Janina Adamczyk, urodzona 3 marca 1911 roku w Krakowie, była wybitną postacią w dziedzinie chemii oraz uznaną wynalazczynią. Zmarła 30 lipca 2013 roku w tym samym mieście, pozostawiając po sobie znaczący dorobek naukowy.
Jako chemiczka, Adamczyk wniosła istotny wkład w rozwój technologii materiałowych. Była autorką innowacyjnych tarcz do cięcia i szlifowania metali, które znalazły zastosowanie w różnych branżach przemysłowych.
Dodatkowo, jej prace zaowocowały stworzeniem metody produkcji kleju w tubce, co zrewolucjonizowało sposób pakowania i dystrybucji tego powszechnie stosowanego produktu. Janina Adamczyk była także odpowiedzialna za rozwój wielu środków chemicznych, które przyczyniły się do postępu w przemyśle chemicznym.
Życiorys
Janina Adamczyk przyszła na świat w 1911 roku. Już wkrótce po jej narodzinach zmarła jej matka, a w 1916 roku ojciec zginął w trakcie wojny. Po tych tragicznych wydarzeniach, jako mała dziewczynka, trafiła pod opiekę ciotki i wuja. Przed rozpoczęciem II wojny światowej, z powodzeniem ukończyła studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie miała okazję poznać wiele istotnych postaci, w tym Józefa Cyrankiewicza oraz Edwarda Ochaba.
W 1939 roku, z dużym poczuciem odpowiedzialności, wstąpiła do Związku Walki Zbrojnej, uzyskując stopień podporucznika. Jako kurier Komendy Głównej, jej zadania obejmowały przewóz pieniędzy oraz materiałów wojennych. Niestety, w marcu 1941 roku została aresztowana, a po aresztowaniu wraz z rodziną trafiła do więzienia na Montelupich, a następnie do obozu koncentracyjnego Ravensbrück. W obozie przetrzymywane więźniarki były poddawane brutalnym eksperymentom pseudomedycznym, w tym Janina sama doznała strasznego doświadczenia, kiedy poddano ją wstrzyknięciu wszy nosicielami tyfusu. Mimo okrutnych warunków udało jej się przetrwać do końca wojny, a po jej zakończeniu pieszo wróciła do Krakowa.
Po wojnie Janina Adamczyk związała swoje życie zawodowe z Krakowskim Przedsiębiorstwem Aptek, gdzie przez wiele lat, aż do końca lat pięćdziesiątych XX wieku, zajmowała się przygotowaniem leków oraz nadzorowaniem ich produkcji w aptekach. Jej działalność w ZWZ nie spotkała się z represjami, jednak nie przyniosła jej również awansu. W latach sześćdziesiątych przeniosła się do Zjednoczonych Zakładów Chemii Gospodarczej Inco, gdzie podjęła pracę w laboratorium kontroli jakości, zajmując się monitoringiem mediów zagranicznych oraz doskonaleniem formuł produktów.
W czasie swojej pracy w Inco, Janina miała kluczowy wpływ na rozwój wielu nowych produktów. Opracowała innowacyjną pastę do podłóg w emulsji, która nie wymagała podgrzewania w wodzie, co stanowiło istotne udogodnienie w porównaniu do tradycyjnych past. Wprowadziła również na rynek pomysł sprzedaży past do butów w tubkach, a także pastę ścierną „Automax” do renowacji lakierów samochodowych. Co więcej, jej prace doprowadziły do powstania klejów w tubkach, co przyczyniło się do uruchomienia nowego zakładu. Warto stwierdzić, że Janina została uhonorowana Nagrodą Państwową I stopnia za swoje osiągnięcia w dziedzinie technologii materiałowej.
W latach sześćdziesiątych w Inco również stworzono płyn do mycia naczyń „Ludwik”. Kwestia autorstwa formuły dla tego środka nie jest jednoznaczna. Wiele osób uważa, że Janina Adamczyk jest pomysłodawczynią „Ludwika”. Produkcja powstała krótko po jej rozpoczęciu pracy, jednak powstawała nie w zakładzie krakowskim, a w Górze Kalwarii w 1964 roku. To inżynierowie Hanna Majchert oraz Zbigniew Korda uzyskali patent na ten środek. Janina nigdy nie wypowiedziała się publicznie na temat autorstwa jego formuły.
Mimo licznych osiągnięć, Janina Adamczyk nie uzyskała ani jednego patentu, ponieważ wszystkie jej wynalazki przeszły na własność zakładów, w których była zatrudniona. Otrzymywała jedynie premie za swoje innowacyjne pomysły. Pod koniec XX wieku zamieszkała w domu pomocy społecznej. Z osobistych spraw, warto dodać, że Janina była matką syna Jerzego, który przyszedł na świat w 1947 roku.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Ludwik Gross | Andrzej Kapiszewski | Tadeusz Grabowski (1871–1960) | Stanisław Tomkowicz | Stanisław Grzeszczuk | Mieczysław Brożek | Witold Senisson | Jacek Gancarzewicz | Wanda Bobkowska | Mateusz z Krakowa | Agnieszka Dobrowolska | Stefan Banach | Wacław Gajewski | Hanna Górka | Kazimierz Feliks Kumaniecki | Stanisław Bednarek (fizyk) | Władysława Insarew-Roszczyn | Witold Chrzanowski (historyk) | Marian Albiński | Julian PagaczewskiOceń: Janina Adamczyk