Andrzej Kazimierz Pankowicz, urodzony 13 kwietnia 1950 roku w Krakowie, był osobowością niezwykle znaczącą w polskim życiu akademickim oraz kulturowym. Jego wkład w historię, kulturę oraz działalność harcerską pozostawia trwały ślad w pamięci tych, którzy go znali i cenili jego pracę.
Pankowicz zmarł 1 lutego 2011 roku w tym samym mieście, w którym się urodził. Jako duchowny, historyk oraz kulturoznawca, zyskał ogromne uznanie w środowisku akademickim. Był również aktywnym działaczem harcerskim oraz wykładowcą akademickim, wnosząc znaczący wkład w rozwój nauk humanistycznych.
Życiorys
Praca naukowa
Andrzej Pankowicz jest absolwentem II Liceum Ogólnokształcącego im. Jana III Sobieskiego w Krakowie. W 1973 roku zakończył z powodzeniem studia z zakresu historii na Wydziale Filozoficzno–Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Po uzyskaniu tytułu magistra rozpoczął swoją kadencję jako pracownik naukowy na tej uczelni. Jego badania koncentrowały się na takich obszarach, jak historia najnowsza, administracji publicznej, Kościoła oraz dzieje samorządności społecznej. Pankał autorstwa licznych podręczników oraz haseł do encyklopedii popularnostakowych. W 1980 roku obronił doktorat, w 1986 roku uzyskał habilitację, a w 1987 roku otrzymał tytuł docenta. W 1997 roku Pankowicz został profesorem nadzwyczajnym, a w 2009 roku awansował na profesora zwyczajnego.
Był inicjatorem oraz kierownikiem Studium Samorządności Społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ponadto, kierował Katedrą Teorii i Historii Badań Kulturoznawczych w Instytucie Studiów Regionalnych tej samej uczelni, a także przewodniczył Wydziałowym Interdyscyplinarnym Studiów Doktoranckich na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Od 1993 roku, poza swoimi naukowymi obowiązkami na Uniwersytecie Jagiellońskim, współpracował z innymi polskimi uczelniami. Pracował jako wykładowca na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie w latach 1999–2003, Wyższej Szkole Biznesu – National Louis University w Nowym Sączu w latach 1993–1999, oraz w Wyższej Szkole Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej od 2003 do 2011 roku. W okresie 1994-1999 pełnił rolę dziekana Wydziału Administracji i Prawa Gospodarczego Wyższej Szkoły Biznesu – National-Louis University, natomiast w latach 1999–2003 kierował Katedrą Historii Kościoła XIX wieku na Wydziale Historii Kościoła Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.
Pankowicz został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Działalność społeczna
W latach 1964–1971 i 1992–2011 był aktywnym działaczem harcerskim. Działał jako podharcmistrz Związku Harcerstwa Polskiego oraz przez wiele lat był instruktorem harcerskim w Hufcu Kraków Kleparz-Łobzów. Od roku 1992 pełnił rolę członka Rady Muzeum Harcerstwa w Warszawie oraz Rady Redakcyjnej Harcerskiego Słownika Biograficznego i brał udział w pracach Komisji Historycznej Krakowskiej Chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego. Uczestniczył także w działalności Polskiego Czerwonego Krzyża, gdzie przewodniczył Zespołowi do spraw Międzynarodowego Prawa Humanitarnego przy Małopolskim Zarządzie Okręgowym.
Był członkiem Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności, a także Polskiego Towarzystwa Historycznego. Należał do Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich oraz Rady Naukowej Związku Podhalan i Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Pracował również w Radzie Zarządzającej Małopolskiego Instytutu Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie.
Działalność polityczna
W okresie między 1973 a 1989 rokiem był członkiem Stronnictwa Demokratycznego. W latach 1974–1975 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Historycznej WK SD w Krakowie, a od 1976 do 1977 roku kierował Komisją Usług Ogólnospołecznych Krakowskiego Komitetu SD. W lutym 1976 roku został członkiem Centralnego Zespołu Prelegentów CK SD oraz Zespołu Doradczego ds. Życia Wewnątrzpartyjnego CK SDZ.
Pankał w latach 1984–1989 pełnił rolę przewodniczącego Komitetu Uczelnianego Stronnictwa Demokratycznego na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz zasiadał w senacie uczelni. Dodatkowo, w latach 80. XX wieku był aktywnym działaczem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność.
Duchowny
W roku 2000 odbył formację klerycką w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej w Krakowie i przyjął święcenia kapłańskie w Kościele rzymskokatolickim, które udzielił mu kardynał Franciszek Macharski. Jednak w 2003 roku zrezygnował z celibatu, co doprowadziło do ekskomuniki nałożonej przez ordynariusza archidiecezji krakowskiej. Po tym wydarzeniu wstąpił do Kościoła Polskokatolickiego w RP i starał się o przyjęcie w jego struktury duchowieństwa. Pod koniec swego życia brał udział w organizacji Chrystusowego Kościoła Katolickiego Obrządku Słowiańskiego oraz był aktywnym członkiem Bractwa Kapłańskiego Świętych Cyryla i Metodego Apostołów Narodów Słowiańskich.
Współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa
W 1986 roku, Andrzej Pankowicz, będąc pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz aktywnym działaczem krakowskiego komitetu Stronnictwa Demokratycznego, znalazł się w kręgu zainteresowań Służby Bezpieczeństwa. W następnym roku, czyli w 1987, został formalnie zarejestrowany jako tajny współpracownik tej instytucji (numer rejestracyjny 32947).
Pankowicz, operujący pod pseudonimem „Samotny”, pełnił rolę osobowego źródła informacji dla SB, dostarczając zasadnicze informacje dotyczące pobytu w Polsce oraz życia amerykańskiego doktoranta, Richarda Ulricha.
Odznaczenia
Andrzej Pankowicz otrzymał wiele prestiżowych odznaczeń, które stanowią uznanie jego zasług i wkładu w różne dziedziny. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych odznaczeń, które nadano mu na przestrzeni lat:
- złoty Krzyż Zasługi,
- srebrny Krzyż Zasługi,
- srebrny Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”,
- odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża I stopnia,
- złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”,
- srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”.
Przypisy
- Jan WiktorTkaczyński Jan Wiktor (red.), Pro Memoria III.Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 211, ISBN 978-83-233-4527-5.
- Instytut Pamięci Narodowej: Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. Biuletyn Informacji Publicznej. [dostęp 31.03.2018 r.]
- Piotr Franaszek: „Jagiellończyk”. Działania Służby Bezpieczeństwa wobec Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach osiemdziesiątych XX w.. Kraków: Wydawnictwo Dante, 2012, s. 101. ISBN 978-83-62977-16-1.
- a b Paweł Plichta: Ks. prof. zw. dr hab. Andrzej Pankowicz. [w:] Politeja 1 (15) / 2011 [on-line]. wsmip.uj.edu.pl. [dostęp 08.03.2012 r.]
- Zmarł druh Andrzej Pankowicz. Związek Harcerstwa Polskiego. [dostęp 06.05.2011 r.]
- Pożegnanie ks. prof. Andrzeja Pankowicza. Chrystusowy Kościół Katolicki Obrządku Słowiańskiego. [dostęp 06.05.2011 r.] [zarchiwizowane z tego adresu 08.12.2015 r.]
- Andrzej Pankowicz. Instytut Studiów Regionalnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 05.05.2011 r.]
- Piąta kolumna. Fakty i Mity 43 (190)/2003. s. 5.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Józef Gorzelany | Andrzej Dobrzyński | Jan Tyranowski | Piotr Sadkiewicz | Stanisław Sokołowski (kaznodzieja) | Władysław Mitkowski (1619-1661) | Hieronim Wielogłowski | Roman Lipiński | Grzegorz Ryś | Kazimierz Stanisław Pałaszowski | Stanisław Fogelweder | Jerzy Langman | Jacek Augustyn Łopacki | Stanisław Biegański (pijar) | Franciszek Żak | Marek Saj | Jerzy Laudamus | Jonatan Eibeschütz | Zygmunt Janicki | Kazimierz (święty)Oceń: Andrzej Pankowicz