Małgorzata Grodzińska-Jurczak

---

Życiorys

Ukończyła II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Następnie, w latach 1984–1990, studiowała na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego, zdobywając w marcu 1990 roku tytuł magistra biologii ze specjalnością w zakresie biologii środowiskowej.

Po ukończeniu studiów rozpoczęła pracę naukowo-dydaktyczną na swojej uczelni. W styczniu 1995 roku uzyskała stopień doktora nauk biologicznych, a w maju 2005 roku doktora habilitowanego w zakresie biologii, skupiając się na edukacji ekologicznej. W grudniu 2014 roku otrzymała tytuł profesora nauk biologicznych.

Małgorzata Grodzińska-Jurczak jest uznawana za pionierkę oraz orędowniczkę interdyscyplinarnego podejścia do ochrony przyrody w Polsce. Aktywnie popularyzuje naukę i współpracuje z lokalnymi samorządami oraz organizacjami pozarządowymi zajmującymi się ochroną przyrody. Jest również zaangażowana w liczne krajowe i międzynarodowe projekty badawcze oraz aktywnie uczestniczy w pracach różnych komisji i rad naukowych.

Wyróżnia się jako laureatka nagrody Prezesa Rady Ministrów za swoją doktorat. Ponadto, była stypendystką Programu Fulbrighta, Fundacji Kościuszkowskiej oraz Central European University.

Dorobek naukowy

W obrębie dorobku naukowego Małgorzaty Grodzińskiej–Jurczak można wyróżnić trzy główne kierunki badawcze, które szczegółowo oddają jej profesjonalne zainteresowania i osiągnięcia:

• klasyczna ekologia, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu kwaśnych opadów atmosferycznych na stan środowiska naturalnego, której temat dotyczył jej pracy doktorskiej wykonanej w 1995 roku pod kierunkiem promotorki Katarzyny Sawickiej-Kapusty,
• problematyka ograniczania negatywnego oddziaływania odpadów komunalnych na środowisko, obejmująca także zdrowie ludzi. Temat ten został rozwinięty w ramach habilitacji zdobytej w 2005 roku,
• interdyscyplinarne badania odnoszące się do społecznych uwarunkowań ochrony przyrody, znane także jako human dimension of natural resources.

Aktualnie badania Małgorzaty Grodzińskiej–Jurczak koncentrują się przede wszystkim na społecznych aspektach ochrony przyrody, szczególnie w kontekście terenów objętych Europejską Siecią Ekologiczną – Natura 2000. Jej prace zwracają uwagę na działanie systemu ochrony przyrody, partycypację społeczną w gospodarowaniu zasobami naturalnymi, a także metody zarządzania konfliktami, które pojawiają się na granicy relacji człowieka z przyrodą. Dodatkowo, bada różnice w postawach wobec środowiska zarówno dzieci, jak i dorosłych.

Swoje zaangażowanie naukowe uzupełnia jako orędowniczka nauki obywatelskiej, dążąc do rozwiązania problemów środowiskowych oraz doskonalenia metod komunikacji nauki wśród społeczności akademickiej. Poza pracą badawczą, Małgorzata Grodzińska–Jurczak pełni również istotną rolę jako nauczyciel akademicki, propagując wśród studentów oraz szerokiej społeczności społeczną odpowiedzialność w obszarze ekologii.

Jej działalność obejmuje projektowanie, przeprowadzanie oraz ewaluację różnorodnych programów i kampanii informacyjno-edukacyjnych dotyczących ochrony przyrody i zarządzania odpadami komunalnymi. Odbiorcami tych inicjatyw są różnorodne grupy społeczne, w tym lokale samorządy, pracownicy parków narodowych, dyrekcji ochrony środowiska, nauczyciele oraz uczniowie. Oprócz tego, Małgorzata Grodzińska-Jurczak tworzy materiały edukacyjne i angażuje się w działalność trenerską oraz mediacyjną.

Pełnione funkcje

Małgorzata Grodzińska-Jurczak zajmuje się wieloma ważnymi rolami w dziedzinie ochrony środowiska i edukacji ekologicznej.

• kierowniczka Zespołu Ochrony Przyrody, Łowiectwa i Edukacji Środowiskowej w Instytucie Nauk o Środowisku UJ,
• 1992–1996 – konsultantka w zakresie edukacji ekologicznej dla USAID, LEM Project,
• 1994–1996 – konsultantka w zakresie edukacji ekologicznej dla CH2M Hill,
• 1994–1999 – asystentka w Zakładzie Ekologii Zwierząt w Instytucie Biologii Środowiskowej UJ,
• 1999–2015 – adiunktka w Instytucie Nauk o Środowisku UJ,
• od 2003 – rzeczoznawczyni Ministerstwa Edukacji w zakresie programów kształcenia ogólnego dotyczących edukacji ekologicznej,
• od 2015 – profesorka w Instytucie Nauk o Środowisku UJ.

Członkostwo

Małgorzata Grodzińska-Jurczak jest osobą o znaczącym wkładzie w różne dziedziny dotyczące ochrony środowiska oraz edukacji ekologicznej. Jej działania są zróżnicowane i obejmują uczestnictwo w różnych strukturach organizacyjnych, co potwierdza jej zaangażowanie i kompetencje w tym obszarze.

• od 2009 – członkini Komisji Konsultacyjnej Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie,
• od 2009 – członkini Rady Naukowej Małopolskiego Uniwersytetu Dziecięcego,
• od 2012 – członkini komisji ds. edukacji i komunikacji Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (ang. International Union for Conservation of Nature, IUCN),
• od 2012 – ekspertka Polskiej Izby Ekologii w kategorii Ochrona Przyrody,
• 2012–2014 – konsultantka Związku Gmin Wiejskich RP ds. Ustawy o Subwencji Środowiskowej,
• od 2014 – członkini Komitetu Naukowego w Europejskiej Agencji Środowiska (ang. European Environment Agency, EEA),
• od 2014 – ekspertka Intergovernmental Science–Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES),
• 2015–2018 – członkini Rady Naukowej Instytutu Ochrony Przyrody PAN.

Redakcje czasopism

• 2004–2008 – członkini zespołu redakcyjnego w International Research in Geographical and Environmental Education,
• od 2009 – członkini zespołu redakcyjnego Diversity,
• od 2010 – członkini zespołu redakcyjnego International Electronic Journal of Environmental Education (IEJEE-Green),
• od 2011 – członkini zespołu redakcyjnego – Nature Conservation,
• od 2013 – członkini zespołu redakcyjnego – Journal of Scientific Research and Reports.

Nagrody i odznaczenia

Małgorzata Grodzińska-Jurczak może poszczycić się znaczącymi osiągnięciami, które zostały uhonorowane licznymi nagrodami i wyróżnieniami w trakcie jej kariery. Wśród tych prestiżowych odznaczeń są:

• nagroda Prezesa Rady Ministrów za wyróżniającą się pracę doktorską – przyznana w 1994,
• srebrny Medal za Długoletnią Służbę – nadany w 2013,
• nagroda Rektora UJ im. Hugona Kołłątaja za promowanie idei kształcenia ustawicznego i rozbudzanie aspiracji edukacyjnych młodzieży szkolnej – nadana w 2015.

Publikacje

Małgorzata Grodzińska–Jurczak to wybitna postać w dziedzinie nauki, która mogła się poszczycić ponad 80 pracami naukowymi, w tym również rozdziałami książek, skryptami oraz publikacjami popularnonaukowymi.

Prace oryginalne

• M. Grodzińska–Jurczak, B. Godzik: „Air pollution and atmospheric precipitation chemistry in Poland – a review”, Environmental Reviews, Tom 7, Numer 2, 1999, s. 69–79,
• M. Grodzińska–Jurczak, G. Szarek–Łukaszewska: „Evaluation of SO2 and NO2 related degradation of coniferous forest stands in Poland”, Science of The Total Environment, Tom 241, Wydanie 1–3, 1999, s. 1–15,
• M. Grodzińska–Jurczak, M. Tarabuła, A. Read: „Increasing participation in rational municipal waste management – a case study analysis in Jaslo City (Poland)”, Resources, Conservation and Recycling, Tom 38, Wydanie 1, 2003, s. 67–88,
• M. Grodzińska–Jurczak, J. Cent: „Expansion of Nature Conservation Areas: Problems with Natura 2000 Implementation in Poland?”, Environmental Management, Tom 47, Wydanie 1, 2010, s. 11–27,
• J. Cent, M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska: „The emerging multilevel environmental governance in Poland – local stakeholders involvement in the designation of Natura 2000 sites”, Journal for Nature Conservation, Tom 22, Wydanie 2, 2014, s. 93–102,
• S. Kamal, M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska: „Challenges and Opportunities in Biodiversity Conservation on Private Land: an Institutional Perspective from Central Europe and North America”, Biodiversity and Conservation, Tom 24, Wydanie 5, 2015, s.1271–1292,
• G. Brown, V. Hausner, M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska, A. Olszańska, B. Peek, M. Rechciński, E. Lægreid: „Cross–cultural values and management preferences in protected areas of Norway and Poland”, Journal for Nature Conservation, Tom 28, 2015, s. 89–104,
• S. Kamal, M. Grodzińska–Jurczak, G. Brown: „Conservation on Private Land: A review of global strategies with a proposed classification system”, Journal of Environmental Planning and Management, Tom 58, Wydanie 4, 2014, s. 576–597,
• M. Blicharska, E. Orlikowska, J-M. Roberge, M. Grodzińska–Jurczak: „Contribution of social science to large scale biodiversity conservation: a review of research about the Natura 2000 network”, Biological Conservation, Tom 199, 2016, s. 110–122,
• K. Niedziałkowski, E. Komar, A. Pietrzyk–Kaszyńska, A. Olszańska, M. Grodzińska–Jurczak: „Discourses on Public Participation in Protected Areas Governance: Application of Q Methodology in Poland”, Ecological Economics, Tom 145, 2018, s. 401–409.

Rozdziały

• M. Grodzińska–Jurczak: „Cultural change and environmental protection in the New Poland”, Rozdział 10 w: J. Lidstone (wyd.): „Cultural issues of our time”, Port Melbourne: Cambridge University Press, 2006, s. 108–119, ISBN 978-0-521-60496-3,
• M. Grodzińska–Jurczak, M. Strzelecka, S. Kamal, J. Gutowska: „Effectiveness of Nature Conservation – a case of Natura 2000 sites in Poland”, w: B. Sladonja (red): „Protected Area Management”. Rijeka: InTech, 2012, s. 183–202, ISBN 978-953-51-0697-5,
• M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska, J. Cent, A.V. Scott, E. Apostolopoulou, R. Paloniemi: „Governance of network of protected areas. Innovative solutions and instruments”, w: K. Henle, S. Potts, W. Kunin: „Scaling in Ecology and Biodiversity Conservation”, Sofia: Pensoft Publishers, 2014, s. 119–123, ISBN 978-954-642-739-7,
• J. Cent, M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska, R. Paloniemi, E. Apostolopoulou, A. Salomaa, M. A. Tsianou, J. Similä, John D. Pantis: „Legitimacy of site selection processes across Europe: Social construction of legitimacy in three European countries”, w: K. Henle, S. Potts, W. Kunin, J. Settele (red): „Scaling in Ecology and Biodiversity Conservation”, Sofia: Pensoft Publishers, 2014, s. 180–185, ISBN 978-954-642-739-7.

Inne

• M. Grodzińska–Jurczak, P. Szczęsny: „Wybrane zagadnienia ochrony środowiska – poradnik metodyczny dla nauczycieli”, Kraków: Studio Wydawnicze Opal PG, 1996, ISBN 83-906197-0-9,
• M. Grodzińska–Jurczak, R. Jamka: „Edukacja Ekologiczna – materiały dla nauczycieli i studentów”, Kraków: Studio Wydawnicze Opal PG, 2000,
• M. Grodzińska–Jurczak, M. Tarabuła: „Co każdy uczeń o śmieciach wiedzieć powinien? Zestaw scenariuszy zajęć dotyczących problematyki odpadów komunalnych dla nauczycieli przedmiotów przyrodniczych”, Kraków: Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych – Wydawnictwo Zielone Brygady, 2001,
• A. Pietrzyk–Kaszyńska, M. Rechciński, A. Olszańska, K. Mączka, P. Matczak, K. Niedziałkowski, J. Cent, B. Peek, M. Grodzińska–Jurczak: „Usługi ekosystemów na obszarach cennych przyrodniczo z perspektywy różnych grup interesariuszy”, Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2016, ISBN 978-83-61191-84-1,
• A. Dubel (red.), J. Cent, K. Dubel, M. Grodzińska–Jurczak, J. Gutowska, M. Kozieł, K. Nieszporek, A. Pietrzyk–Kaszyńska: „Wspólne zarządzanie przyrodą. Partycypacyjne mapowanie terenów chronionych na obszarze Natura 2000 Dolinki Jurajskie PLH120005″, Kraków: Stowarzyszenie Centrum Rozwiązań Systemowych, 2016, ISBN 978-83-64365-07-2.

Życie prywatne

Małgorzata Grodzińska-Jurczak pochodzi z szanowanej rodziny akademickiej, w której tradycja naukowa odgrywa istotną rolę. Jej rodzicami są profesorowie Władysław Grodziński oraz Krystyna Grodzińska, co niewątpliwie wpłynęło na jej rozwój i zainteresowania w zakresie nauki.

W życiu osobistym jest żoną Wojciecha Jurczaka, który również jest profesorem, specjalizującym się w hematologii. Para ma dwoje dzieci: syna Jana oraz córkę Annę.

W wolnych chwilach Małgorzata pasjonuje się turystyką wysokogórską, czerpiąc radość z przebywania w otoczeniu natury. Jest również miłośniczką psów oraz reportażu, co pokazuje jej zamiłowanie do odkrywania historii i ludzi.

---

Oceń: Małgorzata Grodzińska-Jurczak

---