Jerzy Langman

---

Życiorys

Jerzy Langman przyszedł na świat w Krakowie 31 lipca 1903 roku, będąc synem rzeźbiarza Zygmunta Langmana. W czasie swoich lat szkolnych, jako gimnazjalista, włączył się w działania podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Po ukończeniu krakowskiego Gimnazjum Realnego w 1922 roku, rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole powszechnej na Górnym Śląsku, aktywnie uczestnicząc w plebiscycie. Od 1927 roku pracował w dziale etnograficznym powstającego w Katowicach Muzeum Śląskiego, gdzie skupiał się na gromadzeniu zbiorów oraz dokumentacji fotograficznej.

Jego prace miały na celu prezentację śląskiej kultury ludowej oraz sztuki kościelnej, które były emitowane na falach katowickiego Polskiego Radia. W latach 1928–1932 Langman kontynuował naukę etnografii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W tym okresie prowadził także pracownię rzeźbiarską, gdzie wspólnie z bratem Bogusławem Langmanem zajmowali się konserwacją dzieł sztuki oraz popularyzowaniem śląskiej sztuki poprzez liczne artykuły prasowe.

W 1936 roku objął stanowisko kierownika działu programowego katowickiego oddziału Polskiego Radia. W 1938 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie realizował programy związane z tematyką katolicką. Był odpowiedzialny z m.in. za sprawozdania z procesów beatyfikacyjnych, pogrzebu papieża Piusa XI, oraz konklawe przed wyborem Piusa XII. Ukończenie studiów magisterskich z filozofii w zakresie historii sztuki, z pracą na temat polskiej rzeźby religijnej, miało miejsce w 1939 roku.

W trakcie drugiej wojny światowej Langman rozpoczął prace nad monografią dotyczącą Kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie. Po dobrowolnym zgłoszeniu się do gestapo w 1941 roku, został aresztowany i osadzony w obozie w Mauthausen-Gusen, a następnie w Buchenwaldzie-Berlstedt. Udało mu się przetrwać i został uwolniony w kwietniu 1945 roku, gdy przewożono więźniów do Dachau. Po okresie rekonwalescencji udał się do Rzymu, gdzie ukończył studia filozoficzne i teologiczne na Gregorianum, a w 1951 roku przyjął święcenia kapłańskie.

Następnie Langman studiował archeologię na Papieskim Instytucie Archeologii Chrześcijańskiej w Rzymie, gdzie w 1954 r. otrzymał licencjat. W 1965 roku obronił pracę doktorską, a od 1960 do 1970 roku wykładał na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza. W latach 1970–1978 prowadził zajęcia na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie.

Był także zapalonym bibliofilem, gromadzącym m.in. wydania Quo vadis Henryka Sienkiewicza. Dzięki jego inicjatywom, w kościele przy Via Appia w Rzymie umieszczono popiersie polskiego noblisty. Jerzy Langman zmarł w Rzymie 18 stycznia 1982 roku i został pochowany na cmentarzu przy Via Flaminia. Zgodnie z jego testamentem, część jego kolekcji sztuki przekazano do Ośrodka Dokumentacji i Studium Pontyfikatu, wśród którym znajdowały się prace takich artystów jak: Ernesta Kosmowskiego, Kazimierza Zielenkiewicza, Bronisława Mazura, Adama Bunscha, Krystyny Wróblewskiej, Zygmunta Langmana, Tomasza Oskara Sosnowskiego oraz Piusa Welońskiego.

Wybrane publikacje

W dorobku Jerzego Langmana znajduje się wiele znaczących publikacji, które wnikliwie analizują tematykę sztuki i rzeźby, szczególnie w kontekście religijnym. Poniżej przedstawiamy wybrane dzieła, które wpłynęły na rozwój zrozumienia sztuki sakralnej:

• O polskiej rzeźbie religijnej (1932),
• Polska sztuka religijna w pracy duszpasterskiej (1956),
• Szkice o rzeźbie Oskara Sosnowskiego (1971),
• Oczekiwanie (Buchenwald) (1973).

---

Oceń: Jerzy Langman

---