Jan Swoboda, urodzony 14 maja 1895 roku w Krakowie, to postać o znaczącym dorobku w historii Polski. Był on oficerem piechoty w Wojsku Polskim oraz nadkomisarzem Policji Państwowej. Jego życie zakończyło się tragicznie w 1940 roku w Kalininie, gdzie stał się jedną z licznych ofiar zbrodni katyńskiej.
Warto zaznaczyć, że zbrodnia ta była jednym z najciemniejszych rozdziałów w historii Polski, a Jan Swoboda jest symbolem tych, którzy oddali swoje życie w tragicznych okolicznościach.
Życiorys
Jan Swoboda był synem Edwarda i Anieli z Combrów. Ukończył seminarium nauczycielskie z siedzibą w Rzeszowie, a także austriacką szkołę oficerską. Swoją służbę w Wojsku Polskim rozpoczął 24 grudnia 1918 roku i kontynuował ją do 30 kwietnia 1936 roku. W tym okresie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, służąc początkowo w 5 Dywizji Syberyjskiej.
Następnie, w latach 1922–1928, był częścią 82 Syberyjskiego pułku piechoty, a później w latach 1932–1935 służył w 24 pułku piechoty. 19 marca 1939 roku uzyskał awans na stopień majora, zajmując 74. lokatę w korpusie oficerów rezerwy piechoty.
W listopadzie 1935 roku został przydzielony na praktykę w Policji Państwowej. 23 kwietnia 1936 roku, z dniem 1 maja, otrzymał nominację na stanowisko nadkomisarza oraz komendanta w powiecie zamojskim, w którym pełnił służbę aż do września 1939 roku.
Po wybuchu II wojny światowej oraz agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku, trafił do niewoli radzieckiej, gdzie przebywał w specjalnym obozie NKWD w Ostaszkowie. Niestety, stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej, gdyż wiosną 1940 roku został zamordowany przez NKWD. Jan Swoboda został pochowany w Miednoje.
Awans pośmiertny
4 października 2007 roku Jan Swoboda otrzymał pośmiertnie awans na stopień podinspektora Policji Państwowej.
Ordery i odznaczenia
Jan Swoboda był osobą, która otrzymała wiele prestiżowych odznaczeń za swoje zasługi. W jego dorobku znalazły się następujące wyróżnienia:
- Krzyż Walecznych, który otrzymał dwukrotnie, po raz pierwszy w 1921 roku,
- Medal Niepodległości, przyznany 2 sierpnia 1931 roku,
- Srebrny Krzyż Zasługi, który również został mu nadany dwukrotnie,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- Rozkaz personalny nr 13 komendanta głównego PP z 07.05.1936 r. NAC. [dostęp 17.04.2021 r.]
- Funkcjonariusze Policji – Uroczysty Apel Pamięci 09.11.2007 r., plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie polskieradio.pl [dostęp 23.03.2012 r.]
- Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie, Warszawa 2008 r., s. 204–230.
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. katedrapolowa.pl, s. 70. [dostęp 21.12.2015 r.]
- Rybka i Stepan 2003 r., s. 602.
- Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2103 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 43, s. 1749)
- M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Adam Kogut | Bolesław Własnowolski | Adam Lukas | Stanisław Szarski | Bolesław Zajączkowski | Władysław Mitkowski | Roman Zaleski | Stanisław Plappert | Józef Chudzicki | Tadeusz Sędzielowski | Jan Schneider (powstaniec) | Bronisław Wojtarowicz | Jan Paczka | Roman Wart | Zbigniew Węglarz | Stanisław Słomczyński | Józef Semik | Włodzimierz Klocek | Jan Poznański (cichociemny) | Zbigniew DybałaOceń: Jan Swoboda