Władysław Mitkowski, znany również jako Żbik, to postać o znaczącym dorobku, która zapisała się w pamięci historycznej okresu drugiej wojny światowej. Urodził się 22 września 1914 roku w Krakowie, gdzie spędził swoje dzieciństwo i wczesne lata młodości.
W trakcie swoich życiowych zmagań, Mitkowski wykazał się nie tylko jako radiotechnik, ale także jako kapral rezerwy Wojska Polskiego. Jego zaangażowanie w działalność zbrojną podczas okupacji Niemieckiej, doprowadziło do jego przynależności do Armii Krajowej, w której pełnił istotną rolę jako żołnierz. Dodatkowo, posiadał stopień podharcmistrza, co świadczy o jego aktywnej postawie w organizacjach młodzieżowych.
Tragiczne losy Władysława Mitkowskiego zakończyły się 24 czerwca 1942 roku, kiedy to zmarł w swoim rodzinnym mieście Krakowie. Jego życie, mimo że krótkie, pozostawiło trwały ślad w historii.
Życiorys
Władysław Mitkowski był osobą o bogatym dziedzictwie rodzinnym, będąc wnukiem uczestników powstania styczniowego z 1863 roku. Jego rodzice, Józef i Władysława Szymoniak, mieli dwoje dzieci – starszego brata Józefa, przyszłego historyka i profesora na UJ, oraz młodszego brata Stanisława, znanego pod pseudonimem Szarota, który zginął w 1944 roku.
Władysław miał trudny początek w edukacji – choć rozpoczął naukę w Gimnazjum św. Anny, musiał przerwać naukę z powodów zdrowotnych. Ostatecznie, maturę zdał eksternistycznie w marcu 1939 roku. W marcu 1933 roku dołączył do harcerstwa, gdzie w kwietniu ukończył kurs dla wodzów zuchowych. Następnie, w styczniu 1934 roku, pomyślnie zakończył kurs drużynowych, a w lutym tego samego roku został mianowany drużynowym XV Męskiej drużyny harcerskiej, noszącej imię ppłk. Leopolda Lisa Kuli.
W 1937 roku Władysław został powołany do wojska, gdzie służył w 1 Pułku Strzelców Podhalańskich w Nowym Sączu. W Krakowie ukończył kurs radiowo-telegraficzny, zdobywając tytuł prymusa, oraz brał udział w zajęciu Zaolzia. W obronie kraju podczas drugiej wojny światowej walczył w 20 pułku ziemi krakowskiej. Udało mu się uciec z transportu jeńców, wracając przez Puszczę Niepołomicką do Krakowa.
W grudniu 1939 roku przyłączył się do organizacji podziemnych, uczestnicząc w wydawaniu konspiracyjnej prasy. Redagował takie publikacje jak „Pobudka”, „Surmy”, „Nowiny Radiowe” i „Nowe Ateny”, a oprócz tego zajmował się kolportażem pośród społeczności harcerskiej, współpracując także z Szarymi Szeregami. W okresie od marca 1940 do lutego 1942 roku, został trzykrotnie aresztowany przez gestapo.
Władysław Mitkowski zginął 24 czerwca 1942 roku. O świcie, gdy auto gestapo zatrzymało się pod jego domem na ul. Twardowskiego 99, próbował uciekać z młodszym bratem Stanisławem przez ogród w kierunku ul. Zielnej i dalej w stronę Skałek Twardowskiego. Podczas gdy Stanisławowi udało się uciec, Władysław został ranny i wrócił do domu, gdzie na oczach matki został zastrzelony przez niemieckiego żołnierza.
Po zakończeniu II wojny światowej, 24 czerwca 1945 roku, jego drużyna harcerska otrzymała nowego patrona. Został nim phm. Władysław Mitkowski. W 1961 roku, z inicjatywy rodziny, przed domem na ul. Twardowskiego 99 odsłonięto głaz z pamiątkową tablicą.
Inskrypcja na tablicy: „Twierdzą nam będzie każdy prógtu dnia 24 czerwca 1942 rokupadł od kul Gestapo żołnierz AK podharcmistrz Władysław Mitkowski swojemu drużynowemu i patronowi w 30-lecie założenia drużyny 1931 piętnastacy 1961.”
Przypisy
- phm Władysław Mitkowski z Dębnik
- Władysław Mitkowski biografia na stronie "Archiwum ofiar terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939 - 1956"
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Roman Zaleski | Stanisław Plappert | Józef Chudzicki | Tadeusz Sędzielowski | Stefan Wyspiański | Tadeusz Müller | Władysław Wodniecki | Władysław Zdunik | Bolesław Lepszy | Edward Reymann | Bolesław Zajączkowski | Stanisław Szarski | Adam Lukas | Bolesław Własnowolski | Adam Kogut | Jan Swoboda | Jan Schneider (powstaniec) | Bronisław Wojtarowicz | Jan Paczka | Roman WartOceń: Władysław Mitkowski