Tadeusz Góra

---

Życiorys

Tadeusz Góra był osobą, której osiągnięcia w dziedzinie lotnictwa pozostają w pamięci wielu ludzi. Urodził się jako syn Jana Góry oraz Bronisławy z domu Wiszniewskiej. Jego przygoda z lotnictwem rozpoczęła się w czerwcu 1934 roku, kiedy to rozpoczął szkolenie w aeroklubie w Grzegorzewie, należącym do Aeroklubu Wileńskiego. Dalsze doskonalenie umiejętności odbył w renomowanej Szkole Szybowcowej Bezmiechowa, gdzie w 1935 roku uzyskał podkategorię B oraz C.

W ciągu swojego rozwoju w tym sporcie, Tadeusz wykonał wiele imponujących lotów. 13 maja 1937 roku przeprowadził lot czasowy, który trwał aż 18 godzin. Dwa miesiące później zdobył pierwsze miejsce w V krajowych Zawodach Szybowcowych. Jego największy sukces miała miejsce 18 maja 1938 roku, kiedy to za osiągnięcie odległości ponad 500 kilometrów w locie swobodnym uzyskał medal Lilienthala, który jest uważany za jedno z najważniejszych szybowcowych trofeów.

W 1939 roku brał udział w Międzynarodowym Zlocie Szybowcowym we Lwowie, gdzie zajął II miejsce na szybowcu PWS-101. Latem tego samego roku, Tadeusz wykonał spektakularny przelot szybowcowy z Polichna koło Kielc do Bydgoszczy, osiągając długość 304 kilometrów. Jego umiejętności lotnicze czynią go jednym z kandydatów do olimpijskiej ekipy, która miała wystartować w Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach w 1940 roku.

Wybuch II wojny światowej zaskoczył go na szybowisku Polichno, gdzie pełnił rolę pilota holującego. Po ewakuacji do Łucka, gdzie został zatrzymany przez władze sowieckie, udało mu się uciec i dotrzeć do Wilna. W październiku i listopadzie 1939 roku pracował w zakładach naprawczych, a następnie wyruszył do Kowna. Tam, w polskim konsulacie, otrzymał paszport, a po krótkiej drodze przez Skandynawię dotarł do Francji. Niestety, po przybyciu do Francji kraj ten szybko capitulował, co zmusiło go do ewakuacji do Wielkiej Brytanii.

W nowym miejscu starał się o przydział do personelu latającego Polskich Sił Powietrznych. 26 sierpnia 1940 roku otrzymał przydział do brytyjskiej jednostki lotniczej – AACU nr 2, w której przeszedł szkolenie lotnicze. Po nim został skierowany do 316. polskiego dywizjonu myśliwskiego. 14 października 1941 roku wykonał swój pierwszy lot na samolocie Hawker Hurricane (nr Z-27507). Latał także w dywizjonach 306 i 315, gdzie na różnych typach samolotów, takich jak Spitfire i Mustang, wykonał łącznie 111 lotów bojowych, w tym 47 operacyjnych.

W trakcie swojej służby zestrzelił 4 niemieckie samoloty, jedną „latającą bombę” V1, zniszczył dwie lokomotywy i uszkodził okręt podwodny. Na Liście Bajana zajął 220 miejsce, co objawiało się w jego osiągnięciach – 1 zestrzelony samolot pewny, 2 prawdopodobne i 1 uszkodzenie. Tadeusz Góra został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych. Dodatkowo, otrzymał brytyjskie wyróżnienia: The 1939-1945 Star, The War Medal 1939-1945 oraz The Defence Medal.

Po zakończeniu wojny, Tadeusz wrócił do Polski i rozpoczął pracę jako instruktor w Górskiej Szkole Szybowcowej na Żarze, nie rezygnując z zawodniczego latania. W 1948 roku wykonał pierwszy w Polsce lot wysokościowy na fali, który trwał cztery godziny. W 1950 roku zdobył Diamentową Odznakę Szybowcową, stając się pierwszym Polakiem i drugim na świecie, który ją otrzymał. W roku 1952 uzyskał tytuł mistrza sportu.

W 1957 roku ponownie wszedł w szeregi wojska, otrzymując stopień kapitana. Ukończył kurs teoretyczny w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Radomiu oraz przeszkolenie na samolotach MiG-15, MiG-17 i MiG-19. Tadeusz Góra służył w Wojsku Polskim do 1972 roku, kiedy to zakończył służbę w stopniu podpułkownika. W 1977 roku rozpoczął szkolenie na śmigłowcach, zdobywając uprawnienia instruktorskie w 1978 roku. W latach 1979-1981 szkolił libijskich pilotów na Mi-2.

Posiadał licencje pilota samolotowego, szybowcowego oraz śmigłowcowego, a także uprawnienia pilota doświadczalnego i instruktora, ponieważ oblatywał szybowiec SZD-11 Albatros. W 1962 roku zdobył tytuł Szybowcowego Mistrza Polski i ustanowił trzy krajowe rekordy szybowcowe. W 1970 roku, za swoje osiągnięcia, otrzymał Medal Tańskiego, a w 1988 roku Złoty Medal Aeroklubu Polskiego jako zasłużony mistrz sportu. Jego dorobek to w sumie 6000 godzin na samolotach, 2200 na szybowcach oraz 1700 na śmigłowcach.

Tadeusz Góra zmarł 4 stycznia 2010 roku w Świdniku, gdzie spoczywa na cmentarzu komunalnym w Alei Zasłużonych.

Odznaczenia

Tadeusz Góra, znany ze swoich znakomitych osiągnięć, otrzymał szereg wyróżnień, które są świadectwem jego zasług. Oto szczegóły na temat jego odznaczeń:

Medal Lilienthala przyznany Tadeuszowi Górze.

Medal Tańskiego przyznany Tadeuszowi Górze.

W uznaniu za szczególne zasługi powojenne, Tadeusz Góra został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Ponadto, 19 stycznia 1998 roku, honorowym tytułem „Zasłużony dla Miasta Świdnika” uhonorowała go Rada Miasta Świdnik.

28 sierpnia 2002 roku, w trakcie Święta Lotnictwa, Tadeusz Góra, będący już w stanie spoczynku, odebrał awans do stopnia pułkownika. Natomiast 15 sierpnia 2007 roku został uhonorowany awansowaniem na stopień generała brygady w stanie spoczynku.

Wśród wielu wyróżnień, otrzymał także tytuł honorowego obywatela Leska, miasta usytuowanego w bliskim sąsiedztwie Bezmiechowej.

Upamiętnienie

Tadeusz Góra, wybitny pilot, doczekał się licznych form upamiętnienia, które celebrują jego osiągnięcia w dziedzinie lotnictwa.

• W reżyserii Adama Ustynowicza powstał film biograficzny pt. Dziennik pilota Góry, którego prapremiera miała miejsce 1 lutego 2007 roku na Zamku Królewskim w Warszawie. Film był również emitowany w Programie 1 Telewizji Polskiej oraz na TV Polonia, co przyczyniło się do popularyzacji jego postaci.
• W 2008 roku, z okazji 90. urodzin Tadeusza Góry, opublikowano biograficzną książkę zatytułowaną Medalowe wzloty, autorstwa Tadeusza Chwałczyka, która przybliża życie i osiągnięcia tego nieprzeciętnego pilota.
• W 2004 roku jego imię nadano Akademickiemu Ośrodkowi Szybowcowemu Politechniki Rzeszowskiej, zlokalizowanemu w Bezmiechowej Górnej, dzięki czemu pozostaje w pamięci kolejnych pokoleń młodych pilotów.

---

Oceń: Tadeusz Góra

---