Adam Mularczyk

---

Życiorys

Adam Mularczyk urodził się 13 stycznia 1923 roku w Krakowie, gdzie od najmłodszych lat angażował się w działalność teatralną. W wieku sześciu lat organizował przedstawienia w rodzinnym domu, a gdy miał zaledwie trzynaście lat, jego szkoła powszechna otworzyła teatrzyk im. Jadwigi Smosarskiej. W tym samym okresie po raz pierwszy wystąpił na scenie, śpiewając z chórem Dzieci Krakowskich w operze Carmen G. Bizeta, która miała miejsce w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

Pomimo trudnych warunków II wojny światowej, w latach 1940-1945 Mularczyk uczęszczał do tajnej Szkoły Dramatycznej w Krakowie, gdzie miał zaszczyt uczyć się pod okiem takich wybitnych artystów jak Juliusz Osterwa, Maria Dulęba oraz Janusz Warnecki. W 1940 roku, z pomocą teatrzykowników Wiesława Goreckiego, Wiktora Bujańskiego oraz Tadeusza Kudlińskiego, zorganizował Krakowski Teatr Podziemny, który wystawił szesnaście spektakli, w tym osiem premierowych.

W jego działalność artystyczną zaangażowani byli tacy aktorzy jak m.in. Wiktor Biegański, Marian Cebulski, Marian Friedman, Tadeusz Kwiatkowski, Juliusz Kydryński, Jerzy Merunowicz, Halina Mikołajska, Ewa Pachońska, Jerzy Passendorfer, Halina Romanowska, Wiktor Sadecki, Stanisław Zaczyk oraz Irena Stelmachówna.

Po zakończeniu działań wojennych Mularczyk pracował z większością swoich współpracowników w nowo powstałym Studiu Teatr Stary w Krakowie. W sezonie 1945/46 znalazł się w składzie Starego Teatru w Krakowie. Po zdaniu egzaminu aktorskiego w 1946 roku, został członkiem Związku Artystów Scen Polskich.

W 1947 roku Mularczyk osiedlił się w Warszawie, gdzie występował na różnych scenach, w tym w Teatrze Muzycznym Domu Wojska Polskiego, gdzie odniósł niemały sukces grając w adaptacji Juliana Tuwima pod tytułem Żołnierz Królowej Madagaskaru. Swoją karierę kontynuował w Teatrze Współczesnym, Teatrze Nowym (1947–1953), Teatrze Narodowym (1954–1971) oraz Teatrze Polskim (1971–1974).

Był uznawany za znakomitego aktora, szczególnie za role takie jak Chudogęba w Wieczorze Trzech Króli Szekspira, Bazylego w Weselu Figara Beaumarchaisa oraz Prologusa, Judasza i Jandrasa w Historyji o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim Mikołaja z Wilkowiecka. W dniu 19 stycznia 1955 roku, na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, Mularczyk został odznaczony Medalem 10-lecia Polski Ludowej.

Jego ogólnopolskie uznanie przyszło dzięki rolom filmowym, w tym postaci taksówkarza w Nie lubię poniedziałku (1971) oraz malarza Bogdana Adamca w Poszukiwany, poszukiwana (1972). Wyjątkowe uznanie zdobył dzięki roli Lucky′ego w sztuce Czekając na Godota Samuela Becketta, wyreżyserowanej przez Jerzego Kreczmara, która miała premierę w 1957 roku w Teatrze Współczesnym. Występował również w radiowym Teatrzyku Eterek, w którym grał profesora Pęduszki w audycjach autorstwa Jeremiego Przybory.

Adam Mularczyk był także wieloletnim wykładowcą w Metropolitalnym Seminarium w Warszawie oraz w zakonie paulinów, gdzie nauczał sztuki wystąpień publicznych. Zorganizował i prowadził teatr studencki przy Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie oraz teatr uczniowski w Gimnazjum Św. Augustyna. Jego ponadprzeciętny wkład w edukację teatralną uwieczniał m.in. Jerzy Popiełuszko, który był jednym z jego uczniów.

W 1973 roku Mularczyk został uznany za wroga ludu przez władze Polski Ludowej, co skłoniło go do opuszczenia kraju z żoną i synem, zakończonego osiedleniem się w Filadelfii. Tam, mimo problemów językowych, utworzył Polski Teatr Dramatyczny, który wystawił entuzjastycznie przyjętą sztukę Niespodzianka Karola Huberta Rostworowskiego, jednak z powodu braku funduszy teatr zakończył działalność. Współtworzył także pierwszą polską stację telewizyjną w Filadelfii.

W 1996 roku po nieudanym powrocie do działalności teatralnej, gdy przygotowywał premierę Werbla domowego Jana Kantego Gregorowicza, Adam Mularczyk zmarł 12 czerwca tego samego roku w Filadelfii. Jego ciało spoczęło w Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown, znanym również jako amerykańska Częstochowa. Po jego śmierci, żona Zofia Wróblewska-Mularczyk postanowiła kontynuować jego dzieło teatralne, zapraszając do współpracy takich artystów jak Witold Sadowy, z którym wystawiała m.in. Werbel domowy oraz inne sztuki, takie jak Grube ryby Michała Bałuckiego i Porwanie Sabinek w adaptacji Juliana Tuwima.

W 1996 roku, zgodnie z wolą męża, Zofia Wróblewska-Mularczyk ufundowała nagrodę o wartości tysiąca dolarów dla najlepszego studenta lub studentki trzeciego roku Wydziału Aktorskiego Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.

Filmografia

Filmografia Adama Mularczyka to zestawienie wielu interesujących ról, które grał w polskim kinie od lat 50. XX wieku. Oto niektóre z jego znaczących występów:

• Sprawa do załatwienia (1953) jako kibic na meczu bokserskim,
• Żołnierz zwycięstwa (1953) jako rozstrzeliwany w czasie wojny domowej w Hiszpanii,
• Kariera (1954) jako Kazimierz Rosiak, gospodarz Karwowskiego,
• Godziny nadziei (1955) jako stary Włoch,
• Warszawska Syrena (1956) jako kupiec Niedolas,
• Król Maciuś I (1957) jako król Stary,
• Kalosze szczęścia (1958) jako Pietrzak, karawaniarz w Monachium,
• Ósmy dzień tygodnia (1958) jako bandzior z ulicy, na której mieszkają Waliccy,
• Zadzwońcie do mojej żony (1958) jako kapitan motorówki,
• Zamach (1958) jako pan Józef, mechanik samochodowy,
• Tysiąc talarów (1959) jako bandyta,
• Ostrożnie Yeti (1960) jako złodziej „niezłego” obrazu,
• Dwaj panowie N (1961) jako Grzegorz, kolega Kazimierza Dziewanowicza z archiwum hipoteki,
• Milczące ślady (1961) jako Wacław Szyndzielorz, członek oddziału „Pioruna”,
• Złoto (1961) jako mężczyzna przy barze,
• Drugi brzeg (1962) jako więzień kryminalny „Rączka”,
• Skąpani w ogniu (1963) jako Witoch,
• Popioły (1965) jako stary Żyd w Wygnance,
• Tomek i pies (1965) jako pracownik schroniska (odc. 6),
• Pieczone gołąbki (1966) jako majster Wierzchowski,
• Wojna domowa (1966) jako cykliniarz Adaś (odc. 14),
• Akcja Brutus (1970) jako porucznik Mikołaj Lewicki, kontakt Niwińskiego,
• Album polski (1970) jako kolejarz,
• Lokis. Rękopis profesora Wittembacha (1970),
• Milion za Laurę (1971) jako handlarz na bazarze, znajomy Bulaka,
• Nie lubię poniedziałku (1971) jako taksówkarz,
• Seksolatki (1971) jako aptekarz Bronisław,
• Poszukiwany, poszukiwana (1972) jako malarz Bogdan Adamiec.

Każda z tych ról przyczyniła się do budowy jego kariery filmowej i do wprowadzenia go na stałe do historii polskiego kina.

Spektakle Teatru Tv

Adam Mularczyk to znany aktor, którego talent można było podziwiać w wielu spektaklach Teatru Telewizji. Poniżej znajduje się lista znaczących produkcji, w których występował:

• Makbet (1959),
• Różaniec z granatów (1959),
• Zdemaskowanie Blanco Posneta (1959),
• Mężczyzna w damskim kapeluszu (1960),
• Śluby powszednie (1960) jako Skrzypek Gordonek,
• Weekend w pensjonacie Cyprys (1960) jako Foxe,
• Don Alvares albo niesforna w miłości kompanija (1961),
• Mistrz Pathelin (1961),
• Pan Pickwick w tarapatach (1961),
• Ta trzecia (1961) jako Poterkiewicz,
• Noc w oberży (1962),
• Akcja Lucy (1963),
• Kordian (1963) jako Wariat I,
• Don Juan czyli kamienny gość (1964),
• Kwatery (1964) jako Poczwara,
• Kapitan z Koepenick (1965),
• Zabawa jak nigdy (1965),
• Szwejk na tyłach (1966),
• Grube ryby (1968) jako Służący Filip,
• Mężowi biada (1968) jako Luśniak,
• Baron Munchhausen (1969) jako Człowiek z wózkiem,
• Epilog norymberski (1969) jako Więzień obozu w Treblince, świadek oskarżenia,
• Gniewko, syn rybaka (1969) jako Bartnik – cz. 4,
• Żaglowce, białe żaglowce (1970) jako Woźny,
• 12 krzeseł (1972) – cz. 1,
• Morderstwo o północy (1972) jako Ogrodnik,
• Przeklęte podwórze (1972) jako Ormianin.

Z jego duchem artystycznym każdy z tych występów staje się niezapomnianym przeżyciem, wartym odkrywania na nowo.

---

Oceń: Adam Mularczyk

---