Ulica Gołębia w Krakowie

Ulice i place

Ulica Gołębia to malownicza uliczka w historycznym Krakowie, znajdująca się w dzielnicy I Stare Miasto na Starym Mieście. Jest to miejsce, które łączy ulicę Bracką z Plantami, prowadzącymi wzdłuż ulicy F. Straszewskiego.

Wzdłuż ulicy Gołębiej znajduje się jeden z najważniejszych budynków krakowskiej edukacji – Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Mieści się tu również Collegium Witkowskiego UJ oraz Collegium Minus UJ. Dodatkowo, przy Gołębiej znajdował się warsztat renomowanego krakowskiego introligatora, Roberta Jahody.

W roku 1830 ulica Gołębia była miejscem, gdzie zainstalowano pierwsze lampy gazowe w Krakowie, stanowiąc epokowy krok w kierunku nowoczesności. To właśnie tu profesor Karol Mohr zaprezentował możliwości wykorzystania gazu koksowniczego do oświetlenia, co czyni Kraków pierwszym polskim miastem z gazowym oświetleniem.

Ulica Gołębia znalazła swoje miejsce również w sztuce, pojawiając się w piosence „Kraków” wykonywanej przez znany zespół Myslovitz oraz Marka Grechutę. To sprawia, że staje się ona również częścią kulturalnej tożsamości tego wyjątkowego miasta.

Kamienice

Na ulicy Gołębiej w Krakowie wyróżniają się niezwykłe kamienice, z których wiele nosi ze sobą bogatą historię. Warto przyjrzeć się niektórym z nich.

  • Kamienica Niderlandowska, znajdująca się na rogu z ul. Bracką 7, jest znana z portalu z czarnego marmuru, na którym wykuty jest herb Abdank z koroną hrabiowską. Ten budynek był w rękach rodziny Ankwiczów w pierwszej połowie XIX wieku. Szczególnie romantycznym epizodem w historii tej kamienicy jest miłość Adama Mickiewicza do Henrietty Ewy Ankwiczówny. Ojciec Henrietty, Stanisław, nie zaakceptował poety jako kandydata na męża dla swojej jedynaczki, co zmusiło ją do powrotu do Krakowa. Henrietta stała się inspiracją do postaci Ewy w „Dziadach” oraz była adresatką wielu wierszy Mickiewicza. Po śmierci męża, wyszła ponownie za mąż i pozostała właścicielką pałacu Decjusza w Woli Justowskiej. Jej rozrzutność doprowadziła do znacznego wycięcia lasów w tej okolicy. Warto także przypomnieć, że w latach 1561-1564 kamienicę nabył Daniel Chroberski, który wtedy gościł w niej Fausta Socyna. Jego kontrowersyjne poglądy ściągnęły na niego gniew katolickich studentów, którzy dokonali jego brutalnego ataku 30 kwietnia 1598 roku.
  • Kamienica Straszewskich na rogu ul. Brackiej 9 była znanym miejscem życia towarzyskiego, zwłaszcza podczas pobytu Florian Straszewskiego, jednego z twórców Plant.
  • nr 3.
  • Kamienica Ligęzów w 1910 roku przeszła w ręce Roberta Jahody, który otworzył w niej introligatornię.
  • Kamienica Kamedułów Bielańskich.
  • nr 11. Collegium Minus Uniwersytetu Jagiellońskiego (róg ul. Jagiellońskiej 17).
  • nr 13. Collegium Witkowskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  • nr 14. Od około 1715 roku budynek przechodził różne ręce, w tym Norbertanek oraz Drukarni Akademickiej, a od 1819 roku miał wielu właścicieli. W 1949 roku przekazano go Uniwersytetowi Jagiellońskiemu na cele wykładowe, obecnie stanowi część Kolegium Opolskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  • nr 16. Bursa Starnigielska oraz Kolegium Opolskie Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  • nr 18. (zespół Kolegium Opolskiego UJ).
  • Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego to kluczowy budynek tej instytucji.

Przypisy

  1. ZenonZ. Gołaszewski, Bracia polscy zwani arianami, Gdańsk 2018, s. 61-62.
  2. GrażynaG. Kubica, Krakowscy ewangelicy w kulturowym i społecznym krajobrazie miasta - od Reformacji do połowy XIX wieku. Szkic z antropologii historycznej, [w:] Studia Sociologica, academia.edu, Kraków 2017, s. 156-186.
  3. Nasza Historia. Antyprotestancki tumult w Krakowie, czyli kres złotego wieku wolności [online], dziennikpolski.pl, 17.12.2014 r.
  4. Czy wiesz, że... Złotnik z Chrobrza który podbił Kraków [online], chroberz.info, 16.12.2012 r.
  5. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Misja i historia.
  6. JerzyJ. Kossowski, LeszekL. Ludwikowski, Ulicami Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, 1968, s. 67-68.

Oceń: Ulica Gołębia w Krakowie

★★★★★
Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:5