Zakład Oczyszczania Ścieków Kujawy

Budynki przemysłowe i magazynowe

Zakład Oczyszczania Ścieków Kujawy jest istotnym obiektem infrastrukturalnym zlokalizowanym w sercu Krakowa, w obszarze Dzielnicy XVIII Nowa Huta. Oczyszczalnia funkcjonuje od 1999 roku, a jej głównym celem jest efektywne oczyszczanie ścieków, które pochodzą z różnych źródeł, w tym z przemysłowych instalacji z pobliskiego kombinatu metalurgicznego.

Warto podkreślić, że zakład przyjmuje także ścieki z lewobrzeżnego kolektora Białuchy, który jest częścią tzw. III obwodnicy oraz Łęgu. Proces oczyszczania odbywa się w sposób mechaniczno-biologiczny z wykorzystaniem wspomagania chemicznego, co zapewnia wysoką efektywność tego zadania.

Po zakończeniu wszelkich procesów oczyszczania, ścieki odprowadzane są do rzeki Wisły. Obiekt ten charakteryzuje się imponującą wydajnością wynoszącą 70 tys. m³ na dobę, przy średnim przepływie na poziomie 54,9 tys. m³ dziennie, co zostało udokumentowane w 2015 roku.

Zakład Oczyszczania Ścieków Kujawy nie tylko pełni rolę kluczową w zakresie oczyszczania ścieków, ale także przyczynia się do ochrony środowiska i dbałości o jakość wody w rzece, co jest niezwykle istotne dla lokalnej społeczności i ekosystemu. Dzięki jego funkcjonowaniu, mieszkańcy Nowej Huty mogą cieszyć się czystszym środowiskiem oraz lepszą jakością życia.

Lokalizacja

Oczyszczalnia, która odgrywa istotną rolę w systemie gospodarki wodnej, została usytuowana na wschód od obszarów zamieszkałych, a także na południe od Huty ArcelorMittal. To miejsce znajduje się w obrębie historycznego przysiółka Kujawy, nieopodal dawnej wsi Pleszów, zaledwie 200 metrów od obwałowania rzeki Wisły.

W rejonie, w którym zlokalizowana jest oczyszczalnia, można zauważyć bliskość ważnego obiektu hydrotechnicznego, jakim jest stopień i śluza w Przewozie, a jej adres to ul. Dymarek 9. Współprace nawiązano również z przepompownią, która umiejscowiona jest około 2 km na wschód, w przysiółku Chałupki. Ta przepompownia, kiedy poziom Wisły jest wysoki, pełni kluczową rolę poprzez ułatwianie transportu oczyszczonych ścieków za pomocą otwartego żelbetowego kolektora bezpośrednio do Wisły.

Historia

Lata 50. XX wieku

W czasie budowy Nowej Huty już na samym początku rozważało się wprowadzenie odpowiedniego systemu kanalizacyjnego. Niestety, wtedy ścieki wciąż były odprowadzane prosto do Wisły. W latach 50. XX wieku władze miasta zainicjowały plany budowy oczyszczalni ścieków. Zaplanowany projekt obejmował budowę kolektora zbiorczego, który miał mieć ujście do potoku Suchy Jar w Pleszowie oraz oczyszczalnię mechaniczno-biologiczną w Branicach. Kiedy przystąpiono do prac nad końcowym odcinkiem kolektora o wymiarach 0,9 × 1,8 m, okazało się, że ze względu na specyfikę warunków hydrotechnicznych, fundamenty musiały być osadzone na palach i na ławie żelbetonowej. Niestety, koszty związane z tym zadaniem przewyższyły budżet, co skutkowało porzuceniem projektu oczyszczalni.

Lata 70. i 80. XX wieku

Do planów budowlanych powrócono w latach 70., kiedy to populacja Nowej Huty przekroczyła 200 tysięcy mieszkańców, a produkcja w Hucie im. Lenina wzrosła czterokrotnie. Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego podjęło się przystosowania projektu, decydując się na zmianę lokalizacji z Branic na Kujawy. Zakładano, że projekt zrealizowany zostanie w dwóch etapach: najpierw realizacja kolektora, a później budowa oczyszczalni. W latach 1980–1985 udało się zrealizować jedynie pierwszy etap – zbudowano nowy kolektor, co stanowiło istotny krok w kierunku poprawy systemu kanalizacji.

Lata 90. XX wieku

Na początku lat 90. nastąpiła decyzja o budowie oczyszczalni, która miała służyć zarówno do ścieków komunalnych, jak i przemysłowych. Wyzwaniem okazało się oczyszczanie ścieków z Huty im. Sendzimira, w szczególności ze szkodliwych substancji, takich jak azot i fenole. Technologia usuwania tych związków została opracowana przez instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska Politechniki Krakowskiej. W 1987 roku zawarto umowę między Hutą im. Sendzimira a gminą Kraków, która precyzowała podział kosztów budowy oczyszczalni, gdzie HTS miał pokryć 34%, a miasto 66% całkowitych wydatków. Prace ziemne oraz konstrukcje żelbetonowe zrealizowano między 1990 a 1994 rokiem. Jednak w 1994 roku, z uwagi na ograniczenie produkcji koksu oraz wprowadzenie nowych metod lokalnego unieszkodliwiania ścieków, Huta im. Sendzimira wycofała się z finansowania projektu. W 1995 roku zarządzanie inwestycją przejęło Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. Środki na budowę pochodziły z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska oraz z budżetu MPWiK. Do 1999 roku zrealizowano 2 z planowanych 4 nitek ściekowych.

Uroczyste otwarcie oczyszczalni miało miejsce 5 maja 1999 roku, kiedy to obiekt został poświęcony przez kardynała Franciszka Macharskiego. W ceremonii udział wzięli także parlamentarzyści oraz przedstawiciele władz Krakowa, w tym prezydent Andrzej Gołaś czy wojewoda Ryszard Masłowski. Już w tym samym roku, 1999, uruchomiono system biogazu w celu ogrzewania oraz zastosowań technologicznych, zaś w 2002 zainstalowano generatory do produkcji energii elektrycznej i ciepła.

XXI wiek

W roku 2010 zakończono budowę Kolektora Dolnej Terasy Wisły, który ma średnicę 1000 mm oraz długość 6,2 km. Dodatkowo powstały dwa rurociągi tłoczne. Pompownia ścieków, o przepustowości wynoszącej 0,9 m³/s, przekazuje ścieki do oczyszczalni Kujawy, co optymalizuje funkcjonowanie systemów kanalizacyjnych zarówno w rejonie Krakowa, jak i Nowej Huty. W latach 2013–2015 zrealizowano prace modernizacyjne, których celem było uruchomienie dotychczas nieużywanej czwartej linii technologicznej oraz modernizacja trzech pozostałych.

Nagrody

Zakład Oczyszczania Ścieków Kujawy ma na swoim koncie szereg prestiżowych nagród, które świadczą o jego zaangażowaniu w ekologiczną modernizację i rozwój infrastruktury.

  • W 2015 roku otrzymał Zielony Laur za modernizację oraz rozbudowę Oczyszczalni Ścieków Kujawy, co zostało uhonorowane przez Polską Izbę Gospodarczą „Ekorozwój”,
  • Wyróżnienie w konkursie Ekolaury Polskiej Izby Ekologii w 2017 roku za projekt „Gospodarka wodno-ściekowa w Krakowie – Etap II”, który był realizowany w latach 2013–2015, również doceniło działania związane z modernizacją i rozbudową Oczyszczalni Ścieków „Kujawy”.

Przypisy

  1. Modernizacja krakowskiej oczyszczalni nagrodzona, „PortalKomunalny.pl”, 08.04.2016 r. [dostęp 02.02.2018 r.]
  2. a b Biedrzycka A. Mniej azotu w ściekach z krakowskiej Nowej Huty Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne Marzec – Kwiecień 2016 s. 34–38.
  3. Biedrzyka A. Langer A. Zielona energia w Wodociągach krakowskich Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne 2010 listopad-grudzień s. 28–31.
  4. Dwa wielkie projekty krakowskiego MPWiK zakończone Inżynieria Bezwykopowa 2010 nr 5 s. 14–15 [dostęp 05.02.2018 r.]
  5. Biedrzycka A. Olbrzymi kolektor połączy dwa systemy kanalizacyjne Krakowa Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne Wrzesień – Październik 2009 s.14-15.
  6. Zysk ciepła i energii elektrycznej. Wykorzystanie biogazu w oczyszczalni ścieków „Kujawy” Budowlani 2005 nr 9 luty s. 8.
  7. (Sp) „Kujawy” otwarte Głos.Tygodnik Nowohucki 1999 nr 19 z 07.05.1999 r. s. 1,3.
  8. a b c R. Wierzbicki s. 183.
  9. a b c R. Wierzbicki s. 184.

Oceń: Zakład Oczyszczania Ścieków Kujawy

★★★★★
Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:18