Josef Bau

---

Życiorys

Josef Bau przyszedł na świat w Krakowie w żydowskiej rodzinie jako syn Abrahama i Cyli Bauów. W 1938 roku rozpoczął naukę w Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych w Krakowie, które musiał przerwać w grudniu 1939, kiedy to gubernator dystryktu krakowskiego wydal polecenie usunięcia uczniów oraz studentów żydowskich z placówek edukacyjnych. W 1940 roku, by uniknąć wysiedlenia, przebywał ze swoim młodszym bratem Marcelem na obszarze Olszy.

W marcu 1941 po utworzeniu krakowskiego getta udało im się nielegalnie tam dostać i dołączyć do pozostałych członków rodziny. Osiedli w budynku usytuowanym przy placu Zgody 1. Życie w getcie bez dokumentów wiązało się z brakiem przydziałów żywności, co z kolei uniemożliwiało zdobycie pracy i groziło wywózką do obozu zagłady w Bełżcu.

Wkrótce po przybyciu do getta, Josef zaczął rysować wizytówki. Policja żydowska wówczas poszukiwała rysownika dla niemieckich urzędów. Ostatecznie zaczął pracować jako kreślarz, dostarczając swoje umiejętności w zakresie rysowania oraz pisania gotykiem, sporządzając wizytówki, szyldy i różnego rodzaju opisy akt oraz teczek biurowych. Otrzymał kenkartę, jednak nigdy nie uzyskał blauschein, co by zapewniało mu prawo do pobytu w getcie.

Był także aktywnym członkiem Żydowskiej Organizacji Bojowej, dla której przygotowywał fałszywe pieczątki oraz inne ważne dokumenty. Na zlecenie Wilhelma Kunde stworzył plan krakowskiego getta. Po завершении ostatnich poprawek na plan został zabrany z biura Żydowskiej Samopomocy Społecznej na dziedziniec fabryki Optima, gdzie gromadzono ludzi przeznaczonych do deportacji. Na szczęście, dzięki interwencji matki u komisarza getta, Dawida Guttera, udało mu się uniknąć tego tragicznego losu.

W 1943 roku Josef został internowany w obozie w Płaszowie, gdzie pracował jako kreślarz planów w biurze budowy obozu. Tamże stworzył oraz zilustrował miniaturową książkę, zawierającą jego wiersze, wielkości dłoni. W obozie ożenił się potajemnie z Rebeką Tannenbaum, co zostało uwiecznione w filmie „Lista Schindlera”. Z obozu w Płaszowie został przekazany do Groß-Rosen, a następnie, dzięki zapisowi na liście Schindlera, w październiku 1944 roku trafił do obozu w Brněncu (KZ-Außenlager Brünnlitz) na Morawach, gdzie doczekał się wyzwolenia w maju 1945 roku.

Podczas wojny zginęła niemal cała jego najbliższa rodzina: brat Ignaś w 1943 roku w getcie, ojciec Abraham w 1943 roku w Płaszowie, a matka Cyla w 1945 roku w Bergen-Belsen. Po zakończeniu wojny, Josef wrócił z żoną do Krakowa, gdzie dokończył studia plastyczne, przerwane przez konflikt. W trakcie studiów pracował jako grafik oraz ilustrator dla trzech znanych gazet: „Przekrój”, „Żołnierz Polski” i „Szpilki”. Jego debiut poetycki miał miejsce w 1948 roku na łamach „Echa Krakowa”. W 1950 roku, wraz z żoną oraz córką emigrował do Izraela, gdzie stał się grafikiem w Brandwein Institute w Hajfie oraz pracował dla rządu izraelskiego.

W 1956 roku zrealizował swoje marzenie otwierając własne studio w Tel Awiwie, gdzie zaprojektował tytuły niemal wszystkich izraelskich filmów z lat 60. i 70. XX wieku. Zyskał uznanie jako pionier filmów animowanych w Izraelu, często określany mianem izraelskiego Walta Disneya przez lokalne media. Był także członkiem Stowarzyszenia Izraelskich Malarzy i Rzeźbiarzy, Stowarzyszenia Reżyserów Filmowych i Telewizyjnych oraz Związku Autorów Piszących Po Polsku w Izraelu.

W jego studio utworzono muzeum, które obecnie funkcjonuje. Znajduje się tam także niewielkie kino, w którym wyświetlał swoje filmy. Z związku z Rebeką Tannenbaum miał dwie córki: Clilę i Hadasę. W filmie „Lista Schindlera” rolę Josefa Baua odegrał izraelski aktor Rami Heuberger, który również pojawił się w scenie końcowej, podczas składania kamieni na grobie Schindlera.

Twórczość

Twórczość Josefa Bau jest bogata i różnorodna. Jego dzieła, odzwierciedlające silne emocje i przemyślenia, przyciągają uwagę czytelników oraz krytyków literackich.

• 1987: Przymierze słów,
• 1982: Czas zbezczeszczenia,
• 1976: Okrągły trójkąt,
• 1971: Zimne pozdrowienie,
• 1949: Cień przechodnia.

Wystawy w Polsce

W roku 2012 odbyła się wyjątkowa wystawa poświęcona Josefowi Bau, która była częścią cyklu „Ludzie z listy Schindlera”. Ta emocjonalna prezentacja miała miejsce w Fabryce Emalia Oskara Schindlera, miejscu pełnym historycznych odniesień, które na stałe wpisało się w pamięć mieszkańców Krakowa.

Muzeum Josepha Baua

W 1958 roku Josef Bau zdecydował się na otwarcie własnego studia filmowego, które było zintegrowane z kinem. W tym miejscu realizował różnorodne animacje do filmów, które odbiły się szerokim echem w branży.

Po ponad 40 latach działalności, w 2002 roku, studio filmowe przeszło transformację, stając się Muzeum Josefa Baua, które obecnie znajduje się w Tel Awiwie. Muzeum pełni ważną rolę w zachowaniu dziedzictwa artystycznego Baua oraz jego wkładu w sztukę filmową.

---

Oceń: Josef Bau

---