do kawiarni zainstalowano Domofon poezji, który po naciśnięciu przycisku umożliwia usłyszenie wierszy czytanych przez poetów takich jak Wisława Szymborska, Bronisław Maj, Ewa Lipska, Adam Zagajewski, Czesław Miłosz, Ryszard Krynicki oraz Julia Hartwig. Instalacja ta, realizowana we współpracy z Wydawnictwem a5 oraz Krakowskim Biurem Festiwalowym, miała na celu podkreślenie, że Kraków nosi tytuł Miasta Literatury UNESCO.

Na portalach internetowych wystawiano pozytywne oceny Nowej Prowincji, co potwierdza „krakowska, niezobowiazująca atmosfera”. Małgorzata Bożek w news.krakow.pl napisała, że to „kwintesencja Krakowa z jego powolnością i magią, (…) wyjątkowa kawiarnia na wyjątkowej ulicy, na której nie zawsze – jak w piosence – pada deszcz”. Kawiarnia cieszy się także opinią „malowniczej”. Amelia Sarnowska w Onecie określa Nową Prowincję jako „legendarną” oraz „klimatyczne, przytulne miejsce” dla spotkań literackich.

---

Oceń: Prowincja (kawiarnia)

---