Stanisław Plappert, urodzony 25 kwietnia 1888 roku w Krakowie, to postać o istotnym znaczeniu w historii Wojska Polskiego. Jako podpułkownik piechoty, jego życie i kariera przypadają na ważne okresy w dziejach Polski.
Zmarł 2 marca 1956 roku, pozostawiając po sobie wspomnienie jako żołnierz, który odegrał kluczową rolę w wojska narodowych.
Życiorys
Stanisław Plappert przyszedł na świat 25 kwietnia 1888 roku w Krakowie, w rodzinie mającej wojskowe tradycje. Jego ojciec, Antoni Plappert (1839–1910), był majorem służby cesarskiej i królewskiej Armii, odznaczonym Krzyżem Zasługi Wojskowej z dekoracją wojenną w 1878 roku. Matka, Felicja z Cieszyńskich (1858–1945), również odegrała ważną rolę w jego życiu.
W 1909 roku, Stanisław rozpoczął służbę wojskową w c. i k. Armii, zostając wcielonym do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 20 z siedzibą w Krakowie. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, związanej z konfliktem na Bałkanach, a następnie walczył na froncie rosyjskim w czasie I wojny światowej. W 1909 roku uzyskał awans na stopień chorążego, a w 1912 roku na podporucznika, co potwierdziło jego umiejętności w korpusie oficerów piechoty.
Po rozpoczęciu wojny, w 1914 roku, Stanisław dostał się do rosyjskiej niewoli, gdzie przebywał w Pietropawłowsku w obwodzie akmolińskim. Po wyzwoleniu w 1918 roku, zaangażował się w działalność niepodległościową w tajnej organizacji „Wolność”. Z dniem 1 listopada 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z armii austro-węgierskiej, zachowując stopień porucznika z datą początkową od 1 stycznia 1915 roku.
W dniu 19 lutego 1919 roku, Plappert został przydzielony do 1 Pułku Strzelców Podhalańskich jako adiutant. 3 maja 1922 roku zweryfikowano go w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. Latem tego roku otrzymał dowództwo batalionu, a 24 maja 1923 roku został przydzielony do Rezerwy Oficerów Sztabowych DOK Nr V.
W następnych latach pełnił różne obowiązki w dowództwie Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie, obejmując stanowiska takie jak dowódca Kwatery Głównej oraz referent wyszkolenia. Od stycznia 1925 roku pracował w Oddziale Ogólnym Sztabu DOK V. 3 maja 1926 roku awansował na podpułkownika, a w roku 1927 został komendantem Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto.
14 lutego 1929 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska, a 30 czerwca tego samego roku przeszedł w stan spoczynku. Jeszcze w 1934 roku pozostawał w ewidencji, posiadając przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V, co sprawiało, że był „przewidziany do użycia w czasie wojny”.
W czasie II wojny światowej Plappert był aktywnym działaczem Polskiego Czerwonego Krzyża w Krakowie, współpracując blisko z pułkownikiem dr Władysławem Gorczyckim. 13 kwietnia 1943 roku, jako pełnomocnik Zarządu Głównego na Dystrykt Krakowski, wziął udział w polskiej delegacji, która udała się do Katynia, aby nadzorować ekshumacje masowych grobów, które odkryto w tym miejscu.
Stanisław Plappert był również autorem pamiętników, które poświadczają o jego życiu i doświadczeniach w trudnych czasach. Żył w willi przy ulicy Daszyńskiego w Krakowie, gdzie wychował córkę Zofię. Po jego śmierci, która miała miejsce 2 lub 12 marca 1956 roku, został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Ordery i odznaczenia
Stanisław Plappert był osobą, która otrzymała szereg odznaczeń i wyróżnień za swoje zasługi. Poniżej przedstawiamy szczegóły dotyczące jego orderów:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1922 roku,
- Medal Niepodległości, nadany 16 marca 1937 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji z lat 1912–1913.
Przypisy
- Zbrodnia katyńska. Materiały dla ucznia. Kraków – Warszawa: 2014, s. 25.
- Jerzy Giza. Losy członków organizacji „Wolność” w Wojsku Polskim w latach 1932–1945. „Almanach Sądecki”, s. 36, Nr 1 (42) / 2003. Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. Oddział w Nowym Sączu.
- Andrzej Pankowicz: ZWZ-AK w życiu podziemnego Krakowa. kedyw.info. [dostęp 01.03.2015 r.]
- a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Stanisław Plappert. rakowice.eu. [dostęp 09.04.2018 r.]
- Jerzy Giza. Losy członków organizacji „Wolność” w Wojsku Polskim – r. 1928. „Almanach Sądecki”, s. 40, Nr 4 (41) / 2002. Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. Oddział w Nowym Sączu.
- Kazimierz Skarżyński: Aneks. Polski Czerwony Krzyż w Katyniu. W: Janusz Zawodny: Katyń. Paryż: Editions Spotkania, 1989, s. 198.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23.05.1927 r., s. 150.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 18 z 03.05.1926 r., s. 124.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 346.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 25 z 06.03.1919 r., poz. 819.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 23 z 01.03.1919 r., poz. 747.
- Lista strat nr 113. c. i k. Ministerstwo Wojny, 25.01.1915 r., s. 5.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 325.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27.04.1929 r., s. 139.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14.02.1929 r., s. 77.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 376.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22.07.1922 r., s. 554.
- a b Ranglisten 1918 ↓, s. 509.
- Schematismus 1914 ↓, s. 271.
- Schematismus 1910 ↓, s. 358.
- Schematismus 1914 ↓, s. 419.
- Schematismus 1910 ↓, s. 495.
- Binomialna klasa 1926 - materiały.
- M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Józef Chudzicki | Tadeusz Sędzielowski | Stefan Wyspiański | Tadeusz Müller | Władysław Wodniecki | Władysław Zdunik | Bolesław Lepszy | Edward Reymann | Aleksander Bobkowski | Marian Garczyński | Roman Zaleski | Władysław Mitkowski | Bolesław Zajączkowski | Stanisław Szarski | Adam Lukas | Bolesław Własnowolski | Adam Kogut | Jan Swoboda | Jan Schneider (powstaniec) | Bronisław WojtarowiczOceń: Stanisław Plappert