Aleksander Kotsis

---

Życiorys

Aleksander Kotsis, artysta o chłopskim pochodzeniu, przyszedł na świat w rodzinie, której korzenie sięgają Spiszu. Jego ojciec, po przybyciu do okolic Krakowa, osiedlił się w Ludwinowie, gdzie prowadził własne gospodarstwo rolne. W 1846 roku rodzina Kotsisów przeprowadziła się do **Podgórza**, gdzie ojciec Aleksandra postawił na karierę handlową. W latach 1843-1849 młody Kotsis kształcił się w lokalnej Szkole Sztuk Pięknych.

Od 1850 roku rozpoczął studia pod czujnym okiem takich wykładowców jak Stattler, Łuszczkiewicz oraz Aleksander Płonczyński. W czasie nauki nawiązał bliską przyjaźń z osobami, które miały istotny wpływ na rozwój sztuki w Polsce, w tym z Janem Matejką, Andrzejem Grabowskim oraz Arturem Grottgerem.

Jego debiut artystyczny miał miejsce w 1857 roku, kiedy to po raz pierwszy zaprezentował swoje prace w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. W 1860 roku, dzięki stypendium, udał się do Wiednia, gdzie kontynuował naukę w Akademii pod okiem Ferdinanda Georga Waldmüllera.

Po powrocie do Krakowa w 1862 roku, związany był z grupą patriotycznej młodzieży, której spotkania odbywały się w pracowni rzeźbiarskiej Parysa Filippiego zlokalizowanej w klasztorze franciszkanów. Mieszkając przy ul. Kalwaryjskiej 18 w Podgórzu, odbył podróże nie tylko do Francji i Niemiec, ale również eksplorował piękno Podhala oraz Tatr.

W roku 1866, poruszając się ścieżką sztuki, ponownie otrzymał stypendium, które pozwoliło mu na wyjazd do Warszawy, a w 1867 roku do Paryża oraz Brukseli. W latach 1871-1875 spędził czas w Monachium, gdzie stał się członkiem Kunstvereinu.

Po powrocie do Podgórza w 1875 roku, Aleksander borykał się z pogarszającym się stanem zdrowia psychicznym, co doprowadziło do znacznego pogorszenia jego aktywności artystycznej. Zmarł w 1877 roku, a jego miejsce spoczynku na starym cmentarzu Podgórskim pozostaje nieznane.

Twórczość

Aleksander Kotsis to artysta, który zasłynął z malowania różnorodnych tematów. Jego twórczość obejmuje zarówno pejzaże, jak i portrety, a także sceny rodzajowe, które ukazują życie wsi regionu Krakowa oraz Podhala. Jego malarstwo jest znane z tego, że łączy elementy romantyzmu i realizmu, a większość jego prac charakteryzuje się niewielkim formatem.

Obrazy Kotsisa można podziwiać w licznych instytucjach artystycznych. Wśród nich znajdują się:

• Muzeum Narodowe w Sukiennicach w Krakowie, gdzie prezentowane są różnorodne dzieła tego artysty,
• Muzeum Śląskie w Katowicach, które posiada w swoich zbiorach prace Kotsisa,
• Muzeum Narodowe w Warszawie,
• Muzeum Narodowe w Gdańsku,
• Muzeum Narodowe w Poznaniu,
• Muzeum Sztuki w Łodzi.

Oto niektóre z najważniejszych prac Aleksandra Kotsisa:

• Wnętrze izby,
• Portret Jana Zawiejskiego,
• Głowy dwóch dziewcząt,
• Portret Habera,
• Autoportret,
• Portret nieznanej kobiety,
• Chłopiec strzelający z klucza,
• Rodzina góralska,
• Portret malarki Józefiny Geppert,
• Kłótnia Cyganów,
• Góral w chacie,
• Sierota,
• Góral przed Szałasem,
• Cyganie,
• Krajobraz tatrzański, Giewont,
• Zachód słońca – kosiarz, 1864,
• Alegoria roku 1861, 1864,
• Wywiezienie księdza Brzóski z Łukowa, 1864,
• Śmierć na zesłaniu, 1864,
• Mechanik, 1865,
• Młyn w Prądniku, 1865–1870,
• Łacha piasku,
• Matula pomarli, 1868,
• Pogorzelcy w Wiśniczu, 1868,
• Ostatnia chudoba, 1870,
• Góral, 1870,
• Dzieci z osiołkiem, ok. 1870,
• W szynku, ok. 1870,
• Rudowłosa, ok. 1870,
• Giewont I, ok. 1870,
• Portret mnicha, 1870,
• Neapolitanka (Włoszka), ok. 1870,
• Dzieci przed chatą, 1872,
• Lato, 1872,
• Wycieczka w Tatry, 1873,
• Dziewczynka z lalką, 1873,
• Dzieci w lesie, 1873.

Jego prace można znaleźć w różnych galeriach i muzeach, co czyni go postacią ważną w polskiej historii sztuki.

---

Oceń: Aleksander Kotsis

---