Jan Maciej Bold

---

Życiorys

Jan Maciej Bold to postać o nieprzeciętnym wkładzie w historię polskiej artylerii, która swoje szlify zdobywała w okolicznościach I wojny światowej. W czasie tego konfliktu walczył w Legionach Polskich, a swoją wojskową karierę rozpoczął w 1 pułku artylerii jako kanonier. Szybko awansował na dowódcę 1 baterii, a w 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, objął dowództwo I dywizjonu, który był wyposażony w 8 cm armaty polowe wzór 1905. Dywizjon ów znajdował się w strukturach 1 pułku artylerii, którym dowodził mjr Włodzimierz Zagórski, a sam pułk podlegał Polskiemu Korpusowi Posiłkowemu.

Na mocy reskryptu Rady Regencyjnej z dnia 25 października 1918, Bold został przydzielony do Wojska Polskiego. 11 listopada 1918 roku, w Warszawie, przywódząc oddział ochotników, zdobyłCytadelę. Po tym triumfie, wykorzystując przejęte konie oraz sprzęt artyleryjski, rozpoczął organizację 7 pułku artylerii polowej. W czerwcu 1919 roku został dowódcą III dywizjonu 2 pułku artylerii polowej Legionów, gdzie brał udział w wojnie z bolszewikami. W sierpniu 1920 roku, Bold stanął na czele 2 pułku artylerii polowej.

Po zakończeniu działań wojennych, powierzone mu zostały obowiązki dowódcy tego oddziału artyleryjskiego. Wiosną 1924 roku Bold awansował na pułkownika, przyjmując dowództwo nad wspomnianą jednostką. Już w maju 1927 roku, został przeniesiony z garnizonu Kielce do garnizonu Kraków, gdzie objął stanowisko zastępcy szefa 5 Okręgowego Szefostwa Artylerii, a w sierpniu jednocześnie objął funkcję szefa tegoż Okręgowego Szefostwa Artylerii. Następnie, w lutym 1929 roku, miał zaszczyt stanąć na czele 5 Grupy Artylerii.

29 października 1929 roku Bold został wyznaczony na szefa Departamentu Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, przejmując obowiązki od płk. dypl. Emila Przedrzymirskiego-Krukowicza. Kiedy jego zastępcą został płk art. Stanisław Henryk Józef Więckowski, Bold zyskał znaczącą pozycję w wojskowej hierarchii. Od 6 grudnia 1930 do 31 lipca 1931 uczestniczył w V Kursie Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. W grudniu 1934 roku został zwolniony ze stanowiska, jednak z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego, a na jego miejsce powołano pułkownika Leopolda Cehaka.

31 stycznia 1935 roku przeniesiono go w stan nieczynny, a do 31 grudnia 1935 roku przeszedł na emeryturę. W latach 1936–1939 pełnił funkcję dyrektora administracyjno-handlowego w Państwowej Wytwórni Prochu w Pionkach. W 1939 roku przekroczył granicę Polski w Zaleszczykach, gdzie został internowany w Rumunii. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku powrócił do Polski i osiedlił się w Częstochowie.

W opracowaniu „Artyleria polska 1935–1939, organizacja, uzbrojenie, taktyka, przygotowanie do wojny” płk dypl. art. Jan Andrzej Ciałowicz wyraził niezwykle krytyczną opinię na temat pułkownika Bolda. Ocenił go jako „kompletnego nieuka” w dziedzinie artylerii, twierdząc, że jego dotychczasowe doświadczenie w Legionach Polskich było niewystarczające do sprawowania tak ważnej funkcji. Ciałowicz zaznaczył, że „okres jego »szefostwa« to najciemniejsza karta w historii dwudziestolecia artylerii polskiej”, co nie pozostawia wątpliwości co do ocenianego wkładu Bolda.

Awanse

Jan Maciej Bold ma na swoim koncie szereg awansów wojskowych, które miały miejsce na przestrzeni kilku lat. Oto szczegółowy wykaz jego awansów:

• chorąży – 24 grudnia 1914,
• podporucznik – 22 stycznia 1915,
• porucznik – 9 października 1915,
• kapitan – 1916,
• major – 1917,
• podpułkownik – 3 maja 1922, zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919,
• pułkownik – 31 marca 1924, ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 8 lokatą w korpusie oficerów artylerii.

Ordery i odznaczenia

Jan Maciej Bold był osobą o wyjątkowych osiągnięciach, co potwierdzają liczne odznaczenia i ordery, jakie otrzymał w trakcie swojej kariery wojskowej oraz społecznej.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4248, przyznany w 1921 roku,
• Krzyż Niepodległości, który otrzymał 6 czerwca 1931 roku,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1928 roku,
• Krzyż Walecznych, którym odznaczono go aż czterokrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany trzykrotnie: 17 marca 1930, 11 listopada 1937 oraz 30 lipca 1938 roku,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

---

Oceń: Jan Maciej Bold

---