Marian Albiński

Nauka i edukacja

Marian Włodzimierz Albiński, znany również pod pseudonimem Ajaks, był wybitną postacią w dziedzinie polskiej literatury i edukacji. Urodził się w 1892 roku w Krakowie, a swoją karierę zawodową związał z wieloma fascynującymi dziedzinami, takimi jak polonistyka, pedagogika oraz literaturoznawstwo.

Albiński był nie tylko pedagogiem, ale także krytykiem literackim i dziennikarzem. Jego szerokie zainteresowania obejmowały zastosowanie psychoanalizy w badaniach literackich, co czyniło go pionierem w tej dziedzinie. Jako autor wielu prac naukowych, przyczyniał się do rozwoju myśli krytycznej w Polsce.

W trakcie swojej kariery Albiński zyskał także miano działacza społecznego oraz regionalnego, szczególnie związanego z Wawrem, gdzie podejmował różne inicjatywy na rzecz lokalnej społeczności. Zmarł 21 kwietnia 1978 roku, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo wiedzy i zaangażowania.

  • wielki polski polonista,
  • krytyk literacki,
  • dziennikarz oraz major Wojska Polskiego,
  • twórca badań łączących psychologię z literaturą,
  • działacz społeczny związany z Wawrem.

Życiorys

Marian Albiński był synem Stanisława Albińskiego, który zajmował się miernictwem. Jego edukacja rozpoczęła się w IV Gimnazjum w Krakowie, gdzie uczył się razem z wybitnymi osobistościami, takimi jak Stefan Banach i Witold Wilkosz. Po tym okresie kontynuował naukę w Gimnazjum im. Sobieskiego.

W latach 1910/1911–1913/1914 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego osiągnięcia akademickie zostały docenione, co zaowocowało nagrodą Akademii Umiejętności w Krakowie. Poziom jego wiedzy i ambicje skłoniły go do odbywania licznych podróży naukowych po Europie, odwiedzając takie miasta jak Monachium, Bregencja, Wiedeń, Zurych, Lucerna, Padwa, Florencja, Rzym i Neapol.

W tym czasie zaangażował się w ruch wolnościowy, stając się członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich, w pierwszej kolejności w Wiedniu, a następnie w Krakowie. Po powrocie z Włoch oddał się do dyspozycji władz drużyn strzeleckich, a po wybuchu I wojny światowej dołączył do frontu w ramach I Brygady Legionów Polskich. Po zajęciu Kielc przez Józefa Piłsudskiego, Marian Albiński, razem z Leonem Wasilewskim i Gustawem Daniłowskim, weszli w skład redakcji „Dziennika Urzędowego Komisariatu Wojsk Polskich w Kielcach”. W 1917 roku został powołany do Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu w Warszawie.

W 1922 roku zdobył tytuł doktora filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. Dwa lata później został przydzielony do Wydziału Indywidualizacji Żołnierza w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Później kierował referatem oświatowo-kulturalnym w Dowództwie Okręgu Korpusu nr 1 w Warszawie.

Wspólnie z Ludwikiem Jekelsem, w 1924 roku, przetłumaczył „Trzy rozprawy z teorii seksualnej” autorstwa Freuda i współpracował z czasopismem „Polska Zbrojna”. W latach 1937–1939 pełnił rolę wydawcy oraz redaktora regionalnego miesięcznika historyczno-społecznego „Na Straży”. Przynależał do Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, wnosząc swoje chwile intensywnej pracy w ciągu tego okresu.

W czasie II wojny światowej, Marian Albiński, wraz ze Stanisławem Krupką, zainicjował powstanie szkoły zawodowej w Wawrze. Instytucja ta działała również jako zakonspirowana szkoła ogólnokształcąca. Pełnił także funkcję kustosza Regionalnego Muzeum Pamiątek, które istniało w Wawrze od listopada 1943 roku. Jego osiągnięcia nie pozostały bez echa, co zaowocowało odznaczeniem go Krzyżem Niepodległości. Po śmierci spoczął na cmentarzu w Marysinie Wawerskim.

Wybrane prace

Oto spis najważniejszych prac Mariana Albińskiego, które odzwierciedlają jego szerokie zainteresowania literackie oraz społeczne. Prace te są fundamentalne dla zrozumienia jego wkładu w polską literaturę oraz psychologię.

  • Józef Korzeniowski jako pisarz dramatyczny. „Przewodnik Naukowy i Literacki. Dodatek do Gazety Lwowskiej” 40 (3), s. 243–256, 1912,
  • Zofiówka tłem romansu Słowackiego. „Wieś Illustrowana” 8, s. 26–30, 1913,
  • Wstęp do badań estetycznych nad powieścią polską. Krytyka techniki powieściowej w świetle estetyki Teodora Lippsa. „Sztuka” 5 (19), s. 21–27, 1914,
  • Symbole niewoli i zmartwychwstania narodu w twórczości Stanisława Wyspiańskiego. W: Marian Albiński, Henryk Juszkiewicz. Stanisław Wyspiański o nocy niewoli i wstającym dniu jedności narodowej. Kraków: K. Wojnar, 1916,
  • Hamletowy czyn Wyspiańskiego (Przyczynek do autobiografji poety). „Pro Arte” 5 (1), s. 5–9, 1919,
  • O badaniach psychoanalitycznych w Polsce. „Kurjer Warszawski” nr 356 (wydanie wieczorne 30.12.1922) s. 3,
  • Stan badań psychoanalitycznych w zakresie twórczości literackiej. „Przegląd Humanistyczny” nr 1-2, s. 3–22, 1923,
  • Wojsko a społeczeństwo. Luźne uwagi na podstawie psychologji dezerterów i nerwic wojennych. „Polska Zbrojna” 3 nr 36, s. 4, 1923,
  • Wojsko a społeczeństwo (Dokończenie). „Polska Zbrojna” 3 nr 37, s. 4, 1923,
  • Przyczynki do pracy psychologiczno-wychowawczej. „Lekarz Wojskowy” 12, 1924,
  • Warunki i potrzeby pracy oświatowej w wojsku. „Polska Zbrojna” nr 21 s. 3, 1926,
  • Wojsko – szkołą charakterów. Warszawa, 1927,
  • Wyspiański o polskim żołnierzu. „Polska Zbrojna” nr 327, 1927,
  • O zdrowie moralne oficera. „Polska Zbrojna” nr 45, 1928,
  • Uwagi o kulturalnym życiu żołnierza w stolicy. „Polska Zbrojna” nr 285 s. 4, 1929,
  • O pedagogicznem zastosowaniu psychoanalizy. „Polskie Archiwum Psychologii” 3 (2), s. 133–141, 1930,
  • O wychowawczej roli wojska w społeczeństwie. „Polski Obrońca” 4/5, s. 14–16, 1931,
  • Analiza uczuć w „Cydzie” Corneille′a: przyczynek do podstaw psychicznych twórczości Wyspiańskiego. „Pamiętnik Literacki” 32, s. 285-231, 1935,
  • Karczma Wawer w przeszłości i teraźniejszości. „Polska Zbrojna” 4, s. 6, 1937,
  • Wspomnienia o Banachu i Wilkoszu. „Wiadomości Matematyczne” 19, s. 133–135, 1976.

Te opracowania pokazują, jak różnorodna była działalność Albińskiego, zarówno w kontekście literackim, jak i naukowym. Jego prace pozostają istotnym punktem odniesienia w badaniach nad polską kulturą i psychologią społeczną.

Przypisy

  1. Henryk Wierzchowski. Stanisław Krupka (1900–1977). Rocznik Mazowiecki 9, s. 379-384, 1977 r.
  2. Życie Warszawy nr 97 z 25.04.1978 r.
  3. M.P. 1931 nr 251 poz. 335 r.
  4. Promocja doktorska. Polska Zbrojna 2, nr 165 (21.06.1922 r.) s. 3
  5. Skład Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 19, s. 7, 1926 r.
  6. Stanisław Sobolewski. Człowiek wielkiej pracy. „Przegląd Podmiejski” 3, s. 3, 1938 r.
  7. a b Corpus studiosorum Universitatis Iagellonicae 1850-1918. A–D. Kraków: Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1999 r. ISBN 83-909336-2-4 s. 21

Oceń: Marian Albiński

★★★★★
Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:19