Adam Lukas

---

Życiorys

Adam Lukas był człowiekiem o bogatej historii, urodzonym w rodzinie Antoniego i Marii z Janickich. Miał również brata, Romualda, który był podporucznikiem taborów rezerwy Wojska Polskiego oraz inżynierem, który poniósł śmierć w Katyniu w 1940 roku. Walczył w Legionach Polskich, biorąc udział w kampaniach karpackiej i wołyńskiej, a także w wojnie polsko-bolszewickiej.

Na mocy dekretu z dnia 8 sierpnia 1920 roku, uzyskał awans na urzędnika wojskowego w X randze. Jego służba wojskowa trwała przez cały okres wojny aż do demobilizacji, przydzielono go do Ekspozytury Sekcji Opieki MSWojsk w Krakowie. Po zakończeniu działań wojennych, Adam Lukas pozostał w strukturach wojskowych i objął stanowisko komendanta parku sanitarnego w Krakowie.

W dniu 1 marca 1924 roku, na mocy rozporządzenia Prezydenta RP, został przemianowany na oficera w stopniu porucznika korpusu sanitarnego, dział sanitarno-administracyjny, z dniem 1 grudnia 1920 roku oraz 1.6 lokatą. Jego macierzystym oddziałem stał się V batalion sanitarny. W 1929 roku przeniesiono go z 5 Okręgowego Szefostwa Sanitarnego do 5 Szpitala Okręgowego, gdzie pełnił funkcję oficera materiałowego.

W 1932 roku Adam Lukas, jako porucznik, był kierownikiem kancelarii 5 Szpitala Okręgowego. Z kolei w marcu 1939 roku pełnił rolę dowódcy plutonu gospodarczego oraz pomocnika kierownika pracowni bakteriologicznej w tym samym szpitalu. W marcu 1938 roku awansował do stopnia kapitana, a jego starszeństwo wyznaczono na dzień 19 marca, uzyskując 4 lokatę.

Podczas kampanii wrześniowej został wzięty do niewoli przez Sowiecką Armię. Na stan z kwietnia 1940 roku, był uznawany za jeńca w obozie w Kozielsku. Zgodnie z dokumentacją z 1 kwietnia 1940 roku, był przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, a jego los zakończył się tragicznie – został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 roku przez NKWD w lesie katyńskim.

W trakcie ekshumacji przeprowadzonych przez Niemców w 1943 roku, nie udało się go zidentyfikować. Sąd Grodzki w Krakowie z dniem 28 lutego 1947 roku, ogłosił go zmarłym. Adam Lukas był żonaty z Józefą z Dietrichów, co również podkreśla jego osobisty wymiar życia.

W dniu 5 października 2007 roku, minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, pośmiertnie awansował go na stopień majora. Ceremonia ogłoszenia awansu miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

28 kwietnia 2013 roku, w Larnace, na cmentarzu, pod patronatem Ambasady Polskiej w Nikozji, zasadzono Dąb Pamięci ku czci kapitana Lukasa. W archiwum Instytutu Pamięci Narodowej znajdują się również wspomnienia siostrzenicy kapitana, które dokumentują jego życie oraz tragiczną historię rodziny.

Ordery i odznaczenia

Adam Lukas był nie tylko osobą zasłużoną, ale także wielokrotnie odznaczaną za swoje dokonania. Wśród jego wyróżnień znajdują się:

• Krzyż Niepodległości – przyznany 15 kwietnia 1932 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Walecznych,
• Złoty Krzyż Zasługi – odznaczenie z 1938 roku „za zasługi w służbie wojskowej”,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Krzyż Kampanii Wrześniowej – przyznany pośmiertnie 1 stycznia 1986 roku,
• Krzyż Legionowy,
• Odznaka za Rany i Kontuzje.

---

Oceń: Adam Lukas

---