UWAGA! Dołącz do nowej grupy Kraków - Ogłoszenia | Sprzedam | Kupię | Zamienię | Praca

Anna Polony

Kultura i sztuka

Anna Władysława Polony, urodzona 21 stycznia 1939 roku w Krakowie, jest jedną z najbardziej cenionych postaci w polskim świecie teatralnym i filmowym. Jej kariera aktorska obejmuje wiele lat pracy w renomowanym Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, gdzie zaprezentowała swoje wyjątkowe umiejętności aktorskie.

Oprócz pracy na scenie, Anna Polony jest także zaangażowana w edukację młodych adeptów sztuki teatralnej. Jako pedagog w Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, miała okazję dzielić się swoją wiedzą oraz doświadczeniem ze studentami, co czyni ją nie tylko aktorką, ale także istotną postacią w polskim systemie edukacji teatralnej.

W latach 1999–2005 pełniła funkcję prorektora, co odzwierciedla jej znaczenie w świecie akademickim. Jako reżyserka teatralna, otrzymała również liczne nagrody, w tym Orła za drugoplanową rolę kobiecą w filmie „Rewers”, co podkreśla jej wszechstronność i talent. Anna Polony pozostaje inspiracją dla wielu, a jej osiągnięcia w teatrze i kinie są dowodem na to, jak dużą wartość wnoszą jej dokonania artystyczne.Jej wkład w kulturę polską będzie zapamiętany na długo.

Życiorys

Anna Polony jest wybitną postacią polskiego teatru, która posiada bogate doświadczenie zarówno jako aktorka, jak i pedagog. Ukończyła Wydział Aktorski w 1960 roku oraz Wydział Reżyserii Dramatu w 1984 roku w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Od 1973 roku była związana z tą uczelnią, gdzie pełniła funkcję nauczyciela, a w latach 1999−2005 była prorektorem. W 1990 roku uzyskała tytuł profesora nauk o sztukach pięknych, a także była aktywnym członkiem Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz Rady Języka Polskiego.

W jej karierze artystycznej szczególne znaczenie miał debiut sceniczny, który miał miejsce 12 lipca 1959 roku. Zagrała Małą Poliksenę w przedstawieniu „Wojna trojańska nie będzie” J. Giraudoux, wyreżyserowanym przez Jerzego Kaliszewskiego na deskach Starego Teatru. W latach 1960−1964 występowała w Teatrze im. Juliusza Słowackiego, a od 1964 do 2002 roku była związana z Narodowym Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej.

W trakcie swojej kariery Polony współpracowała z uznanymi reżyserami, takimi jak Konrad Swinarski, Jerzy Grzegorzewski, Jerzy Jarocki, Andrzej Wajda, Krzysztof Babicki oraz Agnieszka Glińska.

Nie można zapomnieć o jej szczególnej współpracy z Konradem Swinarskim, w której brała udział w dwunastu jego projektach, a także asystowała przy niezwykłej inscenizacji „Dziadów” Mickiewicza w 1973 roku. Wśród jej najważniejszych ról w spektaklach Swinarskiego wyróżniają się: Orcia w „Nie-Boskiej komedii” Z. Krasińskiego (1965), Katarzyna w „Woyzecku” G. Büchnera (1966), Młoda Blada w „Żegnaj, Judaszu” I. Iredyńskiego (1971) oraz Muza w „Wyzwoleniu” S. Wyspiańskiego (1974).

Polony zdobyła wiele prestiżowych nagród w dziedzinie teatru, w tym Nagrodę im. Aleksandra Zelwerowicza przyznawaną przez miesięcznik „Teatr” za sezon 1986/1987, nagrody najbardziej uznawane w teatrze, jak Złota Maski (2002) za rolę Pani Orgonowej w „Damach i huzarach” Aleksandra Fredry,Polskiej Nagrody Filmowej „Orzeł” za rolę w filmie „Rewers” (2009) oraz Nagrody Gustaw (2015) od Związku Artystów Scen Polskich.

Do momentu przejścia na emeryturę w 2002 roku, pozostawała związana z Starym Teatrem jako etatowa aktorka. Jej gościnne występy w teatrze ustały w styczniu 2014 roku, co miało związek z protestem wobec programu artystycznego wdrażanego przez Jana Klatę, nowego dyrektora instytucji od stycznia 2013. Po tym wydarzeniu nawiązała współpracę z Teatrem im. Juliusza Słowackiego. W grudnia 2020 roku ogłoszono jej planowany powrót na sceny Starego Teatru.

Filmografia

Filmy

  • Napló gyermekeimnek (1984) jako Magda Egri,
  • Napló szerelmeimnek (1987) jako Magda Egri,
  • Dekalog VII (1988) jako Ewa,
  • Napló apámnak, anyámnak (1990) jako Magda Egri,
  • Dwa księżyce (1993) jako Walentyna Krajewska,
  • Siódmy pokój (1995) jako siostra Giuseppa,
  • Historie miłosne (1997) jako matka księdza (głos),
  • Wszyscy święci (2002) jako matka Krystyny,
  • Rogate ranczo (2004) jako Pani Calloway (głos, polski dubbing),
  • Książę nocy (2004) jako matka Księcia nocy,
  • Razem (2006),
  • Iron Cross (2008) jako Frau Ganz,
  • Rewers (2009) jako babcia Sabiny.

Seriale telewizyjne

  • Z biegiem lat, z biegiem dni… (1980) jako Aniela Dulska,
  • Trzy szalone zera (1999) jako babcia Oli,
  • Na dobre i na złe (2001–2002, 3 epizody),
  • Stacyjka (2004) jako Zofia Wielska,
  • Magda M. (2005–2006, 7 epizodów) jako Natalia Podgórska,
  • Prawo miasta (2007, 5 epizodów) jako Zuza,
  • Hotel 52 (2012, Odcinek 65) jako Helena Jaworowska,
  • Julia (2012) jako ciotka Nina,
  • Lekarze (2014) jako profesor Janina Pekold,
  • Drogi wolności (2018) jako Emilia Biernacka.

Teatr Telewizji

  • Dziady (1983),
  • Noc czerwcowa (2001),
  • Wszyscy święci (2002),
  • Miłość (2024).

Odznaczenia i nagrody

Anna Polony zdobyła wiele prestiżowych nagród oraz odznaczeń w trakcie swojej kariery, co świadczy o jej wybitnym wkładzie w kulturę oraz sztukę teatralną. Poniżej przedstawiamy wyjątkowe wyróżnienia, które otrzymała:

  • Złota Odznaka „Za zasługi dla Krakowa” (1972),
  • Złoty Krzyż Zasługi (1977),
  • Odznaka Honorowa „Zasłużony Działacz Kultury” (1979),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1987),
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej (2002),
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2003),
  • Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005),
  • Orzeł (2009),
  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2011),
  • Wielka Nagroda Festiwalu „Dwa Teatry – Sopot 2013” za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji (razem z Ignacym Gogolewskim, 2013),
  • Nagroda Gustaw za szczególne zasługi dla środowiska teatralnego (2015),
  • Nagroda im. Ireny Solskiej za osiągnięcia w sztuce aktorskiej (2024).

Każde z tych wyróżnień podkreśla nie tylko talent artystyczny, lecz także ogromny wpływ Anny Polony na polską kulturę teatralną.

Oceń: Anna Polony

★★★★★
Średnia ocena:5 Liczba ocen:16