Rondo Antoniego Matecznego, powszechnie znane jako Rondo Mateczne, Rondo Mateczny lub Rondo Na Matecznym, to ważny punkt komunikacyjny w Krakowie. Znajduje się ono w wyjątkowej lokalizacji w obrębie krakowskiejdzielnicy XIII, która jest integralną częścią miasta.
To rondo nie tylko pełni funkcje transportowe, ale również stanowi istotny element krajobrazu urbanistycznego tej historycznej lokalizacji. Jako ważny węzeł, przyciąga uwagę mieszkańców oraz turystów, oferując dostęp do różnych części miasta.
Położenie
Rondo Antoniego Matecznego znajduje się na południowy zachód od centrum Krakowa, stanowiąc ważny punkt komunikacyjny w mieście. Dojście do tego miejsca gwarantują kierunki prowadzące z różnych ulic:
- od północnego zachodu: ulica Konopnickiej, która łączy się z aleją Trzech Wieszczów oraz kierunkiem północnym,
- od północnego wschodu: ulica Kalwaryjska, prowadząca w stronę Rynku Podgórskiego i wschodnich partii miasta,
- od południowego zachodu: ulica Wadowicka, kierująca się ku Łagiewnikom oraz dalej na Zakopane,
- od południowego wschodu: ulica Kamieńskiego, prowadząca do Prokocimia oraz dalej do Tarnowa.
W latach 50. XX wieku obszar uzdrowiska Mateczny został częściowo przeznaczony na budowę stacji benzynowej oraz utworzenie skrzyżowania, które łączyło główne drogi wyjazdowe z miasta w kierunku południowym i wschodnim. Dzięki dalszym pracom, w tym połączeniu z nowo wzniesionym Rondo Grunwaldzkie, stworzono kluczowy szlak komunikacyjny grający rolę II obwodnicy Krakowa, a skrzyżowanie przekształcono w rondo. Ostatnie poważne prace modernizacyjne miały miejsce w 2009 roku.
Taka lokalizacja przyczyniła się do faktu, iż rondo to stało się miejscem o wyjątkowo dużym natężeniu ruchu samochodowego w Krakowie. Skupia ono ruch nie tylko z Podgórza, ale również z Ronda Grunwaldzkiego oraz prowadzącego na południe z Alei Trzech Wieszczów i w kierunku kultowego obiektu, jakim jest Wawel, szybko kierując ruch na Zakopiankę i dalej na autostradę A4.
Układ
W kontekście przepisów ruchu drogowego, miejsce to określane jest jako skrzyżowanie z centralną wyspą, lecz bez typowego ruchu okrężnego.
Rondo jest ważnym węzłem komunikacyjnym, przez które przebiega linia tramwajowa, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w systemie transportu miejskiego.
W bezpośrednim sąsiedztwie ronda znajdują się również przystanki miejskiej komunikacji autobusowej, jak również lokalne busy kursowe, które obsługują obszary na wschód i południe od Krakowa.
Pochodzenie nazwy ronda
Nazwa ronda jest uczoną hołdem dla Antoniego Matecznego, który na przełomie XIX wieku wprowadził w Krakowie nowoczesny jak na tamte czasy zakład wodoleczniczy. Zlokalizowany w pobliskiej okolicy, przyczynił się do rozwoju metod leczenia i profilaktyki zdrowotnej.
Warto zauważyć, że obecna nazwa skrzyżowania została oficjalnie nadana w 1992 roku. Wcześniej funkcjonowały różne potoczne określenia, takie jak rondo Mateczne, rondo na Matecznym oraz rondo Mateczny, które podkreślają regionalny charakter tej lokalizacji.
Otoczenie
W otoczeniu ronda Antoniego Matecznego znajduje się kilka interesujących obiektów, które zwracają uwagę swoim historycznym znaczeniem i architekturą.
Na zachodniej stronie ulokowany jest Zakład wodoleczniczyMateczny, który został założony w 1905 roku, oraz nieczyjna stacja benzynowa. Te elementy tworzą unikalny klimat okolicy.
Od strony południowej można dostrzec Powszechny Zakład Ubezpieczeń, który również wpisuje się w lokalny krajobraz i oferuje ciekawe połączenie nowoczesności z tradycją.
Warto także zwrócić uwagę na zabytkowe drewniane wille przy ul. Zamoyskiego 81 i 83. Te unikalne budowle, zaprojektowane przez architekta Józefa Gałęzowskiego, zostały przeniesione do Podgórza około 1920 roku z pobliskich terenów wokół Krakowa. Niestety, jedna z willi spłonęła w 2012 roku, a druga została rozebrana w 2015 roku. W ich miejscu powstaje nowoczesny biurowiec Mateczny Office, co pokazuje dynamiczny rozwój tej części miasta.
Przypisy
- Wykaz zmian nazw alei, ulic, placów w Krakowie [online], www.kmk.krakow.pl [dostęp 11.01.2024 r.]
- Olo: Rondo Matecznego: biurowiec w miejscu dawnych drewnianych willi. krakow.wyborcza.pl, 24.01.2019 r. [dostęp 25.03.2021 r.]
- Nowosińska Sylwia: Po willach przy rondzie Matecznego pozostaną tylko wspomnienia. dziennikpolski24.pl, 12.01.2015 r. [dostęp 25.03.2021 r.]
- Janiszewska Katarzyna: Kraków: rudery przy Matecznym szpecą miasto. gazetakrakowska.pl, 20.11.2009 r. [dostęp 15.01.2011 r.]
- Mateczny Antoni. W: Jan Adamczewski: Mała Encyklopedia Krakowa. Kraków: Wanda, 1997 r., s. 300. ISBN 83-87023-05-1.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Rondo Grunwaldzkie w Krakowie | Rondo Hipokratesa w Krakowie | Rondo Mogilskie | Rondo Ofiar Katynia w Krakowie | Rynek Główny w Krakowie | Ulica Ogrodowa w Krakowie | Ulica Bieżanowska w Krakowie | Ulica Blich w Krakowie | Ulica Bożego Ciała w Krakowie | Ulica Bożego Miłosierdzia w Krakowie | Rondo Piekarza Ochwata w Krakowie | Rondo Grzegórzeckie w Krakowie | Plac Wolnica w Krakowie | Plac św. Ducha w Krakowie | Plac Nowy w Krakowie | Plac Na Groblach | Plac Jana Matejki w Krakowie | Plac im. ojca Adama Studzińskiego w Krakowie | Plac gen. Władysława Sikorskiego w Krakowie | Plac Emila Serkowskiego w KrakowieOceń: Rondo Antoniego Matecznego w Krakowie