Tadeusz Augustyniak, urodzony 1 marca 1930 roku w Krakowie, a zmarły 6 stycznia 2011 roku w tym samym mieście, był postacią niezwykle istotną w historii polskiego ratownictwa. Jako pilot i nestor polskiego ratownictwa śmigłowcowego, jego wkład w tę dziedzinę jest nieoceniony.
Augustyniak odgrywał kluczową rolę w współtworzeniu ratownictwa śmigłowcowego w Tatrach, pracując razem z innymi pilotami, takimi jak Janusz Siemiątkowski oraz Zbigniew Rawicz. Jego działania przyczyniły się do znaczącego rozwoju technik ratunkowych, które były stosowane w trudnych warunkach górskich.
Jako ratownik Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, Tadeusz Augustyniak zyskał szacunek i uznanie wśród swoich kolegów, a także wśród klientów. Jego zaangażowanie w ratowanie życia oraz niesienie pomocy osobom znajdującym się w kryzysowych sytuacjach, przyczyniło się do jego wyboru na członka honorowego TOPR.
Życiorys
Tadeusz Augustyniak z dumą ukończył szkołę średnią, zdobywając dyplom tele-radiotechnika oraz kształcąc się w Cywilnej Szkole Pilotów i Mechaników w Ligocie Dolnej. Swoją karierę zawodową rozpoczął w Zakładach Kinotechnicznych w Krakowie, a następnie przeszedł do Wytwórni Filmów Oświatowych, gdzie pełnił funkcję asystenta operatora. Od momentu założenia, od 1946 roku, był aktywnym członkiem Aeroklubu Krakowskiego. W pierwszych latach swojej działalności, od 1946 do 1947, odbywał szkolenie na szybowcach, co pozwoliło mu zdobyć cenną wiedzę nawigacyjną oraz zrozumienie zagadnień związanych z warunkami wietrzno-termicznymi. W 1948 roku objął różne kluczowe funkcje w Aeroklubie, w tym prezesa, kierownika oraz szefa wyszkolenia, a także prowadził sekcję samolotową.
W 1959 roku rozpoczął swoją przygodę z Zespołem Lotnictwa Sanitarnego w Krakowie, będąc częścią pierwszej większej grupy pilotów, która została przeszkolona w pilotażu śmigłowcowym. Doświadczenie to zdobył w Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie w 1960 roku. Od 1961 roku współtworzył bazę lotnictwa sanitarnego w Sanoku, której celem było zapewnienie bezpieczeństwa w rejonie Bieszczadów, a jego drugim pilotem był Jerzy Mendyka. W 1962 roku zorganizował zakup śmigłowca SM-1 dla krakowskiego Zespołu Lotnictwa Sanitarnego oraz nawiązał współpracę z TOPR. Jego pierwszy lot ratunkowy miał miejsce w 1963 roku, kiedy transportował turystę, który doznał kontuzji w rejonie Pięciu Stawów.
Akt ten był dla niego przełomowy, szczególnie kiedy wykonał lądowanie autorotacyjne w Gorcach, transportując dzieci do szpitala w Rabce. W wyniku jego determinacji, od 1975 roku w Zakopanem zaczęły odbywać się regularne dyżury śmigłowców (Mi-2). Tadeusz Augustyniak stał się gorącym orędownikiem wykorzystania śmigłowca Sokół dla potrzeb TOPR. Przygotował nowy rozdział Instrukcji Wykonywania Lotów w Lotnictwie Sanitarnym, który dotyczył korzystania ze śmigłowców w trudnych warunkach górskich i szkolił pilotów w zakresie ratownictwa górskiego i morskiego. W jego karierze pielgrzymował w powietrzu przez ponad 8 tysięcy godzin.
Wciąż mam w pamięci początki mojego latania w górach, w tym tą pierwszą akcję tatrzańską w Dol. Pięciu Stawów. Z lat nieco późniejszych pamiętam wypadek w rejonie Rysów, gdzie z Maćkiem Gąsienicą na pokładzie, improwizując, dorzuciliśmy linę do rannego taternika, zdjęliśmy go ze ściany i przenieśli w powietrzu na zamarzniętą płytę Czarnego Stawu.
Jego wspomnienia ukazują nie tylko doświadczenie, ale i nieprzerwaną pasję do latania. Po 1991 roku przeszedł na emeryturę, lecz nie zrezygnował z latania (na pół etatu – śmigłowiec Mi-2) do 1994 roku. W 1999 roku został honorowym członkiem TOPR, a prezes TOPR, Józef Janczy, w uznaniu dla jego osiągnięć stwierdził:
Dzięki jego działaniom powstała pierwsza i jedyna w Polsce szkoła ratownictwa śmigłowcowego, z której wyrośli uczniowie, udzielający pomocy ludziom w górach według wiedzy, jaką wynieśli ze szkoły najlepszego mistrza i nauczyciela.
Tadeusz Augustyniak zmarł 13 stycznia 2011 roku i spoczywa na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Odkrycie jego pracy ratowniczej oraz przyjaźni z ratownikiem TOPR, Maciejem Gąsienicą, stało się inspiracją dla filmu dokumentalnego „Ratunek nadchodzi z nieba” w reżyserii Jerzego Porębskiego, który ukazał się w 2010 roku.
Odznaczenia
Tadeusz Augustyniak otrzymał liczne odznaczenia, które stanowią wyraz uznania jego zasług i odwagi.
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal za Ofiarność i Odwagę – dwukrotnie.
Przypisy
- Jerzy Tawłowicz: Zmarł Tadeusz Augustyniak – pionier lotnictwa ratowniczego w Tatrach. 08.01.2011 r. [dostęp 12.10.2013 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jan Maciej Bold | Maciej Bardel | Zbigniew Paliwoda | Franciszek Żymirski | Władysław Krzyżanowski (harcerz) | Tadeusz Łukaszewski | Henryk Deresiewicz | Władysław Żymirski | Tadeusz Góra | Władysław Hercok | Władysław Kowalski (piłkarz) | Fryderyk Zoll (1899–1986) | Jan Tiletschke | Bernard Miller | Władysław Konopka | Janusz Siemiątkowski | Karol Korytowski | Józef Wiktor Muszyński | Adam Sowa | Józef Grzesiak (harcmistrz)Oceń: Tadeusz Augustyniak