Leonard Neuger

---

Życiorys

Leonard Neuger swoją podróż edukacyjną rozpoczął w roku 1965, kiedy to zapisał się na studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie swoich studiów aktywnie brał udział w protestach studenckich, które miały miejsce w marcu 1968 roku. Był jednym z członków komitetu strajkowego, który zorganizował działania studentów uczelni krakowskich. Niestety, za swoją aktywność na rzecz sprawy studenckiej został aresztowany pod koniec kwietnia tego samego roku. W wyniku represji, w wrześniu 1968 roku, został skazany na 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 4000 zł.

Po odbyciu kary, Neuger powrócił na studia i w 1970 roku obronił swoją pracę magisterską, która była pisana pod kierunkiem znanego polskiego literaturoznawcy, Kazimierza Wyki. Następnie, w latach 1970–1974, pracował jako nauczyciel języka angielskiego w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie. Od 1974 roku kontynuował swoją karierę zawodową w Instytucie Literatury i Kultury Polskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.

W 1978 roku obronił tam doktorat, który dotyczył działalności Kazimierza Wyki jako krytyka literackiego w okresie powojennym, a jego promotoram był Ireneusz Opacki. Od 1980 roku Neuger zaangażował się w działalność NSZZ „Solidarność”, gdzie pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Zakładowej Związku w swoim miejscu pracy.

W 1981 roku objął stanowisko redaktora w piśmie Tygodnik Katowicki, które było wydawane w sposób niezależny od cenzury przez Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność”. Niestety, po ogłoszeniu stanu wojennego, 18 grudnia 1981 roku został internowany. Przez pewien czas przebywał w zakładach karnych w Szerokiej oraz Uhercach. Został zwolniony w czerwcu 1982 roku, jednakże nie mógł wrócić do pracy na uniwersytecie.

W kwietniu 1983 roku Neuger postanowił emigrować do Szwecji, gdzie rozpoczął pracę w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu w Sztokholmie. Z biegiem lat, w 1995 roku, uzyskał tytuł profesora języka i literatury polskiej. W 2003 roku objął stanowisko dyrektora Instytutu Slawistyki, a w 2012 przeszedł na emeryturę. Po kilku latach, w 2015 roku, zdecydował się wrócić i zamieszkać w Polsce.

Leonard Neuger był także członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich aż do sierpnia 2020 roku. Niestety, zmarł 9 lipca 2021 roku w Krakowie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znalazło się na Nowym Cmentarzu Żydowskim w Krakowie, gdzie został pochowany 20 lipca 2021 roku.

Książki

Leonard Neuger to autor, którego twórczość obejmuje różnorodne tematy i formy literackie. W jego dorobku znajdują się prace, które kształtują polską myśl literacką oraz tłumaczeniową. Oto lista jego publikacji:

• Dosyć żartów (1993),
• Pomysły do interpretacji. Studia i szkice o literaturze polskiej (1997),
• Z perspektywy tłumacza. Szkice o poezji szwedzkiej (1997),
• Ćwiczenia z wrażliwości. Duże i małe szkice literackie (2006),
• Zwierciadło. Andriej Tarkowski w rozmowie z Jerzym Illgiem i Leonardem Neugerem (2016).

Tłumaczenia

Leonard Neuger poświęcił swoją uwagę i talent różnorodnym dziełom literackim, co znajduje odzwierciedlenie w jego imponującej liście tłumaczeń. Oto niektóre z nich:

• Carl Michael Bellman, Fredmanowe Posłania i Pieśni (1991),
• Magnus Florin (inne języki), Ogród (1999),
• Katarina Frostenson, 4 monodramy; Sala P (1999),
• Harry Martinson, Poezje wybrane (1995; wraz z Januszem Bogdanem Roszkowskim),
• Rita Tornborg, Imieniny Salomona (1993),
• Tomas Tranströmer, Dziki rynek; Żywym i umarłym (1989),
• Tomas Tranströmer, Moja przedmowa do ciszy (1992),
• Tomas Tranströmer, Muzeum motyli (1994),
• Tomas Tranströmer, Gondola żałobna (1996),
• Tomas Tranströmer, Wiersze i proza 1954–2004 (2012 – z Magdaleną Wasilewską-Chmurą),
• Marcia Sá Cavalcante Schuback, Pochwała nicości. Eseje o hermeneutyce filozoficznej (2008),
• Eric Johan Stagnelius, Elegie (1991).

Nagrody i odznaczenia

Leonard Neuger, wybitny tłumacz i autor, zdobył wiele wyróżnień na przestrzeni swojej kariery. Jego praca została doceniona zarówno w Polsce, jak i w Szwecji, co odzwierciedlają poniższe nagrody:

• Stiftelsen Natur & Kulturs översättarpris, przyznana przez Akademię Szwedzką w 1990 roku,
• Svensk-Polsk Samfundets Pris, otrzymana w 1991 roku,
• Författarfondens Premium, przyznana w 1992 roku,
• Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, nadany w 1995 roku (M.P. z 1995, nr 31, poz. 365),
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, nadany w 2004 roku (M.P. z 2004, nr 48, poz. 819),
• Profesor Honorowy Uniwersytetu Śląskiego od 2011 roku,
• Krzyż Wolności i Solidarności, przyznany w 2014 roku,
• Svenska Akademiens pris för översättning av svensk literatur, zdobyty w 2017 roku.

Każda z tych nagród świadczy o jego talentach tłumaczeniowych oraz wkładzie w rozwój kultury i literatury.

---

Oceń: Leonard Neuger

---