Stanisław Szarski

---

Życiorys

Stanisław Szarski przyszedł na świat 11 czerwca 1888 roku w Krakowie, w rodzinie Henryka Marcina (1855–1921), który był kupcem oraz I wiceprezydentem Krakowa, a także jego matki, Heleny Julii Marty z Ciechanowskich (1856–1924). Jako młodszy brat Adama, Stanisław wyróżniał się także edukacyjnymi osiągnięciami.

Studiował na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1913 roku uzyskał tytuł doktora, broniąc rozprawy na temat: „Mitologia klasyczna w poezji Kochanowskiego”. Po obronie dyplomu wyjechał do Paryża, aby kontynuować swoje studia i rozwijać wiedzę. Tam, w jednym z kroków życiowych, zapisał się do Związku Strzeleckiego jako rekrut.

Do Krakowa powrócił w połowie lipca 1914 roku, gdzie zgłosił swoje chęci do Związku Strzeleckiego, co stanowiło kolejny krok w jego militarnej karierze. Dnia 8 sierpnia 1914 roku, wymaszerował z Oleandrów jako żołnierz pierwszej kompanii 1 pułku I Brygady Legionów Polskich. Przeżył kampanię pułku do grudnia 1914 roku, kiedy to zachorował i został umieszczony w szpitalu w związku z problemami zdrowotnymi.

Po zakończeniu leczenia, do czego przyczynił się również jego duch walki, został przydzielony do Szkoły Podchorążych Legionów Polskich. 14 maja 1915 roku, po pomyślnym ukończeniu szkolenia z oceną „dobrą”, otrzymał nominację na aspiranta oficerskiego w stopniu tytularnego sierżanta, co wiązało się z pensją na poziomie plutonowego. Po powrocie do swojego pułku oraz ukochanej kompanii, uczestniczył w dalszych zmaganiach.

Stanisław poległ tragicznie w dniach od 3 do 5 lipca 1916 roku podczas bitwy pod Kostiuchnówką, a po zakończeniu działań wojennych jego zniknięcie stało się przyczyną wielu poszukiwań ze strony jego rodziny, w tym siostry Józefy oraz braci Adama i Antoniego. W obliczu braku śladów życia, został uznany za zmarłego.

Na grobie rodziny Szarskich, zlokalizowanym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, umieszczono symboliczną tablicę nagrobną z inskrypcją o treści: „Dr Stanisław Szarski, Sodalis Marianus, Sierżant I p.p. Leg.Pol. zaginął bez wieści, pod Kostiuchnówka na Wołyniu, 5/7 1916 w wieku lat 28”. Ponadto, od 4 maja 1915 do 1 lipca 1916 roku prowadził dziennik, który po jego śmierci został przekazany do Wojskowego Instytutu Historycznego przez jego siostrę, Józefę Merunowicz.

Interesujący jest również fakt, iż jeden z jego listów do rodziny został przytoczony przez Dorotę Zofię Strojnowską w artykule zatytułowanym „Pod każdym sztandarem, byle nie białym”, w rozdziale „Koszula jeńca rosyjskiego”, co świadczy o jego dokonaniach i ważności, jaką odgrywał w tamtym okresie historycznym.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Szarski uzyskał wiele wyróżnień, w tym Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7211, który został mu przyznany pośmiertnie 17 maja 1922 roku.

Otrzymał również Krzyż Niepodległości, przyznany pośmiertnie 24 października 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

---

Oceń: Stanisław Szarski

---